Wie wil nog leven in Zuid-Afrika?

We merken het haast niet meer op. De uit corruptie opgetrokken Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma heeft nog maar eens een motie van wantrouwen overleefd. De achtste op rij. Dat Zuma kan aanblijven noemde de Financial Times een ‘smeulende ramp’. In Europa halen we onze schouders op. Niets nieuws onder de Zuid-Afrikaanse zon.

Tweederde van de Zuid-Afrikanen klaagt corruptie aan. Evenzeer is tweederde er zich van bewust dat het nu eenmaal onlosmakelijk samenhangt met het land en zijn bevolking. En ‘dat daar niets aan kan veranderen’. Ik hoorde het nieuws in januari 2012 toen ik de Westkaap verkende. Die cijfers liggen vandaag ongetwijfeld niet anders.

Volgens Transparency International zakt Zuid-Afrika jaar na jaar op de Corruptie Index. Tegelijk woedt er een economische recessie. Investeringen blijven uit omdat de ANC-regering luidop nadenkt over nationaliseringen. Ook de Zuma-kritische oppositiepartij Economic Freedom Fighters is daar een grote voorstander van. 51% van de jongeren is werkloos. De huisvestingsmarkt stort in elkaar. Onveiligheid neemt toe. Racistisch ressentiment is de voedingsbodem voor het verwijderen van het Afrikaans uit de publieke ruimte, en leidt zelfs antiblanke ‘plaasmoorde’ … Het gaat niet goed met Zuid-Afrika.

Emigratie

Meest opvallende fenomeen is het uitwijken van blanke, goed opgeleide Zuid-Afrikanen. Resultaat? Een heuse Brain drain. West-Australië en andere Engelstalige landen zijn het populairst voor wie Zuid-Afrika voorgoed verlaten wil. In 2016 emigreerden 22.250 blanken. De prognose voor de volgende jaren voorspelt weinig goeds. Sinds de afschaffing van de apartheid in 1994, daalde het aantal blanken met meer dan drie procent.

Ook het CIA World Factbook spreekt ter zake weinig tot de verbeelding. ‘In de postapartheidperiode nam het aantal hoog opgeleide blanke emigranten toe. De politieke situatie, criminaliteit, slechte dienstverlening en een verminderde levenskwaliteit zijn daar de redenen voor.’ Met als resultaat grote tekorten in sleutelsectoren als gezondheidszorg en technologie.

Bovendien is het naar Afrikaanse normen goed presterende Zuid-Afrika een magneet is voor asielzoekers en vluchtelingen uit centraal en zuidelijk Afrika. Tienduizenden Zimbabwanen claimen politiek asiel, maar worden als economische vluchtelingen niet erkend. Dat legt de basis voor verder toenemende criminaliteit. Zuid-Afrika kent gemiddeld het hoogste aantal verkrachtingen ter wereld en scoort globaal de derde plaats voor moord en de vierde voor zelfmoord.

Geen wonder dat wie wat geld heeft en een toekomst wil voor zijn kinderen, het land verlaat.