Zonder dat ik weet dat ik jou in mijn armen hou

Het is een regenachtige ochtend. Buiten klinkt de sirene van een ziekwagen en waagt een gemotiveerde jogger zich aan de regendruppels. Door de radio zingt Stef Bos: ‘Later als ik dood ben, wil ik overgaan in alles. Onzichtbaar in de avond als het laatste hemelsblauw. Later als ik dood ben wil ik met jou dansen. Zonder dat je weet dat ik jou in mijn armen hou.’ Het doet me stilstaan bij de coronadoden in ons land, maar even goed bij iedereen die nu een dierbare, een ouder, een partner, een kind of vriend verliest. Die pijn en het verdriet, is vandaag zo ongelooflijk dichtbij. De gedachte nu iemand te moeten verliezen grijpt me bij de keel. Geen knuffels kunnen geven, niet kunnen condoleren, een begrafenis van een dierbare moeten volgen via je pc,… dat wens je niemand toe.

Prioriteit

Begrijp me niet verkeerd; ik begrijp waarom al die regels er zijn. De algemene gezondheid van onze bevolking is in deze crisis absoluut de prioriteit. Hoe meer we besmettingen en overlijdens kunnen voorkomen met zijn allen, hoe beter. Dus is het nu niet het moment om massaal samen te komen en voldoende afstand houden is dus absoluut van belang.

Toch wringt ik het als ik de politieke keuzes zie die politici en experten vandaag maken. Voor heel wat sectoren en domeinen zijn alle regels en exit-strategieën klaar. Alleen over de exit van het leven lijkt niet grondig nagedacht.

Exit

Hoezo wordt een koffietafel houden gelijkgesteld met op café gaan? Wie zegt dat dat niet met de nodige afstand en met de juiste oppervlaktenormen kan worden georganiseerd? Hetzelfde met kerkelijke diensten. We mogen wel allemaal samenkomen in de Hema, we mogen allen naar winkels, hotels en naar musea, maar naar de kerk gaan dat is taboe. Naar het tuincentrum in je buurt gaan is een essentiële verplaatsing, maar wat als je dierbare in een andere provincie op het kerkhof wordt begraven?

Winkels mogen open vanaf 11 mei, maar voor begrafenissen met meer dan vijftien personen (uitvaartmedewerkers inclusief) is 18 mei pas de richtdatum, al staat ook dat niet vast. Natuurlijk moeten er strenge voorwaarden zijn rond de veiligheid, maar er ontbreekt nu compleet creativiteit om na te denken over alternatieven die we wel voor andere sectoren zoeken. En onmogelijk is het niet. In Nederland kan niet enkel de familie, maar iedereen wil afscheid nemen vanuit zijn of haar auto groeten. Een soort drive-tru of ruimte waar auto’s kunnen parkeren om toch een vorm van afscheidsdienst bij te wonen.

Het feit dat uitvaarten op één hoop wordt gesmeten met andere feesten zoals huwelijken en doopsels snap ik al helemaal niet. Natuurlijk is het onaangenaam om nu je huwelijk te moeten annuleren, is het jammer om je vrienden en festivalmaten te moeten missen… Maar er is niks zo erg als iemand missen die je nooit meer ziet. De dood kan je niet verleggen, niet uitstellen of later plannen. Mensen hebben nood aan een moment om af te sluiten om te kunnen rouwen en net vandaag, in tijden van corona, is dat rouwproces vaak extra zwaar en pijnlijk. Je kan als je iemand verliest niet even gaan uitwaaien aan de zee, bij vrienden schuilen, wenen op de schouders van je collega. Niet iedereen heeft een groot gezin of opvangnet. Heel wat mensen komen alleen te staan. Wat met hen, als hun partner verdwijnt?

Contactnood

Helaas zijn er geen grote koepels of lobbygroepen die bij de overheid mondig en luid mee aan tafel zitten voor een goede exitstrategie voor het einde van iemands leven. Dus daarom dit kleine opiniestukje voor iedereen die rouwt en iemand heeft verloren. Vandaag beseffen we dubbel zo hard hoeveel nood we hebben aan menselijk contact, aan het delen van een knuffel en tranen. Laten we toch maar opnieuw nadenken hoe we die menselijke nood, dat gevoel van verbondenheid en delen van verdriet kunnen realiseren in tijden van corona. Samen ruimte krijgen om te rouwen: zonder dat ik weet dat ik jou in mijn armen hou.