JavaScript is required for this website to work.
GESCHIEDENIS

Vandaag 1648: Vrede van Münster ondertekend, Europa hertekend

VandaagLuc Pauwels15/5/2024Leestijd 2 minuten
De Ratificatie van het Verdrag van Münster door Gerard ter Borch (1648)

De Ratificatie van het Verdrag van Münster door Gerard ter Borch (1648)

De Vrede van Münster maakt van de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën een soevereine staat, een Gouden Eeuw breekt aan. De zuidelijke Nederlanden blijven verweesd en beknot achter.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Op 15 mei 1648 wordt de Vrede van Münster ondertekend: ze maakt een einde aan de verschrikkelijke Tachtigjarige Oorlog tussen de (noordelijke) Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en Spanje. De Republiek wordt door Madrid knarsetandend als soevereine staat erkend. Deze aanvaarding wordt internationaal bevestigd. Bij de ondertekening wordt het vredesverdrag door Nederlandse en Spaanse gezanten met een eed bekrachtigd, onder grote belangstelling van het volk in Münster (Westfalen), dat zich verdringt voor het stadhuis.

In Nederland bewaart het Nationaal Archief in Den Haag twee exemplaren van de Vrede van Münster, een Nederlandstalige (NL-HaNA 1.01.02 12588.55B) en een Franstalige versie.

Zo komt het tot een nefaste grens tussen de Republiek en de Zuidelijke Nederlanden. Die werd bepaald door de toenmalige frontsituatie tussen het gebied onder controle van de Nederlandse opstandelingen en dat van de Spanjaarden, en was dus een zuiver militair gegeven. De grens in Limburg werd pas in 1661 definitief vastgelegd met het Partagetraktaat.

Een belangrijk gevolg voor Antwerpen was dat er een staatsgrens kwam te liggen op de Schelde. Deze stad was uitgegroeid tot de belangrijkste havenstad van Europa in de 16de eeuw. De Spanjaarden hadden de stad in 1585 heroverd, waarna de Noord-Nederlanders de Schelde afsluiten. Hierdoor kunnen er geen schepen meer naar Antwerpen varen. Na de Val van Antwerpen een tweede, afschuwelijke economische ramp.

Veel kooplui trekken daarna naar Amsterdam en naar Leiden. De vluchtelingen uit de Zuidelijke Nederlanden geven een belangrijke stimulans aan de Leidense lakennijverheid met hun kennis van nieuwe technieken voor het maken van lichter laken. De vrije handel van de Republiek met Oost- en West-Indië en de handelsmonopolies van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) en de West-Indische Compagnie (WIC) worden erkend. Terloops: het zuiden van de Elzas (Sundgau, nu het departement Haut-Rhin) komt grotendeels in Franse handen.

De Noordelijke Nederlanden maken zich op voor de Gouden Eeuw, de Zuidelijke Nederlanden voor voortgezette vreemde overheersing en inquisitie.

Luc Pauwels (1940) is historicus, gewezen bedrijfsleider en stichtte het tijdschrift 'TeKoS'.

Commentaren en reacties