VERKIEZINGSBLOG – N-VA grootste in Vlaanderen, VB grootste in 3 provincies

23.15 uur – Morgenochtend kan u weer terecht bij Doorbraak voor nog meer analyse, columns en reportages over de betekenis van deze verkiezingsdag.

21.50 uur – Tom Ongena (Open Vld) neemt ontslag als voorzitter

Een duidelijk teleurgestelde premier Alexander De Croo sprak de militanten van Open Vld toe en kon op een bepaald moment zijn tranen niet bedwingen. Hij erkent zijn nederlaag en neemt daarvoor de verantwoordelijkheid op. Met de belofte dat Open Vld sterker dan ooit zal terugkomen.

Dat zal in elk geval zijn zonder Tom Ongena als voorzitter. Ogenblikkelijk volgend op de speech van DeCroo deelde hij mee in een interview aan VRT Nieuws dat hij ontslag neemt. ‘Wanneer er verkiezingen komen, zullen we morgen bekijken op het partijbureau. Onze partij staat voor een grondige vernieuwingsoperatie.’ Ongena is in elk geval geen kandidaat om zichzelf op te volgen.

21.36 uur – Vlaams Belang de grootste in drie van de vijf Vlaamse provincies

Het ziet ernaar uit dat Vlaams Belang de grootste wordt in West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg. Deze betrekkelijk bescheiden overwinningen worden evenwel teniet gedaan door de sterke prestaties van de N-VA in Antwerpen (28% vs. 23%) en Vlaams-Brabant (23% vs. 17%).

21.25 uur – Sammy Mahdi: ‘Lijnen openhouden met MR en Les Engagés’

Sammy Mahdi, voorzitter van cd&v, erkent dat zijn partij het niet fantastisch heeft gedaan. Maar voor hem is dit het begin van een revival. ‘Twee jaar geleden zaten we nog op 8%. Nu zitten we terug boven de 12%, en niet alle stemmen zijn geteld. Het is nog wachten op bepaalde zetels die cruciaal kunnen zijn.’

Wel ziet hij nog steeds een toekomst in een sterk centrum-rechts blok. ‘Ik was de eerste om op te merken dat er aan Franstalige kant tectonische verschuivingen bezig waren. Die voorspelling wordt nu bewaarheid. MR en Les Engagés scoren zeer goed. Ik heb steeds gezegd dat we niet eerst met Magnette van de PS moesten bellen, maar beter de lijnen openhouden met Georges-Louis Bouchez van MR  en Maxime Prévot van Les Engagés.’

‘We zijn bereid om constructief te praten. Maar we gaan niet enkel voor de posten in een regering zitten. Wij zijn een partij van rechten en plichten. Voor ons moet er een fiscale hervorming komen en moet de werkloosheid in de tijd beperkt worden. Maar we willen geen besparingen in de gezondheidszorg. Voor Vlaanderen pleiten we voor een warm Vlaanderen, waar ingezet wordt op de kinderopvang. Die principes gaan we niet laten vallen. Enkel door daar aan vast te houden kunnen we de kiezer terug overtuigen.’

21.16 uur – Pieter Bauwens (Doorbraak): ‘N-VA wordt in snel tempo de CVP van onze tijd’

Volgens Doorbraak-hoofdredacteur slaagt de N-VA erin om heel wat mensen aan te spreken, zonder er veel af te stoten: ‘De N-VA wordt in snel tempo de CVP van onze tijd. De CD&V is niet langer de volkspartij van Vlaanderen.’ Bekijk of herbekijk de analyse hier.

21.05 uur – Christophe Degreef (Doorbraak): ‘Les Engagés kan wel eens het linkse geweten worden van een MR-regering’.

MR en Les Engagés komen als winnaar uit de bus. Wie denkt dat dit een ‘rechtse’ Waalse regering oplevert, kan zich wel eens vergissen: ‘Er zijn voldoende mensen binnen Les Engagés die Georges-Louis Bouchez zullen willen temperen’, aldus Wallonië-specialist van Doorbraak Christophe Degreef. ‘Ze worden misschien wel het linkse geweten.’

