11 juli. Net binnen: Vlamingen hakken Frans leger in de pan

Elk jaar   De Vlaamse feestdag. We zingen samen de Vlaamse Leeuw, ja toch? Die ontstond als volgt. De huisarts Hippoliet van Peene (1811-1864), zeer actief in de kring van de Vlaamsgezinde toneelgroep Broedermin en Taelyver, schrijft in juli 1845 de tekst van De Vlaamse Leeuw. Karel Miry (1823-1889) componeert meteen de muziek. De doorbraak komt in 1848, toen het publiek, diep onder de indruk van de Februariomwenteling in Parijs en bevreesd voor een nieuwe Franse annexatie, de uitvoering ervan vraagt in de nieuwe Vlaamse Minard-schouwburg te Gent. Sedertdien is het lied geleidelijk doorgedrongen naar andere steden en gewesten en sedert 1902, bij de viering van 700 jaar Guldensporenslag, algemeen aanvaard als Vlaams nationaal lied.

Bij het decreet van 6 juli 1973 van de voormalige Raad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap werden de eerste twee strofen van De Vlaamse Leeuw uitgeroepen tot het volkslied van Vlaanderen. Op initiatief van de toenmalige gemeenschapsminister van cultuur, de liberaal Karel Poma, werden de tekst en de notatie van de muziek officieel vastgesteld bij het ministerieel besluit van 11 juli 1985 als volkslied van de Vlaamse Gemeenschap. Daarvoor werd, na advies van het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ), de tekst omgezet in modern Nederlands.

Het terracottaleger, één van de vijf grachten.

1975   Chinese archeologen melden de ontdekking van het vermaarde terracottaleger nabij de oude hoofdstad Xian. Het gaat om ongeveer 8000 terracottafiguren die als grafgiften werden meegegeven aan de eerste keizer van China, Qin Shi Huangdi. Die slaagde erin gedurende zijn relatief korte bewind grote territoria rondom de Gele Rivier in China te verenigen tot één rijk en wordt daarom gezien als de eerste keizer van China.

Bij de bouw van zijn mausoleum werden naar schatting zo’n 700 000 arbeiders ingezet, ruim twee keer zoveel als bij de Chinese Muur. Met de bouw werd reeds in het eerste jaar van Qin Shi Huangdi’s regering aangevangen. De indrukwekkende grafheuvel, oorspronkelijk 115 meter hoog en begroeid met gras en bomen, werd omringd door 10 tot 12 meter dikke muren. Binnen deze muren stonden ooit tempels, zalen en bestuurlijke gebouwen. Het geheel besloeg meer dan 2,5 km².

Aan het eind van de bouw van het graf werden de mensen die mee hadden geholpen levend begraven in het ondergrondse paleis, zodat geen van de geheimen zich konden openbaren. In 1974 ontdekten boeren die een put aan het graven waren één terracottasoldaat. Er werd verder gegraven en toen kwamen duizenden soldaten en paarden tevoorschijn, een heel leger dat de keizer vergezelde in zijn onsterfelijkheid. Het werd de grootste archeologische vondst van de 20ste eeuw.

1919   In Nederland wordt de achturige werkdag ingevoerd, met een wekelijkse werkduur van 48 uren. België volgt op 14 juni 1921.

1915   Op een Guldensporenviering in Bussum (Noord-Holland) stuurt een duizendtal Vlamingen een telegram aan koning Albert. Daarin is sprake van ‘een autonoom Vlaanderen in een onafhankelijk België’. Maar al enkele dagen later verschijnt een manifest van de katholieke politicus Frans van Cauwelaert en zijn vrienden waarin zij bevestigden dat de Vlaamse Beweging geen afbreuk wil doen aan de staatkundige eenheid van België.

1839   Bij de parlementsverkiezingen van deze datum wordt het aantal Senatoren teruggebracht van 51 tot 47 en het aantal Kamerleden van 102 tot 95. Volgens de toelichting bij de wet die deze vermindering invoert, is dat nodig wegens de ‘inkrimping’ van het Belgisch grondgebied. In werkelijkheid gaat het om het internationaal niet erkend krijgen van een mogelijke aanhechting door België van Nederlands Limburg en het Groothertogdom Luxemburg, waarop men had geanticipeerd. Geen nood, enkele jaren later, in 1847 brengt men het aantal verkozenen terug ‘op peil’. En zelfs meer dan dat: de Senaat krijgt 54 zetels en de Kamer 108.

