Waar is de trofee van CD&V?

De parlementscommissie staatshervorming gaat vandaag van start. N-VA parlementsleden Sander Loones en  Karl Vanlouwe pleiten voor iets meer ambitie en het uitvoeren van het regeerakkoord met asymetrisch beleid. 

Corona heeft diepe wonden geslagen, ook budgettair. En of de toekomst beterschap brengt, is twijfelachtig wanneer je de post-corona wenslijstjes van de paars-groene Vivaldisten bestudeert. Een grote ideologische clash zit er dit najaar aan te komen over pensioenen, arbeidsmarkt, ziekenhuizen, kerncentrales en begroting. Hoe kan het ook anders, met zeven regeringspartijen? Welke trofee de oranje Vivaldist daarbij hoopt binnen te halen, daarover blijft het stil…

Aan de slag?

Open VLD verkoos deze Vivaldi-regering boven een coalitie met de N-VA en de PS. Hun argument? De droom om zo extra arbeidsmarkthervormingen binnen te halen. Meer mensen aan de slag en langer werken, het is alvast dé meest noodzakelijke hervorming om de begroting te stutten en de sociale zekerheid zeker te houden. Alleen blijkt het blauwe trackrecord tot op heden eerder flauwtjes.

Herinnert u zich de jobsdeal van de Zweedse regering-Michel I? In de zomer van 2018 sloot ze een akkoord met een resem arbeidsmarkthervormingen. Denk bijvoorbeeld aan de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen en de verdere afschaffing van het SWT (brugpensioen). Alleen raakten die uiteindelijk niet uitgevoerd. Zodra de N-VA uit de regering viel, begroeven de liberalen en de christendemocraten het pakket. Ook (toenmalig vicepremier) De Croo verkoos Marrakesh boven de noodzakelijke hervormingsagenda. Zal (huidig premier) De Croo vandaag de tegenovergestelde keuze maken, de rug rechten en wat liberaal gezond verstand terugwinnen?

Asymmetrisch beleid

De échte kracht van de jobsdeal was overigens dat ze er kwam op vraag van de deelstaten. De regio’s agendeerden hun beleidsverzoeken, de federale regering ging daarmee aan de slag en stelde haar bevoegdheden ten dienste. België dat Vlaanderen dient zodat op het terrein sterkere resultaten kunnen worden bereikt. Pragmatisme binnen de versnipperde bevoegdheids-complexiteit.

Ook nu zou zo’n aanpak op tafel kunnen komen. Meer zelfs, het paars-groene regeerakkoord voorziet er de noodzakelijke kapstok voor onder de noemer ‘asymmetrisch beleid’. Daarbij worden federale bevoegdheden juridisch niet gesplitst, maar operationeel deels wel. De Belgische ministers gaan hun beleid anders invullen in Vlaanderen of Wallonië, zodat binnen de bestaande federale bevoegdheisverdeling kan worden ingespeeld op de verschillende regionale arbeidsmarktsituaties en arbeidsinstrumenten.

Maatwerk dus, wat onze regionale arbeidsmarkten de nodige hefbomen moet leveren om tot de noodzakelijke 80% tewerkstellingsgraad te komen. Nog zo’n ambitie van de paars-groene ploeg. Zonder asymmetrisch beleid zal ze echter geklasseerd worden en stof vergaren. Vlaams minister van werk Crevits toonde zich alvast vragende partij om de activeringsmotor asymmetrisch op te drijven.

Vlaamse gezondheidszorg

Ook rond de financiering van ziekenhuizen en gezondheidszorg belooft de herfst heet te worden. Terwijl gezondheidsminister Frank Vandenbroucke de medische overconsumptie verder lijkt te willen voeden, met onder meer het loslaten van de artsenquota, stelt professor John Crombez dat binnen de gezondheidszorg  3 miljard euro bespaard zou kunnen worden. Hoe? Door de strijd tégen overconsumptie en vóór preventie op te drijven.

Maar daar knelt net het schoentje. Extra investeringen in preventie moeten Vlaams worden opgezet, terwijl de positieve gevolgen ervan in de federale kas belanden. Het is de federale regering die haar uitgaven ziet dalen. Dit is België. Ook dat moet anders en ook daar kan het federale regeerakkoord als referentie dienen. De regering kondigde aan de zorg zo dicht mogelijk bij de patiënt te willen brengen en daarom wetteksten te zullen opmaken die de gezondheidszorg overdragen naar de deelstaten.

De trofee van CD&V?

Het mediatieke debat focust op de ideologische spanning tussen socialisten, liberalen en ecologisten. Wie haalt de overhand dit najaar? CD&V lijkt daarbij te zoeken naar een eigen trofee. Nochtans ligt die voor het grijpen, want de institutionele agenda van Vivaldi kwam er net op vraag van de christendemocraten. Waarom koestert ze vandaag niet, waar ze gisteren voor heeft gevochten? Asymmetrisch besturen is bovendien een eerste dringende én noodzakelijke operationele stap om de relance structureel te voeden, mensen aan de slag te krijgen en de begroting recht te trekken. In de aanloop naar een daaropvolgende definitieve overdracht van de bevoegdheden.

In de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat start een nieuwe parlementscommissie staatshervorming. Wellicht zal die zich vooral beperken tot het in kaart brengen van de inefficiënties en verspilling van onze ingewikkelde staatsstructuur. Een nuttige oefening, maar wij vragen toch de lat hoger te leggen. Laat ons nu direct uitvoering geven aan het regeerakkoord en daarmee het vernoemde asymmetrisch beleid organiseren en de gezondheidszorg splitsen. Of zullen de Vivaldisten bezwaar aantekenen tegen een uitvoering van hun eigen beloftes? Laten we aan de slag gaan. Of gunnen de Vivaldisten deze trofee niet aan de CD&V?