20.58 uur – Vooruit en Groen vechten strijd uit in Gent

Vooruit (20,5%) en Groen (19,5%), beide lid van de stadscoalitie, vechten om de eerste plaats. De liberalen van burgemeester Mathias De Clercq moeten voorlopig genoegen nemen met een vijfde plaats.

20.38 uur – Bart De Wever: ‘Ad astra per aspera: langs de moeilijkste weg naar de sterren.’ 

Met deze spreuk en de kreet: ‘Vrienden, we hebben deze verkiezingen gewonnen’, start Bart De Wever zijn speech voor de N-VA achterban.

20.26 uur –Doorbraak gaat live.

Vanaf 20.30 uur luistert en kijkt u naar de analyse van de Doorbraak-redactie, hier op YouTube.

20.12 uur – Els Ampe: ‘Goliath heeft gewonnen’

Els Ampe, partijvoorzitter van Voor U, reageert op de teleurstellende resultaten van haar partij: ‘We hadden op meer gehoopt, maar de strijd was David tegen Goliath. En Goliath heeft deze keer gewonnen. Ik ben wel fier op al onze vrijwilligers. We moesten opboksen met ongelijke middelen: geen partijfinanciering en medewerkers, geen aanwezigheid in debatten en de VRT-stemtest. We staan wel klaar voor de gemeenteverkiezingen en willen dat Voor U blijft bestaan.’

20.08 uur – Johan Vande Lanotte (Vooruit): ‘Bart De Wever heeft zijn partij gered.’ 

Johan Vande Lanotte (Vooruit) is verheugd dat N-VA de grootste partij lijkt te blijven in Vlaanderen.

– Is dit de redding van de democratie in Vlaanderen?

Vande Lanotte: ‘Het is in elk geval iets om blij over te zijn. Het is vooral een straffe toer van De Wever. Het is niet zo evident, wat hij gedaan heeft. Naar mijn mening heeft Bart De Wever zijn partij gered. Als N-VA kleiner zou worden dan extreem-rechts, was het moeilijk geweest. De Wever heeft dat goed gedaan.’

Is de overwinning van N-VA – ze verliezen zetels maar blijven tegen alle verwachtingen in de grootste – dan echt enkel de verdienste van De Wever?

Vande Lanotte: ‘Ik denk het wel. Hij was de enige die voor zijn partij op de voorgrond trad. Dat was heel opvallend. Indien het slecht was afgelopen, had hij daar ook voor moeten opdraaien. Maar, zoals gezegd, hij heeft dat schitterend gedaan.’

Is dit dan een overwinning van de ‘ernstige’ politiek op het populisme?

Vande Lanotte: ‘Dat is te veel gezegd. De Wever is, net als Conner Rousseau, een uitzonderlijk talent. Mensen met een uitzonderlijk talent drijven op een bepaald moment boven.’

Wat vindt u van de vooruitgang van PVDA? Kan men de communisten blijven negeren?

Vande Lanotte: ‘Je moet hen niet negeren. Ze zitten in het parlement en zijn daar nooit genegeerd geweest.  Hun probleem is dat ze vroeg of laat iets met hun stemmen moeten gaan doen. Op dit moment zijn ze een oppositie-partij. Ze willen dat ook zijn, al zeggen ze van niet.’

‘Eigenlijk interesseert besturen hen enkel op lokaal niveau, omdat het daar makkelijker compromissen sluiten is. Daar kunnen ze zich als redelijke partij profileren..’

PVDA moet iets met hun stemmen doen, maar dat geldt niet voor Vlaams Belang, waar nog steeds een cordon rond ligt?

Vande Lanotte: ‘Daarover bestaat discussie, maar ik denk dat er een verschil is tussen die twee. Ik ben het niet eens met de PVDA. Ik kan me niet vinden in hun standpunten rond mensenrechten en China. Het stoort me dat ze die houding blijven verdedigen. Maar er is toch nog een verschil met de ranzigheid, het bijna openlijk racisme van het Vlaams Belang. Dat is toch wel een stap te ver.’

