Zot van liefde, boerenpsalm, herstelrecht en de historiek van Nike gebald in een handvol boeiende films

Zot van liefde

gf

Rose

Het leven van Inger is geen lachertje. Integendeel. Na een liefdesbreuk is de jonge vrouw geestelijk in elkaar gestort en ten prooi gevallen aan schizofrenie. Opvallendste karakteristiek is dat de vrouw, 50 jaar intussen, in wat ze zegt, vaak het tegenovergestelde bedoelt.

Rose (***, momenteel in de bioscoop) van Niels Arden Oplev die op het Filmfestival van Oostende werd bekroond vraagt om begrip. Hij liet zich inspireren door een gedenkwaardige reis die zijn beide zussen naar Parijs ondernamen in een divers gezelschap. Dat levert behalve hilarische ook gênante scènes op. Niet zelden vraag je je bijvoorbeeld af wie eigenlijk in deze normaal (!) reageert.

Hoofdactrice Sofie Grabol in Oostende: ‘Het is de eerste keer in mijn carrière als acteur – ik ben begonnen in 1985, ik was toen 17 jaar – dat ik iemand speel die nog in leven is en met wie je kan spreken. Deze rol was een ongelooflijke uitdaging, een droomrol voor een acteur. Om te beginnen heb ik heel veel gepraat met Niels, de regisseur. Het is zijn meest persoonlijke film want Rose gaat over zijn twee zussen. Alles in de film is ook echt gebeurd. Dan ben ik boeken gaan lezen over schizofrenie, video’s bekeken maar al snel werd duidelijk dat ik daar niks kon mee aanvangen: hoe kan je in hemelsnaam een diagnosis spelen? Toen pas heb ik besloten om Maren-Elisabeth – haar echte naam – te ontmoeten.’

‘Zij heeft me echt geïnspireerd. Zij is een buitengewone persoonlijkheid, een prachtig iemand met zin voor humor. Ze is aangenaam gezelschap. She has a special way of being in her body. Wel heeft ze een unieke manier van spreken en van bewegen. Nadien heb ik wel tegen mezelf gezegd: vergeet haar! Het is geen documentaire. Bovendien had ik schrik om van haar te parodiëren. Met andere woorden: het was een lang proces voor mij om haar te vinden. Bij het begin van de opnames dreigde ik wel even verlamd te geraken. Je kan te veel respect hebben voor een project en de makers erachter dat je verlamd kan geraken. Deze rol was heel anders dan alle andere rollen die ik tot nog toe had gespeeld.”

Tsjaikovski’s echtgenote

Werd Inger zot van liefde, Antonina, is zot van liefde wanneer zij, een en al bewondering, tot over haar oren verliefd wordt op de talentrijke componist en dandy Tsjaikovski (1840-1893). Alleen was de componist van Het Zwanenmeer van de herenliefde. Zijn huwelijk was een façade om in het Rusland van de 19de eeuw zijn gang te kunnen gaan. De vrouw – ze trouwden in 1877 – zou haar gehele leven doodongelukkig blijven. Regisseur Kirill Serebrennikov reconstrueerde in zijn kostuumdrama Tchaikovski’s Wife (****, vanaf deze week in de bioscoop) deze weinig bekende episode op een beklijvende manier. En laat hun relatie (!) aanvoelen vanuit het standpunt van een wanhopig verliefde vrouw die totaal door haar man werd genegeerd.

Opmerkelijk detail. De actrice Alyona Mikhailova, die zeer overtuigend Antonina speelt, werd op haar 18de verliefd op een jongen die ook aan schizofrenie leed.

Boerenpsalm

Van echte liefde is wel sprake in de schilderachtige, melancholische plattelandskroniek Return to Dust – (veel betere) Franstalige titel Le retour des hirondelles – die de Chinese filmer Li Ruijun  (****, van deze week in de bioscoop) situeerde in 2011 in zijn geboortedorp Gaotai.

De aan twee – man en vrouw leefden voordien vrij geïsoleerd want min of meer verstoten – opgedrongen huwelijk is een metafoor voor de plotse veranderingen die in China gebeuren boven de hoofden van eenvoudige mensen. Maar hun liefde totterdood is ondanks hun beperkingen tenminste authentiek en doorvoeld. Zegt een boerin terloops: ‘Hij geeft echt om haar. Niemand geeft om ons!’

Herstelrecht

gf

Je verrai toujours vos visages.

Al sinds 2014 kunnen slachtoffers en daders in Frankrijk en in België dankzij de procedure La justice restaurative ( herstelrecht) met elkaar in contact worden gebracht.

Jeanne Herry, dochter van actrice Miou-Miou en zanger Julien Clerc, nam een dergelijk groepsgesprek als uitgangspunt voor haar jongste film, het boeiende Je verrai toujours vos visages (***, vanaf deze week in de bioscoop). Dat gesprek (!) – veeleer naar elkaar luisteren – onder strikte voorwaarden en in aanwezigheid van psychologen, levert hier niet meteen veel relevants op. Een parallelverhaal daarentegen wel. Daarin wil een jonge vrouw een confrontatie met haar broer die haar vanaf haar zevende levensjaar seksueel heeft misbruikt, daarvoor is veroordeeld, vrij komt en in dezelfde stad woont. Ze is als de dood om hem onverwacht tegen het lijf te lopen. Beiden gaan met een bang hartje de confrontatie aan.

Ingesloten

Veel minder intrigerend, tot vervelens toe, is het Grieks-Belgische Inside van de debuterende Griekse filmmaker Vasilis Katsoupis ( **, momenteel in de bioscoop). Een inbreker – hij steelt op bestelling alle tableaux van schilder Egon Schiele – raakt opgesloten in een gesofisticeerde luxueuze loft. Vervolgens mogen we getuige zijn van alle pogingen van Willem Dafoe om uit te breken. Spannend is anders.

Nike

In het meeslepend vertelde Air (***, van deze week af in de bioscoop) reconstrueert acteur-regisseur Ben Affleck hoe een pas aangeworven marketingman (een magistrale Matt Damon) van het sportkledijmerk Nike – spreek voortaan uit Naaikie – anno 1984 een hoogvlieger wist te maken en concurrent Adidas te vlug af was door het 18-jarige basketbalwonder Michael Jordan aan zich te binden. Hij deed dat koppig en tegen elke bedrijfscultuur in. Met dank vooral ook aan de gehaaide, zeer commercieel denkende moeder van boy wonder Jordan. De speciaal voor de jonge speler ontworpen legendarische basketbalschoenen Air Jordan gaan sindsdien de wereld over en zijn standaardschoeisel geworden.