Albert-Kasimir (1738-1822)

1738   Geboorte in Moritzburg (Saksen) van Albert-Kasimir, hertog van Saksen-Teschen, en in 1780-1792 twaalf jaar lang landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden, samen met zijn echtgenote Maria-Christina, die een dochter was van keizerin Maria-Theresia. Albert was de zoon van August II, keurvorst van Saksen en koning van Polen. Hij was officier in het Oostenrijkse leger en deed lange ervaring op als stadhouder van Hongarije (1765-1780) vooraleer hij bij ons werd benoemd.

Albert-Kasimir voert een respectvolle, gematigde politiek, waarbij hij de hervormingen van keizer Jozef II geleidelijk en in overleg probeerde door te voeren. Tussen 1782 en 1784 werd voor het paar als buitenverblijf te Brussel het Kasteel van Laken gebouwd. Wegens de Brabantse Omwenteling werd hun landvoogdij van 1789 tot 1791 onderbroken. In 1792 kwam definitief een einde aan hun bewind toen de Franse revolutionaire troepen in Jemappes (Henegouwen) het Oostenrijks leger versloeg. Aan deze Franse overwinning, die een twintigjarige bezetting van onze gewesten door Frankrijk zal inluiden, is in Gent nog altijd een straatnaam gewijd.

Hierna vestigen Albert-Kasimir en Maria-Christina zich in Wenen. Uit hun huwelijk is een kind geboren dat al na één dag overleed. Albert Casimir overleed in 1822 op de leeftijd van 83. Zijn naam leeft voort in de Albertina, een enorm kunstmuseum in Wenen, opgebouwd rond zijn privécollectie kunstwerken van onder meer Albrecht Dürer, Rafaël en Peter Paul Rubens. Ze is ondergebracht in zijn voormalige residentie tussen de Hofburg en de Wiener Oper.

1533   Koning Hendrik VIII van Engeland wordt geëxcommuniceerd.

1346   Karel IV van Luxemburg wordt gekozen als keizer van het Heilige Roomse Rijk.

Olga van Kiev (915?-969)

969   Feestdag van de heilige Olga, bij leven grootvorstin van Oekraïne. Deze bemerkenswaardige heerseres was de eerste vrouwelijke heilige van Oekraïne. In 1547 werd ze door de Russisch-orthodoxe Kerk heilig verklaard vanwege haar pogingen het christendom in haar rijk te verspreiden. Het lukte haar echter niet haar eigen zoon Svjatoslav te bekeren.

De heilige Olga wordt erkend als de eerste christelijke Slavische heerser. Ze is de grootmoeder van de heilige Vladimir van Kiev, eerste christelijke grootvorst en evangelieprediker van de Slavische volkeren. In 1911 werd in Kiev een monument opgericht te harer ere. Dit monument werd in 1919 vernield door de communisten. In 1996 werd het dan weer opgericht, na het standbeeld van de vorstin te hebben opgegraven vanonder de rotonde, waar het in 1919 was verpletterd en begraven.

In 1997, onder president Leonid Koetsjma, heeft Oekraïne de Orde van vorstin Olga opgericht (in het Oekraïens: Орден Княгинi Ольги). Dit is een onderscheiding die exclusief voor vrouwen is bestemd. Ze wordt toegekend voor uitzonderlijke verdiensten op het domein van bestuur, cultuur, wetenschap, industrie, maatschappelijk werk en andere publieke activiteiten of weldaden. Tegen de heersende trend in heeft Oekraïne zo geopteerd voor de instelling van een nieuwe onderscheiding die uitsluitend wordt uitgereikt aan vrouwen. Dit fenomeen was erg gebruikelijk in de 18de en 19de eeuw, maar was in de meeste landen weer afgeschaft.