20.02 uur – PVDA in Antwerpen (veel) groter dan Vlaams Belang

Een opmerkelijk resultaat in Antwerpen: de PVDA verdubbelt haar score en wordt met 22 procent de tweede partij van ‘t Stad. Daarmee zijn de marxisten van Raoul Hedebouw en Peter Mertens heel wat groter dan het Vlaams Belang, dat in Antwerpen op iets meer dan 16 procent strandt.

19.45 uur – Voor U (Els Ampe) haalt de kiesdrempel niet

Voor U, de nieuwe partij van voormalig Open Vld-politicus en Vlaams Parlementslid Els Ampe, haalt in geen enkele kieskring de kiesdrempel van vijf procent. De voorlopig beste kieskring voor de partij is Limburg, waar ze net geen anderhalve procent haalt.

19.40 uur – Johan Vande Lanotte: ‘Melissa en Conner zijn een mooi team.’

Vooruit doet het goed in Vlaanderen en heeft uitzicht op Vlaamse regeringsdeelname. Mar wat zouden daar hun speerpunten zijn? ‘Daar kan ik me niet over uitspreken’, zegt voormalig minister Johan Vande Lanotte op onze vraag, ‘dat moet u aan de onderhandelaars vragen. Daar doe ik niet aan mee.’

Hoe staat hij tegenover de campagne, waarbij op het laatste moment Conner Rousseau terug op het toneel verscheen en Melissa Depraetere wat uit de spotlights verdrong? ‘Melissa heeft op een moeilijk moment het roer moeten overnemen. Ze heeft dat erg goed gedaan en dat is een grote verdienste. Het is door haar mogelijk gemaakt dat Conner kon terugkomen, waardoor de partij van dat effect kon profiteren. Ik denk dat het deze twee mensen zijn, die als een perfect team samen spelen, die de toekomst van Vooruit gered hebben. Het is niet alleen Conner, of alleen Melissa. Ze hebben elkaar nodig en hebben dat samen goed gedaan. Het is een mooi team.’

19.32 uur – MR en Les Engagés op winst

In Wallonië winnen de MR en Les Engagés de verkiezingen. De twee partijen hebben samen een meerderheid. Alle andere (linkse) partijen verliezen fors.

19.26 uur –Dyab Abou Jahjah vangt bot in Brussel

Viva Palestina, de nieuwe partij van opiniemaker Dyab Abou Jahjah, komt niet aan de bak in Brussel. De partij, opgericht ter ondersteuning van de Palestijnse Zaak in West-Europa, strandt op iets meer dan twee procent.

19.24 uur – Pieter Timmermans (VBO) : ‘De kiezer heeft de ernst van de toestand begrepen’

‘Een sluitende begroting en competitieve bedrijven zijn de twee belangrijkste pijlers van onze economie’, reageert Pieter Timmermans, topman  van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). ‘Zoals de kaarten nu liggen, lijkt de kiezer dat ook begrepen te hebben. De begroting moet dringend op orde worden gezet, en nu zal het er dus vooral op aankomen om ook snel een nieuwe regering te vormen. Ongeacht de partijen die daar finaal deel van zullen uitmaken. Dat wordt ongetwijfeld nog een helse job.’ Het slechte resulaat van Groen mag volgens Timmermans niet worden geïnterpreteerd als een afwijzing van de vergroening en verduurzaming. ‘Onze bedrijven willen daar ook echt voor gaan, maar waar het de voorbije jaren wél fout ging, was in het vergunningenbeleid en in de stortvloed aan nieuwe regels. Daarvoor betaalt Groen nu wellicht ook deels de rekening.’

19.14 uur – Fouad Ahidar (ex-Vooruit) op eigen kracht verkozen, Luckas Vander Taelen: ‘Verbaast me niet’

Fouad Ahidar komt op eigen kracht in het Brussels Parlement. Het onafhankelijk Brussels Parlementslid werd in 2022 door toenmalig Vooruit-voorzitter Conner Rousseau uit het partijbestuur gezet en verliet in 2023 de partij nadat hij de aanval van Hamas op Israël had geminimaliseerd. Zijn ‘Team Fouad Ahidar’ komt met bijna vijftien procent van de stemmen ook in het Vlaams Parlement.

