Vandaag 1995: einde van twee eeuwen mannendiscriminatie. Laatste dienstplichtigen zwaaien af

De militaire dienstplicht was ooit het gevolg van de twintigjarige bezetting en annexatie (1795-1815) van de Zuidelijke Nederlanden door Frankrijk. Door de Wet van 5 september 1798 op de algemene dienstplicht worden alle jongemannen tussen 20 en 25 jaar ingelijfd in het Franse leger. Een afschuwelijke discriminatie van de jongens, want de vrouwen ontsnappen eraan. Vooral de Zuid-Nederlandse plattelandsbevolking verzet zich tegen deze conscriptie, in Vlaanderen de Boerenkrijg genoemd en in Luxemburg de Klöppelkrieg.

Het Franse systeem houdt in dat door loting wordt bepaald wie effectief dienst moest nemen: de lotelingen. Na de verdrijving van de Fransen en de stichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden wordt het stelsel in stand gehouden. Vanaf de scheiding van 1830 wordt ook het Belgisch Leger gevormd uit vrijwilligers en lotelingen. Dit systeem, dat vermogende lotelingen toelaat om (tegen vergoeding) een vrijwillige plaatsvervanger te sturen, wordt in 1909 vervangen door de dienstplicht voor één zoon per gezin. De oorlogsdreiging brengt in 1913 de invoering van een algemene dienstplicht mee, alweer alleen voor mannen.

Door dit systeem sneuvelen in de Eerste Wereldoorlog, alle betrokken landen samen gerekend, meer dan 9 miljoen militairen. Mannen dus. In de Tweede Wereldoorlog sterven er naar schatting 22 miljoen mannelijke soldaten. Alleen in Groot-Brittannië waren van 1942-1945 ook vrouwen dienstplichtig, in niet-gevechtsfuncties.

De dienstplicht wordt in België in 1992 ‘opgeschort’ en sindsdien worden er geen dienstplichtigen meer opgeroepen. Op 5 februari 1995 zwaaien de laatste dienstplichtigen af.