Vandaag Elk jaar: de Oranjemarsen – protestants, Noord-Iers, berucht

Waar komen die Oranjemarsen vandaan? Op 12 juli 1690 versloeg het leger van de Nederlandse stadhouder Willem III van Oranje, toen koning van Engeland, het leger van de in 1688 verdreven katholieke koning James II van Engeland, overigens zijn schoonvader. De slag die plaatsvond bij het Ierse Drogheda aan de rivier de Boyne wordt in Noord-Ierland nog elk jaar herdacht met provocatieve protestantse marsen.

De traditie van deze optochten gaat terug tot 1796. Voor de protestanten is het recht om te mogen paraderen iets zeer fundamenteels. Aan de ene kant lijken de marsen vooral een provocatie, hetgeen versterkt wordt door het meelopen van protestantse paramilitaire organisaties. Aan de andere kant is het een herdenking van de vrijheid die werd ingevoerd door de Glorious Revolution van 1688.

De meeste marsen verlopen zonder incidenten, ook op het grondgebied van de huidige Republiek. Een aantal optochten zijn echter in de loop der jaren problematisch geworden. De beruchtste daarvan is de parade in Portadown. De route van die optocht loopt door een katholieke buurt, die een uitgesproken republikeins karakter heeft. Dit leidde elk jaar tot ernstige ongeregeldheden. Om dit soort incidenten te voorkomen is er een ‘Parades Commission’ ingesteld die het recht heeft bepaalde routes aan te wijzen of te verbieden.