Wij vroegen Doorbraak-columnist Luckas Vander Taelen om een reactie: ‘Dit verbaast mij niet. Fouad Ahidar heeft een puur levensbeschouwelijke campagne gevoerd, bijvoorbeeld tegen het verbod op onverdoofd slachten. Hij wint in feite van Conner Rousseau die niet in hem geloofde. Maar we mogen niet vergeten dat Ahidar een raspoliticus is met een brede volkse Brusselse basis.’

19.10 uur – Leterme ziet groot verschil tussen Vlaams Belang en PVDA. 

Oud-premier Yves Leterme (Cd&v) mag dan vinden dat extreme partijen niet langer kunnen worden uitgesloten, hij vertelde Doorbraak wel dat er een groot verschil is tussen Vlaams belang en PVDA. ‘In West-Europa zie je een beweging waarbij gematigd links wordt weggespoeld en meer geprofileerd links zich manifesteert. Dat is meer een internationaal gegeven dan Vlaams Belang.’

Maar ook radicaal rechts maakt opgang in West-Europa, met AfD, Meloni, Le Pen, Wilders, enz. Leterme erkent dat, maar ziet toch een andere dimensie. ‘Je hebt al langer voorbeelden van radicaal links die opgang maken. Groen-Links in Nederland, Podemos in Spanje. Die hebben ook beiden al meebestuurd, al is dat niet steeds een succes gebleken. Maar als de exitpoll van de ULB bewaarheid wordt en PTB/PVDA effectief de grootste wordt in Wallonië, dan kan je dat niet negeren. Dat gaat over de vakbondsafgevaardigden van FGTB, mensen die maatschappelijk bewogen en gelegitimeerd gelegitimeerd.’

18.55 uur – N-VA nu al morele winnaar van de verkiezing

N-VA houdt stand — en gaat hier en daar zelfs vooruit. Iedere peiling afgenomen tijdens de voorbije maanden voorspelde een al bij al comfortabele verkiezingsoverwinning voor het Vlaams Belang. Voorlopig is die voorsprong er niet. Antwerpen (Bart De Wever) en Vlaams-Brabant (Theo Francken) redden de meubelen voor de N-VA. In West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen vecht de partij een nek-aan-nekrace uit met de troepen van Tom Van Grieken. In Limburg wordt het Vlaams Belang voorlopig wel de grootste.

Vooruit wordt een stevige derde. Alle andere partijen verliezen. Bij Open Vld is dat zelfs fors. Groen zakt fors en worstelt met de kiesdrempel.

Belangrijk: als het op regeringsvorming aankomt is de N-VA én in Vlaanderen én federaal incontournable.

18.42 uur – MR geeft exitpolls het kijken en staat op forse winst

De MR staat in de eerste officiële Waalse uitslagen op forse winst, in tegenstelling tot de exitpolls, die forse winst voor de PTB voorspelden. De liberale partij zou 31% behalen. Wel zijn nog maar 75 van de meer dan 1.300 stembureaus geteld.

18.20 uur – Recordbelangstelling bij Europese media voor Europese verkiezingen

We zouden het haast vergeten in de nationale verkiezingsgekte, maar ook de rest van Europa stemt vandaag, voor het Europees Parlement. De eerste echte resultaten voor heel Europa worden pas vanaf 23 uur vrijgegeven, omdat pas dan de laatste stembureaus in Italië de deuren sluiten, maar om 20.30 wordt er wel al een eerste prognose verwacht voor de samenstelling van het nieuwe Europees Parlement. De mediabelangstelling voor die Europese verkiezingen blijkt intussen wel onwaarschijnlijk groot: in het Europees Parlement zijn er op dit moment zomaar eventjes 1.300 geaccrediteerde journalisten aanwezig.

