1 mei-gedachte: Kan iemand het vuur drastisch hoger of helemaal uitzetten aub?

Dit artikel is een vrije tribune door Katrien Houtmeyers (N-VA)

1 mei, Dag van de Arbeid, tijd om stil te staan bij de economische toestand in ons land. Niets om vrolijk van te worden, zo blijkt. Integendeel, de Belgische economie lijkt fundamenteel fout te lopen. ‘It’s the economy, stupid’, was in 1992 de verkiezingsslogan van Bill Clinton. Dertig jaar later zouden we er goed aan doen om Clintons woorden opnieuw ter harte te nemen.

De Belg en bij uitbreiding de Europeaan is terecht misnoegd over alles wat er op economisch vlak fout loopt. Een aantal mensen noemt dit gemakshalve ‘verzuurd’ of ‘populistisch’. Hoe dan ook, onze economie presteert slecht, enkele uitzonderingen in de farma daargelaten. Crisis bij de supermarkten, crisis bij de zelfstandige handelaars in de winkelstraat en zelfs het grote 3M en de tech-reuzen kondigen massaal ontslagen aan. Sinds begin dit jaar zijn er 3.078 faillissementen uitgesproken in België. Daarbij kwamen 10.019 banen op de tocht te staan, oftewel een stijging van 46,2 procent ten opzichte van 2022. Dat blijkt uit recente cijfers van het Belgische statistiekbureau Statbel.

Economische waarden

Onze private economie is de pijler van onze welvaart. En in tegenstelling tot wat velen denken, of althans hopen, is een job bij de overheid geen gelijkwaardige bijdrager aan de economische welvaart. Hiermee zeg ik niet dat een job bij de overheid geen maatschappelijke waarde kan hebben, integendeel. Maar economisch draagt ze weinig bij. Daarom moet de overheid zich volop concentreren op haar kerntaken zodat het vele talent beschikbaar blijft voor de privésector. En nee, het creëren van gesubsidieerde overheidsjobs, zoals Conner Rousseau deze week voorstelde in zijn ‘basisbanen’-plan, is géén kerntaak van onze regering. Niet alleen zou het alweer een grote hap uit onze overheidsuitgaven nemen, het lost de krapte op de reguliere arbeidsmarkt evenmin op.

Nu er een oorlog woedt aan de grenzen van Europa en iedereen voelt dat de oude machtsverhoudingen in de wereld aan het verschuiven zijn, moeten we terug naar de kerntaken van de overheid. Denk maar aan veiligheid, onderwijs en infrastructuur, domeinen waarin België niet bepaald goed scoort. Onze steden worden met de dag onveiliger, ons onderwijsniveau is de laatste decennia als een pudding in elkaar gezakt en raakt nog maar moeilijk opgekrikt. Als infrastructurele oplossing laten we fietsers nu wettelijk toe om op de weg te rijden als het fietspad er slecht bijligt. Probleem opgelost. We hebben lang vrede gekend en een immer uitbreidende EU – met uitzondering van de Brexit – maar het is duidelijk dat het feest voorbij is.

Kikker in de pan

De verslechterende productiviteit in België is zoals het ‘kikker-in-de-pansyndroom’. Niemand merkt het op, maar jaar na jaar gaat ze lichtjes achteruit. We lossen dit op door de mensen alsmaar meer te belasten. Maar plots is de kikker dood. Er zijn dus twee keuzes. Ofwel zorgt iemand ervoor dat het water plots te heet wordt zodat de kikker eruit springt. Ofwel zetten we het proces stil zodat de kikker overleeft. Zo ver mogen we het niet laten komen. We hebben geen culturele coördinatoren, coaches, keynote speakers of meer thematisch verlof nodig, maar een stabiele regelgeving en een positief werk- en ondernemersklimaat. En vooral: de overheid moet opnieuw naar haar kerntaken.