10 maart. Tsjechoslowaaks minister Jan Masaryk gestorven, waarschijnlijk uit raam gegooid

1974   Op Lubang Island in de Filipijnen wordt een Japanse soldaat gevonden die zich dertig jaar verborgen heeft gehouden, omdat hij dacht dat de Tweede Wereldoorlog mogelijk nog aan de gang was. In 1972 was op het eiland Guam ook al een Japanse soldaat gevonden die dat dacht.

1957   Geboorte in Riyad, de hoofdstad van Saoedi-Arabië, van Osama bin Laden, voluit: sjeik Osama bin Muhammad bin Awad bin Laden. De meest bekende moslimterrorist, oprichter van Al Qaeda en verantwoordelijk voor onder andere de aanslagen op 11 september 2001 in New York. Hij zal 54 worden.

Jan Masaryk (1886-1948)

1948   Op de binnenplaats van het ministerie te Praag wordt Jan Masaryk, de partijloze minister van Buitenlandse Zaken van Tsjecho-Slowakije, dood aangetroffen. Hij is waarschijnlijk uit het raam van zijn kantoor in het ministerie gegooid. Otto Katz, voormalig kolonel van de Sovjet NKVD, die in 1945 hoofd van de Tsjechoslowaakse geheime dienst werd, kondigt aan dat Masaryk ’s nachts zelfmoord pleegde door uit zijn kantoorraam te springen. De wetsdokter die wordt opgeroepen om de overlijdensakte op te stellen, dokter Teply, zal op zijn beurt op 6 juni overlijden. Er wordt verkondigd dat hij, terwijl hij zijn lumbago behandelde, zichzelf ‘per ongeluk’ een dodelijk medicijn injecteerde. Drie maanden later wordt in Praag een stalinistisch regime geïnstalleerd.

1945   Een verschrikkelijk Amerikaans bombardement op de burgerbevolking van Tokio en de daardoor veroorzaakte branden eisen 83 793 doden en een nog veel groter, maar onbekend gebleven aantal gewonden en vermisten.

Dora van der Groen (1927-2015)

1927   Geboorte in Antwerpen van Dora van der Groen, Vlaams actrice, toneelpedagoge en toneelregisseuse. Ze heeft in een veertigtal films gespeeld en ontelbare theater tv-optredens op haar actief. Ze overleed in 2015, op de leeftijd van 88.

1925   Een belangrijke stap in onze sociale voorzieningen: de regering voert het verplicht pensioen voor bedienden in, te financieren door loonafhouding, een werkgeversbijdrage en een staatssubsidie. Het verplicht pensioen voor arbeiders was al in december 1924 geïntroduceerd.

1924   Overlijden in Brugge van de Vlaamse musicus Karel Mestdagh. In de lijn van Hugo Verriest en Peter Benoit, zijn leraars, componeerde hij uitsluitend op Nederlandse teksten. Hij schreef circa 150 liederen, op teksten van onder meer Pol de Mont, Maurits Sabbe, Albrecht Rodenbach, Eugeen van Oye, waaronder de zeer bekende O Schelde, Kerlingaland, Dan mocht de beiaard spelen en het Vlaggelied.

Nooit meer oorlog

1915   In de slag bij Neuve-Chapelle (in Frans-Vlaanderen, ten zuiden van de Ieperboog ofte Ypres Salient) levert de eerste Britse aanval in de Eerste Wereldoorlog een terreinwinst op van twee vierkante kilometer. Ze kost het leven aan dertienduizend Britse soldaten.

1901   Geboorte in Borgerhout van de Vlaamse kunstenaar Michel Seuphor, artiestennaam van Ferdinand Berckelaers. Seuphor, een anagram van Orpheus, heeft toonaangevende werken gepubliceerd over de geschiedenis en het wezen van de abstracte kunst. Hij was een buitengewoon erudiet man die Sanskriet kende en wereldwijd correspondeerde in het Latijn, het Grieks en het Hebreeuws – liever dan in het Engels.

1876   Eerste succesvol telefoongesprek. Alexander Graham Bell spreekt: ‘Mr. Watson, come here, I want to see you’. En de man komt.

