Wint N-VA bij het cordon?

Je kan als politicus maar beter dronken een ongeval hebben, dan kan je berouwvol in de armen gesloten worden en opnieuw een mandaat krijgen. Immers, ‘iedereen verdient een tweede kans’. Bart Laeremans, beging de misdaad ooit verkozen te zijn geweest voor het Vlaams Belang. En van een ‘respectabele’ familie of niet, dat is in Vlaanderen genoeg om niet en nooit burgemeester te kunnen worden.

Vernieuwing

De lijst van Laeremans, Vernieuwing, haalt duizend stemmen meer (op 22.000 stemmen in de gemeente) dan de tweede lijst, Open Vld. Vernieuwing werd de grootste partij. Bart Laeremans haalde 3.498 voorkeurstemmen. De lijsttrekker van de Open Vld, Chris Selleslagh, haalde er 1.208. Iets meer dan een derde van de voorkeurstemmen van Laeremans. En toch wordt Selleslagh burgemeester. Ze noemen dat, zonder verpinken, democratie.

Politiek is geen bezigheid voor doetjes. Maar Selleslagh en de Open Vld kon enkel maar het Vernieuwing en Laeremans de arm omwringen omwille van die misdadige keuze voor het Vlaams Belang uit zijn verleden. Ik zou daar in Selleslaghs plaats zes jaar lang beschaamd voor zijn, zoals het een democraat betaamt. Het zijn net dergelijke politieke partijtjes armworstelen die mensen doen afhaken van de politiek en politici.

Coddens burgemeester!

In Wallonië is zoiets beter geregeld. Diegene met de meeste voorkeurstemmen op de lijst met de meeste stemmen, wordt daar burgemeester. Dat zou ons het bedenkelijke politieke spektakel van Gent, Oostende, Ninove en ja, ook Grimbergen en Denderleeuw besparen. In Gent zou dan Rudy Coddens (sp.a/Groen) burgemeester worden, in Oostende Johan Vande Lanotte (Stadslijst), in Ninove Guy D’haeseleer (Forza Ninove), in Grimbergen Bart Laeremans (Vernieuwing) en in Denderleeuw, Kristof Slagmulder (Vlaams Belang).

Drie keer raden waarom die regeling, van de meeste voorkeurstemmen op de grootste lijst in Vlaanderen nooit wet geworden is. De vrijheid van politici om coalities te vormen en de grootste buitenspel te kunnen zetten en zeker ook de vrees voor een Vlaams Belang-burgemeester. Politici hebben niet graag dat burgers zich te duidelijk kunnen uitspreken, ze verkiezen de vrijheid om zelf te interpreteren hoe de kiezer stemt en daar naar te handelen. Politici willen niet dat kiezers het laatste woord hebben. Dat willen ze zelf.

Cordon

Ondertussen zitten we met dat cordon. Dat wordt in de media als een evidentie voorgesteld, zonder kritische vragen. Uiteraard zien ook de centrumlinkse partijen dat als een evidentie. Het vergroot hun kansen op deelname aan een coalitie. Tweede factor zijn de Franstalige partijen. Die zijn nog het felst in het benadrukken van dat cordon.

De N-VA kan en mag het cordon niet breken, of de federale regering zou kunnen vallen. Of, als de regering overeind blijft, zou dat een doodsklop kunnen zijn voor de MR. Regeren met een partij die het cordon doorbreekt, is niet uit te leggen in Wallonië. En kan de N-VA dat uitleggen in Brussel? Of haalde Vlaams Belang daar vroeger ook niet veel stemmen? Ons lot wordt bepaald in Wallonië. Franstaligen bepalen wie in Grimbergen, Ninove en Denderleeuw burgemeester wordt. Door de zwakte van de Vlaamse partijen welteverstaan.

Diezelfde Franstaligen en linkse politici hebben minder schroom om met de PTB/PVDA, de partij aan het andere uiterste van het politieke spectrum, in zee te gaan als hen dat zo uitkomt. In Vlaanderen leidt dat tot schouderophalen. Als de PS en Groen (die in Brussel samen met Ecolo als één partij opkomen) in Brussel en Groen ook in het Antwerpse district Borgerhout met PVDA ongestoord een coalitie kunnen vormen, kan er geen beletsel zijn om dat in Vlaanderen met het Vlaams Belang te doen.

Strategie

Uiteraard zijn er binnen de N-VA groepen die er absoluut niet voor staan te springen om met het Vlaams Belang coalities te maken. Maar zijn ze dan wel zo enthousiast als ze dat met Groen of sp.a doen? Wees maar gerust dat Vlaams Belang in de aanloop naar de verkiezing in mei 2019 een gedetailleerd beeld zal geven waar N-VA voor de traditionele partijen koos in plaats van voor een rechtse meerderheid.

De N-VA en Vlaams Belang zijn concurrenten, ze vissen (deels) in eenzelfde vijver. Maar waarom trekt de PS de PTB in het bad? Ook dat zijn rechtstreekse concurrenten. N-VA dacht duidelijk dat ze het VB bijna hadden doodgeknepen, enkel nog iets langer knijpen en het was gedaan met die concurrent op rechts. Maar zo eenvoudig ligt dat blijkbaar niet.

Vlaams Belang maakt het zichzelf soms graag moeilijk. Zoals Dewinter zich opstelt, kan je beter vooraf al zeggen dat je niét in een coalitie wil. Een immigratiestop voor Antwerpen als voorwaarde is zeggen dat je niet in de coalitie wil. Er zijn nu eenmaal politici die geboren zijn voor de oppositie en geen compromissen willen of kunnen maken. Maar zijn werkelijk alle Vlaams Belangers zo? Onder meer in Aalst blijkt dat ex-Belangers ook goede schepenen kunnen zijn.

Antidemocratisch

Dan komt het riedeltje dat Vlaams Belang antidemocratisch is en racistisch. Het een of het ander te gebruiken al naar gelang het moment. Verwijten die nooit hard gemaakt worden, en verworden tot intentieprocessen of anekdotiek. Of er volhardt er een in de boosheid door te verwijzen naar het racismeproces tegen enkele vzw’s rond het toenmalige Vlaams Blok. Ik ken juristen die zich plaatsvervangend schamen voor dat arrest. Het Vlaams Belang had nooit zoveel succes als kort na die veroordeling. Ook dat kan tellen. Racisme is een strafbaar misdrijf. Maak zo’n beschuldiging hard met feiten en bewijzen of zwijg.

Er zijn volkse figuren binnen Vlaams Belang waarvan je je kan afvragen wat dat als schepen of burgemeester zal geven. Zoals misschien Guy D’haeseleer (al zullen we dat allicht nooit weten). Zou dat dan echt de eerste ‘volkse’ burgemeester zijn van een gemeente in Vlaanderen? Ik zou de ronde van de gemeenten wel eens willen doen om de schepenen en de burgemeesters van enkele gevestigde partijen te wikken en te wegen… Daarbij kent onze lokale democratie genoeg ‘checks and balances’ om te behoeden dat zo’n burgemeester een ramp aanricht. Al zou dat ook niet de eerste keer zijn.

Wat is dan het probleem? Als D’haeseleer echt een prutser of een charlatan is, zal dat snel blijken en is het probleem even snel opgelost. Al zou het ook niet de eerste prutser of charlatan zijn die wordt herkozen. Ja, democratie kan ook foute keuzes opleveren, maar we moeten er zorgzaam mee omspringen. De vraag blijf, heeft N-VA meer te winnen of te verliezen met het in stand houden van het cordon?