Wanneer nieuws stormt in een glas water

Slecht nieuws trekt vaak over ons heen als een onweer dat een tijdje door blijft razen, om daarna weer te verdwijnen zonder nog veel sporen na te laten. Alles verdampt voor we het goed en wel in de gaten krijgen. Hoe kritisch we ook tegenover de media staan, we laten ons hierdoor allemaal wel eens op het verkeerde been zetten. Dat ondervond ik onlangs tijdens een rondreis doorheen Duitsland.

Mijn verhaal begint deze zomer toen ik met vakantie was in Kressbronn aan de Duitse Bodensee. Je kon toen de radio niet aanzetten of je werd om de oren geslagen met berichten over een nakend gastekort. De Russische gaskraan ging dicht, en de Duitse burgers zouden de komende winter behoorlijk kou lijden. Er werd opgeroepen om vanaf nu gewoon koud te douchen om gas te besparen.

De Vrekkenkrant

Op zich amuseerde dit feit mij wel. Het deed me terugdenken aan de Nederlandse Vrekkenkrant. Ik verzin dit niet, maar voordat we sociale media kenden, diende deze publicatie om allerlei tips uit te wisselen om nog gieriger te kunnen leven. Op een dag, eind jaren zeventig, zag ik op de televisie een koppel getuigen hoe ze via De Vrekkenkrant adviseerden om koud te douchen.

Het idee ontstond tijdens hun laatste vakantie. Koud douchen bleek toen nog een standaard op de camping. Eenmaal thuis besloten ze om ook daar gewoon verder koud te blijven douchen. Fier vertelden ze hoe je zo een flinke slok op die spreekwoordelijke Hollandse borrel kon besparen.

Het Duitse afschakelplan

Dit grappige voorval bezonk diep in mijn onderbewustzijn, tot het ineens terug naar boven kwam door alle geklets op de Duitse radio. Maar er viel niet meer mee te lachen. Ik leerde hoe Duitsland zelfs aan een heus afschakelplan werkte. En dat uit angst dat de Duitse industrie een tekort aan gas zou kennen.

Daarom gingen ze ervan uit dat vanaf de herfst gas op rantsoen moest. De meest kritische sectoren, zoals levensmiddelenproductie, ziekenhuizen en dergelijke zouden zo in principe altijd gas krijgen. Men streefde er ook naar om de volledige industrie open te houden. Dat betekende concreet dat voor de gezinnen, thuis de gaskraan mogelijk een aantal uren per dag op slot zou gaan. Voor hen stond de moeilijkste winter sinds de naoorlogse periode voor de deur.

Tien koude winters

Terug thuis bleven deze verhalen doorgaan in onze nationale pers. Je hoorde, zag en las hoe onder impuls van de Duitsers de Europese Unie de lidstaten aanspoorde tot solidariteit. Iedere lidstaat werd verzocht tot vijftien procent op zijn gasverbruik te besparen. De Duitsers zouden het anders niet redden et cetera. Ook onze premier deed zijn duit in het zakje. Eind augustus vertelde hij prompt dat de vijf tot tien komende winters koud zouden zijn. Oeps dacht ik, als dat voor ons geldt, wat gaat dat dan in Duitsland geven?

De Duitse energiecrisis verdween bij ons uit het nieuws, maar het zat diep in mijn achterhoofd. Toen ik onlangs voor een week op zakenreis naar Duitsland trok, verwachtte ik mij aan niets anders dan aan koele omstandigheden binnenshuis. Ik liet daarom niets aan het toeval over, nam een dikke trui mee en ook mijn losse training. Die kon ik over mijn jeans en trui aantrekken om ‘s avonds alvast op hotel nergens kou te leiden.

Het leven gaat zijn gangetje

Toen ik echter die maandag bij aankomst in mijn eerste hotel de receptie binnenstapte, voelde het tot mijn aangename verbazing even warm aan als altijd. Zoals ik ondervond, bleek dat uiteindelijk in het hele hotel het geval. Het was een Hilton, en ik dacht nog even dat het misschien kwam door de vele Amerikaanse gasten die daar steevast verblijven.

Maar ik leerde verder in de loop van de week dat ik nergens kou moest leiden. Alle kantoren, alle restaurants, alle bars, alle hotels, werkelijk overal, voelde het even aangenaam warm aan als altijd. En thuis was dat blijkbaar ook ongeveer zo. Mensen getuigden dat ze de thermostaat maximaal een tot anderhalve graad lager hadden gezet, maar zeker niet meer. In Duitsland leek het leven door te gaan zoals altijd. Uiteraard vond men het niet leuk dat gas zo duur werd. En net als bij ons kregen sommige mensen en bepaalde sectoren het daardoor wat moeilijker. Maar één ding was duidelijk: de aangekondigde algemene rantsoenering van gas bleek achteraf gezien alleen nog maar een mythe.

Wilhelmshaven

Men hield nog wel even een slag om de arm voor het geval de winter echt streng ging worden. Maar ik leerde dat de tijd blijkbaar in hun voordeel loopt. Koude winterdagen laten immers nog even op zich wachten. Intussen werkt men met man en macht aan het afwerken van de gasterminal in Wilhelmshaven. De plannen hiervoor moest men gewoon uit de schuif halen. Landinwaarts lagen alle aansluitingen ook al te wachten, als wachtleidingen die werden aangebracht voor een volgende fase van een renovatie. Het plan van die terminal? Ja, dat had men jaren geleden uitgewerkt en veel werken waren al gestart en uitgevoerd. Maar toen kwam Rusland met het voorstel om Nord Stream 2 te bouwen, in ruil voor een fikse korting op de gasprijs. De rest kennen we.

Wat men had uitgegeven aan de werken rond Wilhelmshaven leek eerst weggesmeten geld. Maar nu zien Duitsers het als een geschenk uit de hemel. Tot begin 2022 trok Duitsland Russisch gas binnen via Nord Stream 1 en andere  pijpleidingen. Dat gas  wordt binnenkort gewoon vervangen door LNG dat via de terminal in Wilhelmshaven het land zal binnenstromen. Van potentiële tekorten mag vanaf dan in principe geen sprake meer zijn. Toen ik op het einde van die werkweek huiswaarts reed, kon ik niet anders dan eens flink lachen om mezelf. Door alle heisa in de pers had ik mij volledig in het ootje laten nemen. ‘Aangelogen’ waarheden, overdrijvingen en desinformatie? Ach, alle media krijgen er wellicht al eens last van. Alleen doen klassieke media in alles alsof zij zelf onfeilbaar zijn als de paus.