VRT wentelt zich in zelfbeklag

Arme Sven Gatz. De belaagde minister van Cultuur en Media wordt deze week voorgesteld als doodgraver van de VRT. Bizar, want Gatz kon na de Vlaamse begrotingsbesprekingen van vorig weekend 14 miljoen extra richting Reyerslaan schuiven. Géén nieuwe besparingen dus, zoals her en der ten onrechte werd beweerd. Alleen: de VRT-directie had om 20 miljoen euro extra gevraagd, en het werd ‘maar’ 14 miljoen euro – extra. Kot te klein. Einde van de VRT! Uw zenders in gevaar! Gatz kan écht geen goed doen. Maar goed, u moet uw medelijden ook niet te zeer verspillen aan Sven Gatz. Het zal hem misschien leren aan boord te springen van een regering die hij niet zelf onderhandeld heeft.

Het blijft wel opvallend hoe gekleurd de berichtgeving is als het gaat over besparingen bij de VRT. Ofwel communiceren ze vanuit de VRT heel sterk, ofwel communiceert het kabinet-Gatz heel zwak. Feit is dat drie belangrijke feiten ondergesneeuwd blijven. Ten eerste, zoals gezegd: de VRT kreeg tijdens de laatste begrotingsbesprekingen niet minder, maar net méér geld van de Vlaamse regering. Ten tweede: zelfs als alle besparingen van de Vlaamse Regering werkelijkheid worden, houdt de VRT nog steeds een dotatie over van 250 miljoen euro. Laat ons dat even herhalen: 250. Miljoen. Euro. Ten derde: volgens de website van de VRT zelf is de overheidsdotatie maar goed voor 64% van de totale inkomsten van de openbare omroep. Een volledig derde komt uit andere inkomsten, waaronder ook reclameinkomsten – zoals trouwens elke kijker en (vooral) luisteraar van de VRT al lang weet. 

Calimero aan de Reyerslaan

De gezwollen retoriek over het ‘einde van de VRT’ is in tegenstrijd met de feiten én de goede smaak. Heel wat andere organisaties, zowel binnen de overheid als in het middenveld, hebben heel wat meer moeten bijdragen aan het besparingsbeleid. Het idee dat je met 250 miljoen euro in Vlaanderen niets meer kan doen, is stuitend en absurd. Heel wat mensen die op zich wel sympathie hebben voor de openbare omroep, haken af als de Veel Te Grote Woorden van stal worden gehaald. Het is duidelijk dat het hier niet gaat over het voortbestaan van de openbare omroep, hooguit over de vorm waarin de VRT zal blijven voorbestaan. Als het huilkoor al liegt over de inzet van het drama, dan liegen ze misschien ook wel over andere dingen. Minstens verzwijgen ze enkele zaken. 

De VRT-calimero’s vertikken het om hun vinger op de gapende wonde te leggen. Iedereen die de VRT een beetje kent, weet dat het echte probleem het personeelprobleem is. Er is wel degelijk te veel personeel, en er zijn een hoop mensen die eigenlijk niets meer zitten te doen. Ook hier heet de oude kwaal ‘statutaire benoeming’. Het is waar dat er de laatste tijd een moderner HR-beleid wordt gevoerd, maar er is een last uit het verleden die de VRT nog moet uitzweten. De laatste statutaire werknemer zal pas in 2028 met pensioen gaan – en dat worden nog lange jaren. Om het nog erger te maken zitten de vastbenoemde bloempotambtenaren vooral in technische en ondersteunde diensten – net daar waar veel moderniseringskansen zitten. Omgekeerd zijn de jonge, creatieve mensen – het levensbloed van de openbare omroep – contractuelen die veel makkelijker ontslagen kunnen worden. 

Critici van het besparingsbeleid bij de VRT zijn ongeloofwaardig als ze niet ook critici zijn van alle mistoestanden bij de VRT. Je kan echt geen extra geld vragen als je niet bereid bent om nijpende problemen aan te pakken, of als je met onzinnige argumenten aan komt draven. De openbare omroep wil ons nu laten geloven dat vaste buitenlandse correspondenten in de VS of China niet langer noodzakelijk zijn: dat je Washington en Beijing ook vanachter een scherm in Brussel kan opvolgen. Maar om Meeuwen-Gruitrode of Langemark-Poelkapelle te verslaan, heeft Radio 2 wel dure buitenposten in Limburg en West-Vlaanderen nodig. En zit er echt geen vet op de heilige nieuwsdienst? Met heel wat minder budgetten én journalisten maakt VTM dagelijks een Nieuws dat de vergelijking met het Journaal moeiteloos doorstaat. 

Constructieve journalistiek

Nu goed, die vele journalisten van de VRT nieuwsdienst hebben ook niet altijd tijd om een Journaal te maken. Bijvoorbeeld als ze moeten opstappen in een betoging tegen de Vlaamse regering. Echt waar, u kan de beelden zelf herbekijken op de website van de nieuwsdienst. Er rijden busjes van de nieuwsdienst mee als onderdeel van de betoging – en dat werd doodleuk in beeld gebracht door de collega’s die wel aan de slag waren. Er zijn zelfs nieuwslezers, die meer dan wie ook neutraal zouden moeten zijn, die op hun persoonlijke Facebook-pagina stevig te keer gaan tegen de Vlaamse regering. Bij de VRT gaan ze zich toch eens de vraag moeten stellen hoe veel en hoe venijnig je kan bijten in de hand die je voedt. En hoe geloofwaardig programmamakers nog zijn, als ze hun politieke mening amper verstopt krijgen. 

Soit. Als ze bij de VRT echt denken dat ze hun winkel moeten sluiten als er ‘maar’ een kwart miljard gemeenschapsgeld meer binnenstroomt, dan staan er vast een hoop kandidaten klaar om dat budget over te nemen. Daarom – en ook omdat wij op de Doorbraak-redactie allemaal devote discipelen van Björn Soenens zijn – is hier tot slot een constructief voorstel. Stort die VRT-miljoenen gewoon op de rekening van Doorbraak. Misschien is een Doorbraak-journaal soms ook eens wat gekleurd, en we kunnen niet beloven dat we even kwalitatieve programma’s maken als ‘Het Sterkste Netwerk’ of ‘Hallo Televisie’. Maar één ding is zeker: we kijken het gegeven paard niet in de bek. Storten kan, op BE94 9730 8629 8914. Dank bij voorbaat.