Vandaag 1877: René de Clercq geboren, dichter van de Vlaamse Beweging

De Vlaamse dichter René De Clercq wordt op 14 november 1877 geboren in het West-Vlaamse Deerlijk. Hij studeert Germaanse filologie in Gent en wordt er voorzitter van Rodenbach’s Vrienden, voorloper van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Strijdpunt in die jaren is de vernederlandsing van de Gentse universiteit.

Bij het begin van de Eerste Wereldoorlog emigreert De Clercq naar Nederland, waar hij in Amsterdam lesgeeft. In het literair tijdschrift De Vlaamse Stem bepleit hij de Vlaamse zelfstandigheid. Hij wordt activist en lid van het radicale Jong-Vlaanderen. Dat ontgaat het Hof niet: koning Albert I van België ontneemt hem bij Koninklijk Besluit zijn onderwijsbevoegdheid.

De oprichting van de Raad van Vlaanderen in mei 1917 doet René de Clercq besluiten terug te keren naar Vlaanderen. Hij ijvert voor een zelfstandig Vlaanderen dat moet behoren tot een Heel-Nederlands geheel. ‘Daar is maar één Vlaanderen, en ’t is Diets!’ dicht hij in 1917. Op muziek van Jef van Hoof wordt dit het officieuze volkslied van de Vlaamse activisten.

De vrees voor repressie na 1918 drijft René de Clercq terug naar Nederland. Daar krijgt hij in 1920 het doodvonnis dat in België bij verstek tegen hem wordt uitgesproken met de post toegestuurd. Hij brengt zijn verdere leven door met het onderwijs van kinderen van gevluchte Vlaamse activisten en het publiceren van zijn werken. Pas na de amnestiewet van 1929 keert hij eenmalig voor een kort bezoek terug naar Vlaanderen.

Hij overlijdt in Maartensdijk (Utrecht) op de leeftijd van 53 en wordt begraven in het Nederlandse dorpje Lage Vuursche. Vijftig jaar na zijn dood wordt René de Clercq herbegraven in zijn geboorteplaats Deerlijk, waar een grafmonument, een straatnaam en een museum hem verder eren. Meer dan 170 componisten hebben van zijn gedichten liederen gemaakt.