‘Transfers leggen een enorme hypotheek op onze sociale zekerheid’

Zo’n 5 000 mensen zakten zondag 17 maart 2019 af naar de Lotto-Arena in Antwerpen voor het 82ste Vlaams Nationaal Zangfeest. Voorzitter Erik Stoffelen sprak er namens het organiserend Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ), zowat de State of The Union namens de partijpolitieke Vlaamse Beweging. Solidariteit met de Catalanen, een einde aan de transfers, de faciliteiten in Ronse en onafhankelijkheid zijn de hete hangijzers van vandaag.

Evenwicht

Voor een Zangfeestvoorzitter is het geen geschenk om in verkiezingstijd een toespraak te moeten houden. Zijn woorden worden dan nog meer gewikt en gewogen door publiek en politiek. Maar Erik Stoffelen, ging het onderwerp niet uit de weg. ‘We zijn ongebonden en pluralistisch, maar willen dat zondag 26 mei een zwart-gele golf wordt. Stem op partijen en politici die zich ondubbelzinnig met een Vlaamse boodschap doen opmerken.’ Hij sprak zich uit én hield zich strategisch op de vlakte. Iedereen tevreden.

Al is er toch kritiek te lezen, tussen de lijnen dan wel, er wordt op het Zangfeest geen enkele partij bij naam vernoemd. Maar als de voorzitter zegt: ‘Wij moeten, elk met de middelen die ons ter beschikking staan, het draagvlak voor ons einddoel, een eigen Vlaamse staat, vergroten’, weet iedereen waarover het gaat. N-VA die in vijf jaar frigopolitiek niet genoeg deed om dat draagvlak voor een onafhankelijk Vlaanderen te vergroten.

Politiek Zangfeest

Vervolgens legt de ANZ-voorzitter de hete hangijzers voor de Vlaamse Beweging vandaag op tafel. Te beginnen bij de transfers en de gevolgen daarvan in Vlaanderen: ‘Elk jaar vloeit er nog steeds 12 miljard euro van noord naar zuid. Deze transfers leggen een enorme hypotheek op onze sociale zekerheid. Te veel Vlamingen staan op wachtlijsten voor een sociale woning, te weinig gehandicapten kunnen een beroep doen op de tussenkomsten waar ze dringend recht op hebben.’

Fiscale autonomie is het volgende op het lijstje: ‘deelstaten moeten de vruchten kunnen plukken van hen eigen beleid.’ Met een sneer aan de CD&V erbovenop (zonder ook die bij naam te noemen): ‘wentel u niet in “rustige vastheid” en wacht niet tot in 2024 om deze constructiefouten recht te zetten. De grondwet dient nu voor herziening vatbaar te worden verklaard! Meer Vlaanderen is de boodschap, voor herfederaliseringen is dus nu of in 2024 geen plaats!’ Waarbij de noodzaak van een grondwetswijziging aan het lijstje werd toegevoegd.

Ronse vraagt om de faciliteiten in de stad af te schaffen. ‘Op 18 december 2017 keurde de gemeenteraad in Ronse met een ruime meerderheid van CD&V-Groen, N-VA, Open Vld en Vlaams Belang, een motie goed gericht aan de federale premier van intussen lopende affaires om de taalfaciliteiten af te schaffen.’ Die zijn ondertussen gebetonneerd in de Grondwet, maar zijn nefast voor de socio-economische ontwikkeling van de Oost-Vlaamse stad.

Ten slotte wordt ook de rekening van België gemaakt. ‘De grendels moeten weg. Die blokkeren de normale democratische werking van dit land. Welke democratie die naam waardig wordt bestuurd door een minderheidskabinet in lopende zaken? Het democratische gehalte van België vertoont stilaan griezelige gelijkenissen met het militaire regime van Kabila in Congo. Maar geen nood, beste landgenoten, premier Michel staat aan de juiste kant van de geschiedenis.’

Llibertat

Ook de Catalaanse zaak kreeg aandacht. Een dag na de betoging van de Catalanen in Madrid tegen de opsluiting van politici en de vervolging van gewone Catalanen na het onafhankelijkheidsreferendum van 1 oktober 2018. In het programma van het zangfeest zat een optreden van een Catalaanse zangeres. Die op veel applaus kon rekenen.

