Vandaag 2006: Anna Politkovskaja, Russische journaliste en mensenrechtenactiviste, vermoord in Moskou

Op zaterdag 7 oktober 2006 wordt Anna Stepanovna Politkovskaja (48), Russische journaliste en mensenrechtenactiviste, in de late namiddag door een buurman dood aangetroffen in een lift van haar appartementsgebouw aan de Lesnaya-straat in Moskou. Ze blijkt te zijn neergeschoten. Vier kogels raakten haar in de borst en één in het hoofd. Het moordwapen, een Makarov-pistool, ligt naast haar in de lift. Het beeld van de vermeende dader werd opgenomen door de bewakingscamera die bij de ingang is gemonteerd. De moord vond plaats op de verjaardag van de Russische president Vladimir Poetin.

Westerse politici en mensenrechtenorganisaties roepen op tot een snelle oplossing van de zaak. De krant Novaya Gazeta, waarvoor Politkovskaja schreef, looft een beloning van omgerekend 738 000 euro uit voor informatie die kan leiden tot de arrestatie van de moordenaar en degenen die achter de aanval zitten.

Vijf jaar later volgt een bekentenis van voormalig politieofficier Dmitri Pavljoetsjenkov, organisator van de moord. Hij wordt tot elf jaar strafkamp veroordeeld. In 2014 worden voor de moord nog eens vijf mannen veroordeeld, waarvan twee tot levenslang. De vraag wie de moord had bevolen, is onopgelost gebleven.

Anna’s ouders waren Sovjetdiplomaten van Oekraïense afkomst, die werkzaam waren bij de Verenigde Naties (VN) in New York. Anna studeert journalistiek aan de Universiteit van Moskou en krijgt daarna een job bij de bekende Russische krant Izvestia.

Politkovskaja toont zich meteen een onafhankelijke, kritische en vooral moedige verslaggeefster die politieke en maatschappelijke wantoestanden genadeloos aan de kaak stelt. In verband met de oorlog in Tsjetsjenië beschuldigt zij het Russische leger ervan zich doorlopend te bezondigen aan het schenden van de mensenrechten. Het beleid van de Russische president Vladimir Poetin is ook onderwerp van haar rechtlijnige kritiek. Politkovskaja schrijft er het boek Poetins Rusland over dat ook in het Nederlands verschijnt.

Als in 2002 een groep Tsjetsjenen een theater in Moskou gegijzeld houdt, treedt Politkovskaja moedig op als bemiddelaarster. In 2004 wil zij in verband met de gijzeling van meer dan 1100 schoolkinderen en volwassenen in Beslan (Noord-Ossetië) naar daar reizen om ter plaatse onderhandelingen te leiden over hun vrijlating. Maar ze wordt onderweg vergiftigd en moet haar reis staken.

Anna Politkovskaja wordt begraven op de Troekurov-begraafplaats in het zuidwesten van Moskou. Ze laat twee volwassen kinderen achter. Politkovskaja’s dochter Vera verlaat Rusland in 2006 en publiceert in 2023 een boek over het leven van haar moeder.

De ex-politieagent Sergei Khadschikurbanov, die als medeorganisator van de moord tot twintig jaar gevangenis was veroordeeld, stemt in om aan Russische zijde te vechten in de oorlog tegen Oekraïne en krijgt daarop gratie van president Poetin.