Vandaag 1915: Jong-Vlaanderen, koploper van het activisme tijdens de Eerste Wereldoorlog, kondigt zijn ‘Zeven Punten’-programma af
Jan D. Domela Nieuwenhuis Nyegaard, voorzitter van Jong-Vlaanderen (1870-1955)
foto © Letterenhuis
Jong-Vlaanderen was binnen het activisme de grootste politieke beweging. Ze kondigde in 1915 een zeker voor die tijd opmerkelijk radicaal programma af.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementJong-Vlaanderen, de leidende strijdvereniging van het activisme tijdens de Eerste Wereldoorlog, komt naar buiten met zijn ‘Zeven Punten’-programma dat tot het einde van de oorlog het uitgangspunt van de Jong-Vlamingen blijft, zij het dat in de latere versies van 1917 en 1918 de bindingen met Duitsland wat minder stringent zijn geformuleerd. We laten bij uitzondering de tekst in de oorspronkelijke spelling, inclusief de dialectische wendingen. De punten zijn:
- Verdwijnen moet de naam en staat België;
- Gesticht moet worden een Koninkrijk (staat) Vlaanderen, welke staat in staathuishoudkundigen en militairen zin met Duitschland in verband zou staan en welks grenzen met de taalgrens zouden samenvallen;
- De uitsluitende heerschende taal in dat nieuwe Koninkrijk Vlaanderen zij het Nederlandsch, zoowel in regeering en rechtspraak als in hooger, middelbaar en lager onderwijs en eveneens in alle ambtelijke stukken en handelingen;
- Leerdwang van het 6e tot het 14e levensjaar worde ingevoerd;
- Weerplicht worde terstond ingevoerd en een Vlaamsch leger met Nederlandsche africhtings- en bevel-taal gevormd;
- De ambtenaars van den staat Vlaanderen worden uit de Nederlandsch sprekende inwoners gekozen;
- Voor de Vlaamsche overbevolking worde in het door den oorlog verwoeste aan Vlaanderen palende deel van Noord- Frankrijk een grensgewest onder militair gezag gesticht, waar op taal- en staathuishoudkundig gebied talrijke voorrechten aan Vlaamsche nederzetters zullen geschonken worden.
En dat meer dan een eeuw geleden. Stof tot nadenken, dat wel.
Luc Pauwels is historicus, gewezen bedrijfsleider en stichtte het tijdschrift 'TeKoS'.
Jules Croiset kennen we in de eerste plaats als acteur, maar hij kwam ook in het nieuws door de enscenering van zijn eigen ontvoering uit protest tegen de opvoering van een ‘antisemitisch’ toneelstuk.
Sinds 16 september wordt er weer gecontroleerd aan de grens met Duitsland. Hoe effectief zijn die controles?