Vandaag 1099: Vlaamse graaf sticht het koninkrijk Jeruzalem, en ellende tot vandaag de dag

De Vlaamse graaf Godfried van Bonen (1060-1100), een van de leiders van de Eerste Kruistocht, sticht het Koninkrijk Jeruzalem. Godfried wordt steevast ‘van Bouillon’ genoemd, maar was afkomstig van Bonen in Frans-Vlaanderen, nu door de Fransen Boulogne-sur-Mer genoemd. Godfried spreekt (oud) Nederlands en (oud) Frans. Hij is een afstammeling van Karel de Grote en wordt in 1089 benoemd tot hertog van Neder-Lotharingen. Hij doet belangrijke schenkingen aan verschillende kloosters, zoals de Sint-Michielsabdij in Antwerpen en de abdij van Munsterbilzen (Limburg).

In augustus 1096 sluit hij zich, samen met zijn broers Eustaas van Bonen en Boudewijn van Bonen (de latere Boudewijn I van Jeruzalem), aan bij de Eerste Kruistocht. Hij vertrekt met een leger van 40 000 man, dat onderweg nog aangevuld wordt met edellieden en allerhande vrijwilligers, waaronder ook veel avonturiers, tot een troepenmacht van zo maar even 100 000 man.

Na jaren van strijd en ontbering wordt Jeruzalem eind juli 1099 door de kruisvaarders veroverd op de Arabieren. De stad en haar inwoners (moslims, joden, oosterse christenen) worden daarbij het voorwerp van plunderingen, moorden, verkrachtingen en vernielingen. Deze acties waren een bewuste strategie van terreur om de vijand van angst te verlammen.

Na de inname van Jeruzalem hebben de kruisvaarders het grootste deel van de Middellandse Zeekust in het Midden-Oosten in handen. Godfried weigert de titel van ‘koning van Jeruzalem’. Hij wordt uitgeroepen tot ‘Beschermer van het Heilige Graf’. Zijn koninkrijk beslaat ongeveer het grondgebied van het huidige Israël, inclusief de Gazastrook en Libanon, en strekte zich uit tot aan het vorstendom Antiochië, op de Turks-Syrische grens. Rustig is het in het koninkrijk allerminst. Veel steden waren nog in handen van moslims.

Tijdens zijn korte regeerperiode moet Godfried het nieuwe koninkrijk verdedigen tegen de vorige meesters, de Fatimiden uit Egypte. Hij kan ze op 12 augustus verslaan in de Slag bij Askalon. De meeste kruisvaarders beschouwen dan hun kruistochtgelofte als vervuld en keren terug naar hun vaderland. Maar niet Godfried van Bonen.

In 1100 breidt hij zijn macht nog uit, plant nog verdere veroveringen, maar sterft datzelfde jaar. De kroniekschrijver Albert van Aken beschrijft hoe Godfried van Bonen vergiftigd wordt door tijdens een maaltijd een cederappel te eten die hem door de emir van Caesarea wordt aangeboden. Op zijn sterfbed geeft Godfried opdracht aan zijn broer Eustaas, die naar huis wil terugkeren, drie relikwieën van het Heilig Bloed van Jezus mee te nemen om ze te schenken aan de Frans-Vlaamse steden Bonen en Lens, en aan Antwerpen. Zijn stoffelijk overschot is volgens de overlevering begraven in de Heilig Grafkerk op Golgotha.

Na de inname van Jeruzalem blijft het grondgebied van de kruisvaarders nog eeuwenlang een slagveld. Ongeveer zoals tegenwoordig.