18.15 uur – Voormalig premier Leterme exclusief aan Doorbraak: ‘PVDA en Vlaams Belang mogen we niet meer negeren’

De eerste resultaten wijzen op een recordscore voor de radicale partijen. PTB/PVDA zou in Vlaanderen rond de 10% halen, terwijl Vlaams Belang de kaap van de 25% vlot rondt. In Wallonië worden de communisten, volgens een exitpoll van de ULB, zelfs de grootste partij met 24%. Oud-CD&V-premier Yves Leterme vindt dat dit niet genegeerd kan worden. ‘Je kan die partijen en hun kiezers niet buiten spel laten staan. 35% van de kiezers kan je niet blijven negeren. Dat betekent niet dat je met Vlaams belang of PVDA moet regeren, maar je moet alles opnieuw inhoudelijk bekijken. We kunnen ons niet permitteren om terug te vertrekken voor vijf jaar zonder hen.’

Betekent dat dan dat minstens één van de twee extremen mee moet regeren? ‘Ze zullen manieren moeten vinden om hen mee bij de zaken te betrekken, om alvast te zorgen dat hun kiezers zien dat er met hun stem op die partijen rekening wordt gehouden.’

Leterme herinnert zich nog de uitslag van 2004. ‘In mijn tijd haalde Vlaams belang 24%. Ik heb hen voor het eerst uitgenodigd, wat zeer confronterend was. Van PVDA was toen geen sprake. Maar nu halen die twee samen 35%. Daar kan je niet omheen.’

18 uur – Duidelijke trend: gaat Groen onder de kiesdrempel?

De eerste verkiezingsresultaten geven een duidelijke trend. Forse winst voor Vlaams Belang, verlies voor N-VA maar minder dan in de peilingen, Vooruit stevig resultaat als derde partij, PvdA wint maar ook minder dan gepeild, CD&V verliest fors, Open Vld verliest zeer fors en Groen zakt onder de kiesdrempel.

17.55 uur – Wordt PTB grootste partij in Wallonië?

Volgens exitpolls uitgevoerd bij 6.000 mensen door RTL en de Université Libre de Bruxelles zou PTB-PVDA de grootste Waalse partij worden in het federaal parlement. De communistische partij zou 24% van de stemmen behalen. Exitpolls kunnen fel afwijken van het definitieve resultaat. Maar als deze trend zich bevestigt, zou de PTB ernstig onderpeild geweest zijn de voorbije weken.

17.47 uur – Nog eerste resultaten: Vlaams Belang staat op 36% in Ninove

De eerste resultaten in het Oost-Vlaamse Ninove zouden wijzen op winst voor het Vlaams Belang. De partij zou er 36,3% behalen. Dat meldt VTM Nieuws. Het gaat om slechts 6 procent van de stemmen die geteld zijn. Ook Vooruit doet het goed en zou in Ninove 18,4% halen.

17.38 uur – Jos Geysels: ‘Het cordon sanitaire heeft wél gewerkt’

‘Nee, het cordon sanitaire heeft niet gefaald’, vindt Jos Geysels, gewezen Agalev-kopstuk en één van de vaders van het cordon sanitaire. ‘Zelfs niet wanneer Vlaams Belang vandaag meer dan 25 procent zou halen.’

Samen met nogal wat andere gewezen toppolitici – van Yves Leterme over Johan Vande Lanotte tot Mark Eyskens – wacht Geysels de eerste resultaten nagelbijtend af in de de VRT-studio’s. ‘Er bestaat immers geen empirisch onderzoek dat een causaal verband aantoont tussen enerzijds een cordon sanitaire en anderzijds het electorale resultaat van een partij. Wél zijn we er sinds 1989 in geslaagd om het Vlaams Belang van een belangrijk uitvoerend politiek mandaat te houden, en dat was ook de bedoeling.’

17.35 uur – Bert Anciaux: ‘Terugkeer van Connor was electoraal goed idee’

Vooruit staat volgens de eerste resultaten op winst. De heropstanding is een pluim op de hoed van Come Back Connor Rousseau. Al is niet iedereen het daar mee eens. We vroegen Bert Anciaux, oud senator voor Vooruit, of de terugkomst van Rousseau een goed idee was. ‘Electoraal is de terugkomst van Connor ongetwijfeld een goed idee. 95% van de politici zal zeggen dat dat het belangrijkste is.’

Het is geen geheim dat Anciaux een fan is van Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere. ‘Ik ben absoluut een fan van Melissa. Ik vind ook dat zij het heel goed gedaan heeft, tijdens een bijzonder moeilijke periode hield zij de boel recht. Dat zal ook nu bewezen worden. Ik vind het belangrijk dat dat feit gerespecteerd en erkend wordt.’