Maar ook Erik Stoffelen sloot zich aan bij het protest. Hij viseerde daarbij de houding van de CD&V. ‘Onze Catalaanse geestesgenoten zitten als politici of Catalaanse bewegers en initiatiefnemers van een democratisch referendum in de Spaanse gevangenis. Wanneer volgen excuses van de medeplichtige fractiegenoten van de Europese Christelijke Volkspartij? Men kan politiek van mening verschillen, graag zelfs, leve de democratie, maar men steekt geen andersdénkenden, geen politieke tegenstanders in de gevangenis, nergens, en niet in Europa, in dit continent waar de oude Grieken de ‘democracia’ nog hebben uitgevonden.’

Groene dag

17 maart, dat doet bij velen een belletje rinkelen. Inderdaad St Patricksday, de hoogdag van de Ierse identiteit. Dat kon op het Zangfeest niet ongemerkt voorbijgaan. ‘Complexloos viert men wereldwijd de Ierse feestdag. Wij zijn vandaag solidair met hen en zijn graag even “Irish for the day”. De Ierse identiteit kan over gans de wereld op veel bijval rekenen. Ierse klavers, Ierse vlaggen, Ierse biercafés, de Ieren zijn fier op hun symbolen. En daar is niets mis mee. Europa zou die culturele verscheidenheid moeten toejuichen. Je kan gerust je eigen symbolen en tradities koesteren om vervolgens Europees te denken. Een Europese eenheidsworst staat hier haaks op en verdient stevig weerwerk.’ De grondstroom in de Vlaamse Beweging is eurosceptisch.

De trots van de Ieren op hun nationale symbolen, brengt in herinnering dat de omgang met de Vlaamse symbolen veel problematischer is. ‘Onze Vlaamse symbolen moeten elke Vlaming kunnen charmeren. De Vlaamse leeuw heeft geen partijkaart.’ Maar de enige plaats waar dat zo lijkt te zijn is de Ronde Van Vlaanderen. Met dank aan de vrijwilligers die dat al jaren waar maken. Stoffelen hield ook het voorbeeld van de Europees kampioen jiujitsu voor. ‘De Vlaamse vechtsportkampioen Maarten Bauwens die Europees goud pakte en op het podium met de Vlaamse leeuw zwaaide. Hij volgde het goede voorbeeld van de Welshmen en vele anderen. Zijn voorbeeld verdient navolging, Vlaamse sportmannen en -vrouwen!’

Cultuur

Het ANZ wil ook een blijvende rol spelen in het bewaren van de Vlaamse liederenschat als levende cultuur. Daarom is ze ook al jaren bezig met een digitaliseringsproject. Het resultaat is te vinden op vlaamseliederendatabank.net. Daar staan 5 000 liederen gratis digitaal ter beschikking van wie ze wil zingen of spelen. Er is ook een koppeling met de databank van het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek, met wie we dit project realiseerden.

Omdat een databank alleen geen gebruik garandeert, organiseert het ANZ samen met het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek een dag in het teken van Breughel met muziek en zang. Op 25 juni komen 1 000 kinderen uit lagere scholen daarvoor samen in het Antwerpse openluchttheater van het Rivierenhof. Het project wordt ook ondersteund met een cd die vanaf april beschikbaar is via de webstek van het ANZ.

Laatste

Voor Erik Stoffelen was het een bijzonder zangfeest, na 12 jaar voorzitterschap stopt hij ermee, al blijft hij wel actief in de vereniging. Hij stelde dan ook zijn opvolger, Bart Fierens voor aan het publiek.

In zijn laatste toespraken zaten twee geloofsbelijdenissen van Stoffelen, twee keer van de hand van de dichter Anton Van Wilderode:

‘Wij zijn een volk!
Wij zullen blijven zingen,
maar leven naar de letter van dat lied
totdat het waarheid wordt en minder niet!’

En hij eindigde zijn toespraak met woorden van diezelfde dichter: ‘Volk word staat, word Vlaamse staat!’ wat door velen in de Lotto-Arena werd gedeeld.