JavaScript is required for this website to work.
Analyse

Weet Omtzigt wat hij wil?

NieuwsHerman Matthijs11/2/2024Leestijd 3 minuten
Omtzigt stuurde berichtjes naar de pers, nog voor zijn gesprekspartners aan de
formatietafel van iets wisten, vluchtte weg, gaf geen interviews, maar ging toen
wel aan de talkshowtafel naast André Van Duin bij RTL4.

Omtzigt stuurde berichtjes naar de pers, nog voor zijn gesprekspartners aan de formatietafel van iets wisten, vluchtte weg, gaf geen interviews, maar ging toen wel aan de talkshowtafel naast André Van Duin bij RTL4.

foto © Belga

Is er iemand die begrijpt wat Pieter Omtzigt wil? En wat zijn de mogelijkheden voor de vorming van een Nederlands kabinet?

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Pieter Omtzigt blijkt dus geschrokken te zijn van de toestand van de Nederlandse openbare financiën. Maar met een tekort van amper 2,4% BBP en een schuld van 46% BBP is de Nederlandse begrotingstoestand, bekeken vanuit de Zuidelijke Nederlanden, iets om van te dromen.

Niemand begreep bovendien ook maar iets van Omtzigts uitleg. En dat werd er alleen maar erger op toen hij ook nog eens kritiek bleek te hebben op een te laat uitgedeelde informatienota van informateur Ronald Plasterk.

De vraag is en blijft dus: wat wil Pieter Omtzigt? Zijn idee om dan maar een extraparlementair kabinet te maken, krijgt nergens steun, en is dus niet realiseerbaar. Nederland heeft overigens alleen tijdens de Eerste Wereldoorlog een dergelijk soort zakenkabinet gekend.

Wat wil de VVD?

Of wil Omtzigt gaan besturen met Frans Timmermans? De optelsom van NSC, D66 en het linkse kartel van GroenLinks plus PVDA komt uit op 54 zetels. Om deze constructie op de sporen te krijgen moet de VVD meedoen; pas dan komt men aan 78 van de 150 Tweede Kamerzetels.

De vraag is of de VVD dat gaat doen, wetende dat de liberale achterban niets moet weten van Timmermans. Bovendien is het ook maar de vraag of heel de NSC-fractie een links kabinet ziet zitten.  Want de peilingen wijzen er al langer op dat de achterban van de vier formerende partijen allemaal supporteren voor een rechtse regering.

Omtzigt is niet alleen Plasterk afgevallen. Hij heeft ook voor een breuk gezorgd met de BBB van Caroline van der Plas. Want een hechtere relatie tussen de BBB en het CDA is voor de nogal snel vermoeide man uit Enschede een nachtmerrie. En niet vergeten: de BBB heeft een groot aantal senatoren. En ook in die Eerste Kamer moet een meerderheid worden gevonden.

Maurice de Hond

Na het vertrek van Omtzigt uit de coalitiegesprekken, heeft Maurice de Hond een peiling gehouden. Hierna het resultaat, met tussen haakjes de uitslag van november 2023:

PVV                         52 (37)

PvdA-GroenLinks   25 (25)

VVD                         13 (24)

NSC                          11 (20)

D’66                         10 (9)

BBB                            8 (7)

CDA                           8 (5)

SP                              6 (5)

  • Wilders gaat dus over de 1/3e grens in de Tweede Kamer. (Het is decennia geleden dat er nog eens een partij over de 50 zetels ging.)
  • Het links kartel heeft nu een virtuele waarde van 50% van de PVV.
  • Yesilgöz (VVD) en Omtzigt zakken in elkaar.
  • En jawel, het CDA recupereert !

Dé vraag is of er in de Tweede Kamer 76 leden te vinden zijn om nieuwe verkiezingen te houden? Zonder Geert Wilders, blijkt ook, valt er nog moeilijk te besturen. En opnieuw naar de kiezer trekken zorgt alleen maar voor schrik op alle andere banken. De laatste verkiezing en ook deze peiling bewijzen nog maar eens dat een nieuwe partij (BBB, NSC) snel kan stijgen maar al even snel kan vallen !

En nu ?

De huidige groep van onderhandelaars bij Plasterk (VVD, BBB en de PVV) komen uit op 68 zetels in de Tweede Kamer. Gaat Omtzigt zo een Minderheidskabinet steunen? Dat zou vanwege die drie partijen van een grote naïviteit getuigen.

Maar stel nu eens dat het CDA zich aansluit bij de BBB en Omtzigt een loer wil draaien? Het CDA (5 zetels) en de SGP (3 zetels ) brengen deze coalitie op 76 zetels. Net genoeg. Het zou een ongekende revanche zijn van het CDA tegenover ‘judas’ Omtzigt. Als ook de ene zetel van ‘JA21’ dan nog meedoet, en ook het Forum voor Democratie (3 zetels) niet moeilijk doet, dan willen we nog wel eens zien hoeveel van de 19 andere NSC verkozenen bij Omtzigt gaan blijven?

Zeer opvallend is ook dat Plasterk gewoon blijft verder vergaderen. Daarmee geven PVV, VVD en de BBB het signaal dat het hun ernst is met de noodzaak om te besturen. En was het niet Omtzigt die altijd ijverde voor goed bestuur?

Bovendien opent de huidige situatie ook de deur om Dilan Yesilgöz naar het ‘Torentje’ te sturen (het kantoor van de minister-president, red.). Dat zou een grote toegeving zijn vanwege PVV-leider Wilders. Al komt hem dat misschien ook wel goed uit. Want wil Geert Wilders wel een regering leiden? Zijn rol is misschien wel fortuinlijker als fractieleider in de Tweede Kamer?

Dus wat wil Omtzigt? Weet hij het zelf wel? Hij speelt hoe dan ook met politiek vuur. Hij dreigt bovendien in geen tijd zijn nieuwe partij te herleiden tot een voetnoot in de geschiedenis.

 

Herman Matthijs doceert publieke en openbare financiën aan de UGent en de VUB. Hij volgt o.m. overheidsadministratie en -begrotingen op, maar evenzeer de politiek van de VS.

Commentaren en reacties