17.30 uur – Brusselse PS is tegen verbod op onverdoofd slachten

‘De Brusselse PS heeft een duidelijke positie: wij zijn tegen het verbod op onverdoofd slachten’, zo mailde Brussels PS-coryfee en federaal fractieleider Ahmed Laaouej vanochtend nog aan zijn kiezers. Dat nieuws wordt op sociale media gedeeld door de Franstalige journalist Adrien de Marneffe (La Libre Belgique)

‘Zo’n verbod is een zware inbreuk op de religieuze vrijheid van joden en moslims. Voor ons standpunt heeft dierenrechtenorganisatie GAIA een anti-PS-pamflet rondgestuurd. Deze campagne viseert rechtstreeks de Brusselaar en wil afbreuk doen aan onze verdediging van religieuze waarden. Daarom heb ik uw stem nodig om deze vrijheden te blijven verdedigen’, aldus Laaouej.

17.11 uur – Burgemeester Dilbeek dient klacht in tegen voorzitter kiesbureau

Willy Segers

Dilbeeks burgemeester en voormalig Vlaams parlementslid Willy Segers (N-VA) gaat klacht indienen tegen de voorzitter van een kiesbureau in zijn gemeente. Dat meldt de VRT. Volgens Segers zou de voorzitter van het kiesbureau meerdere keren Frans hebben gesproken tegen burgers, zelfs na waarschuwingen. Dat is een flagrante inbreuk tegen de taalwetgeving in Vlaanderen.

16.50 uur – Open Vld zet journalisten buiten

Journalisten worden verzocht het Open-Vld-hoofdkwartier in de Melsensstraat in Brussel te verlaten. Dat zegt de openbare omroep VRT. Bereidt de Open Vld zich voor op het ergste? Volgens enkele voorlopige resultaten die binnenstromen, verliest de partij meer dan de helft van haar kiezers.

16.45 uur – Herman De Croo (Open Vld) begrijpt misnoegdheid niet

Herman De Croo bij Stem 24 op VTM: ‘Mijn zoon is populair, maar door een of ander “chemisch” probleem straalt dat onvoldoende door naar de rest van de partij.’ (…) ‘We leven in een land met welvaart, met goede gezondheidszorg, met meer dan werk genoeg, en toch is men misnoegd. Ik begrijp dat psychologisch niet.’

16.25 uur – Eerste resultaten zijn er

De eerste voorlopige uitslagen zijn er. Deze keer komen die uit Antwerpen, Heist-Op-Den-Berg. De grootste partij is Vlaams belang met 27, 6 procent (+5%), N-VA is tweede met 25,3% (-4,7%), derde is Vooruit 14,7% (+7,4%), CD&V 10,4% (-3,5%), PVDA 8,6% (+3,6%), Open Vld 6,3% (-5,5 %) en Groen 4,6% (-3%).
Deze uitslag komt uit het N-VA-bastion rond Antwerpen. De vraag is of dit een trend wordt of niet.

16.10 uur – Vlaams Belang wordt, volgens de eerste resultaten, de grootste. N-VA scoort beter dan in de peilingen. Vooruit is uitgesproken de derde partij. De andere partijen bevestigen eigenlijk de peilingen.

16.05 uur – Jos Geysels (Groen) bij Kies24 op VRT: ‘Ik ben blij dat het cordon sanitaire al zo lang, sinds 1989, stand heeft gehouden’. Geysels was destijds als Agalev-partijsecretaris de initiatiefnemer voor het ‘cordon’-protocol op 10 mei 1989. ‘In onze buurlanden worden zomaar regeringen gevormd met extreem-rechts’, aldus Geysels nog. ‘Dat heeft het cordon bij ons kunnen voorkomen.’

16 uur – Welkom op de verkiezingsblog van Doorbraak.be!

De stembureaus zijn gesloten. Lees hier de reacties en analyses die de redactie sprokkelt op de verkiezingsavond, terwijl ze aan het werk zijn. Nieuwe reacties komen altijd bovenaan.