Vandaag 1871: Vlaamse schrijver Stijn Streuvels geboren

Op 3 oktober 1871 wordt in Heule (West-Vlaanderen) de Vlaamse schrijver Stijn Streuvels geboren als Frank Lateur, zijn echte naam. Zijn moeder was een zuster van Guido Gezelle. Begin 1887 nemen de ouders van Streuvels in Avelgem (West-Vlaanderen) de voorouderlijke bakkerij over van twee ooms. Streuvels oefent het beroep van bakker uit tot 1905 en laat dan de bakkerij over. In de zomer van dat jaar vestigt hij zich in Ingooigem in Het Lijsternest en trouwt op 19 september van hetzelfde jaar met Alida Staelens. Zij krijgen vier kinderen: Paulsa (1906), Paul (1909), Dina (1916) en Isa (1922).

Hij wordt al vroeg bevriend met Emmanuel De Bom en werkt mee aan het toonaangevende literaire tijdschrift Van Nu en Straks. Tot zijn eerste werken behoren Lenteleven (1899), De oogst (1900) en Langs de wegen (1902). Bekendere werken van hem zijn: De Vlaschaard, Het leven en de dood in den ast, Werkmenschen, Levensbloesem, De teleurgang van de waterhoek (verfilmd als Mira).

Politiek lag de individualistische Streuvels niet, maar aan zijn Vlaamsgezindheid kan niet worden getwijfeld.  In 1907 zet hij zich in het tijdschrift Vlaanderen in het artikel ‘De verbazing van een landman’ nadrukkelijk in voor de vernederlandsing van het onderwijs: ‘Een Vlaams onderwijs van onder te boven (…) een Vlaams onderwijs of geen onderwijs’.

Als hij zich twee jaar later tot de Vlaamse studenten richt, voegt hij eraan toe: ‘Maar de vijand? De vijand zit in ons, wijzelf zijn onze vijanden, Vlamingen die onbewust zijn van hunne lafheid; (…) er ontbreekt ons vooreerst bewustzijn en consequentie!’ (‘Strijd of Zegepraal’ in Hoger Leven). Hij blijft aan de rand van de Vlaamse Beweging, maar is in 1919 toch aanwezig op de Rodenbachfeesten in Roeselare en in 1931 op de IJzerbedevaart in Diksmuide.

Als in 1959 langs Vlaamse zijde geageerd wordt voor een vaste afbakening van de taalgrens en tegen ‘faciliteiten’ voor Franstaligen in de Vlaamse randgemeenten publiceert hij samen met Herman Teirlinck in De Standaard van 29 oktober 1959 een oproep voor ‘een onschendbaar taalgebied’ en ‘de volstrekte onaantastbaarheid (van de) geboortegrond’.

Hij wordt eredoctor van de Katholieke Universiteit Leuven en van de Universiteit van Pretoria (Zuid-Afrika). In 1962 ontvangt hij de Prijs der Nederlandse Letteren voor zijn hele oeuvre. Stijn Streuvels overlijdt in 1968 in Ingooigem op de leeftijd van 98.