Jozef van Crombrugghe (1770-1843)

1842   Overlijden in Gent van de beroemde burgemeester Jozef van Crombrugghe (71). Hij was een bekwaam man, advocaat en voor 1830 volksvertegenwoordiger in het Heel-Nederlandse parlement. Verdacht! Alhoewel democratisch verkozen, wordt hij door het nieuwe, Belgische regime tot aftreden gedwongen. In de nieuwe, rechtstreekse burgemeestersverkiezingen die volgen, boekt hij echter een grote overwinning.

Hij kon dus verder burgemeester van Gent blijven, dacht hij. Maar zijn belgicistische tegenstanders laten deze democratische verkiezing meteen ongeldig verklaren. Nieuwe verkiezingen dan, in december 1830. Weer demonstreren de Gentenaars hun afkeer van de Belgische afscheiding. Van Crombrugghe krijgt zelfs nog een grotere meerderheid achter zich.

Maar in Brussel hebben ze voorlopig genoeg van de democratie. Gent krijgt een Franse generaal als militair gouverneur die Gent bestuurt met de hulp van een aantal collaborateurs. Pas vijf jaar later, in 1836, komen er nieuwe gemeenteraadsverkiezingen. Het ongelooflijke gebeurt: weer winnen de orangisten. Wat nu? Brussel probeert de Gentenaars te verdelen. Ter vervanging van Van Crombrugghe benoemen ze een van zijn medestanders in de gemeenteraad tot burgemeester. Neen, zegt de voltallige Gentse gemeenteraad. De man kan niets uitrichten en neemt na een tijdje zelf ontslag. De enige oplossing blijkt de democratische: Jozef van Crombrugghe wordt opnieuw burgemeester, tot zijn dood in 1842 op de leeftijd van 71.

Gent blijft hem tot vandaag gedenken met een Jozef van Crombrugghestraat.

1496   Christoffel Columbus keert terug in Spanje na zijn tweede ontdekkingsreis.

1427   Filips de Goede, hertog van Bourgondië en graaf van Vlaanderen, wil de lakennijverheid van Ieper beschermen ‘tellement renommée par tous pays et nacions tant de chrestienneté comme d’autres’ (zo vermaard in alle landen en naties, zowel binnen het christendom als daarbuiten) en geeft aan de inwoners een privilege dat de concurrentie van naburige dorpen moet tegengaan: ‘Nul ne pourra tisser ou fouler publiquement ou occultement du drap dans aucuns villages des châtelleries d’Ypres, de Bailleul, de Cassel et de Warneton sous peine d’ammende de soixante livres parisis, de saisie d’ouvrage et d’un an de banissement hors des terres de Flandres’ (‘Niemand mag in het openbaar of in het geheim stoffen weven of vollen in de dorpen van de kastelnijen van Ieper, Belle, Kassel en Waasten op straffe van een boete van zestig Parijse ponden, inbeslagname van werk en een jaar verbanning buiten het grondgebied van Vlaanderen’).

1045   Crisis van het pontificaat in Rome. Op 10 maart komt de in het vorige jaar door de bevolking van Rome verdreven paus Benedictus IX weer opzetten in Rome, met de militaire hulp van zijn broer graaf Gregorius II van Tusculum. De in januari 1045 tot paus uitgeroepen Silvester III treedt niet af, maar gaat er wel ijlings vandoor. Hij vindt veilig onderkomen in zijn oorspronkelijke bisschopszetel in Sabina. Blijkbaar kon Benedictus IX de orde desondanks niet meer herstellen en zijn gezag was gefnuikt. Je moet weten dat hij 12 jaar – volgens andere bronnen 18 jaar – was, toen hij voor de eerste keer paus werd.

Moedeloos besluit hij zijn pauselijk ambt op 1 mei 1045 voor (1000 tot 2000 pond) zilver te verkopen aan zijn peetoom Gregorius VI en daarmee voor de tweede keer paus-af te zijn. Op een bepaald moment, medio 1045 lopen er in Italië dus drie pausen rond. Keizer Hendrik III grijpt in en roept op 20 december 1046 de synode van Sutri bijeen, die alle drie de pausen onrechtmatig verklaart en afzet. Daarop wordt op 24 december in Rome bisschop Suidger van Bamberg als Clemens II tot paus verheven.