18 april. Historische dag: Zimbabwe onafhankelijk

Elk jaar   Normale datum van de laatste sneeuw in de Nederlanden.

Thor Heyerdahl (1914-2002)

2002   Overlijden in Andora (Italië) van Thor Heyerdahl (87), Noors antropoloog, ontdekkingsreiziger en schrijver. Toonde met een aantal bijzondere en opvallende zeereizen aan dat vertegenwoordigers van oude culturen al met elkaar in contact kunnen zijn geweest, zoals de Eskimo’s en de Indianen.

Om dit aan te tonen, stak hij in 1947 met een nagebouwd Inka-vlot (de Kon-Tiki) de Stille Oceaan over van Peru naar Polynesië, en voer met de papyrusboot ‘Ra’ over de Atlantische Oceaan van Marokko naar Amerika in 1969-1970. De Kon-Tiki werd na Heyerdahls spectaculaire expeditie overal ter wereld getoond. Ik herinner me dat het vlot in Antwerpen geëxposeerd stond in een tent op het Franklin Rooseveltplein. Toen stonden daar iets minder bussen.

2000   Toch altijd even aandringen. De Amerikaanse oud-beroepsmilitair en ex-cipier Robert L. Yates wordt gearresteerd op beschuldiging van moord op een tienerprostituee. Later bekent hij er dertien. En dan nog twee. En dan opnieuw twee. Yates had met elke prostituee seks voor hij ze door het hoofd schoot en in een afgelegen gebied dumpte. Door zijn bekentenis van de reeks moorden ontliep Yates de doodstraf. In plaats daarvan kreeg hij 408 jaar gevangenisstraf opgelegd.

Tijdens zijn gevangenschap wordt Yates aangeklaagd voor nog twee moorden, op Melinda L. Mercer (1997) en Connie Ellis (1998). Ook daaraan wordt Yates in oktober 2002 schuldig bevonden en alsnog ter dood veroordeeld door middel van een dodelijke injectie. Maar de gerechtelijke molen maalt langzaam en in 2018 kan Yates profiteren van de afschaffing van de doodstraf in de staat Washington. Hij zit nu levenslang vast in de Washington State Penitentiary, waar hij vroeger zelf werkte.

Francien van Tuinen (°1971)

2000   Nooit te vroeg victorie kraaien. De Friese jazzzangeres Francien van Tuinen (°1971) wint in 1997 het Nederlandse Jazzvocalisten Concours. Een jaar later studeerde ze af aan het conservatorium van Groningen, waarna ze optrad en platen opnam met vele jazzformaties, waaronder haar eigen kwintet en verschillende bigbands. In 2000 heeft de platenmaatschappij Via Records grote plannen met haar en laat een enorm aantal exemplaren aanmaken van haar CD Despina’s Eye. Helaas gaat Via Records failliet. Francien haar CD’s worden in beslag genomen. Ze mag ze later zelf terugkopen.

1983   De Hezbollah-fractie Jihad Islami pleegt met een bestelbus vol springstof een zelfmoordaanslag op de Amerikaanse ambassade in Beiroet, Libanon: 63 doden en ruim 100 gewonden. Ambassadeur Robert Dillon is een van de weinigen die ongedeerd uit de puinhopen kan kruipen.

1980   Zuid-Rhodesië wordt onafhankelijk van Groot-Brittannië, onder de nieuwe naam Zimbabwe. Robert Mugabe wordt de eerste president van de nieuwe staat. Aanvankelijk loopt alles goed met de latere dictator Mugabe. De vorige, blanke premier, Ian Smith wordt tot volksvertegenwoordiger verkozen en kan ongehinderd in het parlement zetelen.

1956   Prins Rainier III van Monaco trouwt met de Amerikaanse actrice Grace Kelly. Die wordt prinses Gracia-Patricia van Monaco. Een sprookjeshuwelijk. Ze krijgen twee dochters en een zoon. Prinses Gracia komt in 1982 om bij een auto-ongeval.

1955   De term Derde Wereld wordt voor het eerst gebruikt door de Indonesische president Soekarno tijdens een toespraak voor de VN.

1951   Frankrijk, West-Duitsland, Italië en de Benelux vormen de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, een van de voorlopers van de Europese Unie. De EGKS regelt de gezamenlijke productie en prijzen van kolen en staal. Bij de heropbouw van Europa na de Tweede Wereldoorlog speelt ze een belangrijke rol.

1949   Ierland snijdt de laatste banden met het Britse Gemenebest door en wordt een volledig onafhankelijke republiek.

1942   De burgerbevolking van de Japanse hoofdstad Tokio wordt voor het eerst gebombardeerd door Amerikaanse B-25’s.

Nouchka van Brakel (°1940)

1940   Geboorte in Amsterdam van de filmregisseuse en scenarioschrijfster Nouchka van Brakel, artiestennaam van Els de Vries. Ze is de eerste Nederlandse vrouw die een langspeelfilm maakt: Het debuut (1977). Andere films van haar zijn onder meer Aletta Jacobs: het hoogste streven, Van de koele meren des doods, Zwaarmoedige verhalen voor bij de centrale verwarming, Een vrouw als Eva, De vriendschap en de documentaire Ave Maria, van dienstmaagd des heren tot koningin van de hemel.

1934   In Fort Worth in de Amerikaanse staat Texas opent John F. Cantrell naar zijn zeggen ‘de eerste wasserette ter wereld’. Er staan vier elektrische wasmachines waarvoor per uur moet worden betaald. Overigens bestonden in onder anderen de VS en Canada al eerder Chinese wasserettes, maar die werkten met mankracht.

1917   Overlijden in Vilvoorde van generaal Moritz Freiherr von Bissing (73), tijdens de Eerste Wereldoorlog generaal-gouverneur in het bezette België. Op aanraden van de Duitse Rijkskanselier Theobald von Bethmann-Hollweg realiseert hij in 1916 de vernederlandsing van de universiteit Gent en tekent in 1917 het besluit tot splitsing van België in twee bestuurlijke gebieden.

1898   Geduld is een mooie deugd. In België bepaalt de zogenaamde gelijkheidswet dat alle wetten voortaan in het Nederlands en het Frans gestemd en bekendgemaakt moeten worden. Enige uitzondering: de Grondwet. Op een rechtsgeldige Nederlandse daarvan is het wachten tot… 1967.

1893   Bij een betoging voor het algemeen stemrecht te Borgerhout (Antwerpen) vallen vijf arbeiders onder de kogels van de Rijkswacht.

1892   Oprichting in Brussel van de Vlaamse Volksraad, bedoeld als een Vlaamse vertegenwoordiging die alle vraagstukken moet bespreken die van belang zijn voor het Vlaamse volk. De Vlaamse Volksraad was een soort studieparlement en vergaderde eenmaal per jaar, meestal in november. De besluiten verschenen in druk en werden zo ruim als mogelijk verspreid. Grote aandacht ging naar de realisatie van de Gelijkheidswet (1898) en naar de taal in het onderwijs, het leger en het gerecht. Hij gaf ook stemadviezen bij verkiezingen. Bleef bestaan tot 1914.

1515   Plechtige intocht in Brugge van prins Karel, de latere keizer Karel V.

Lucrezia Borgia (1480-1519) geschilderd door Bartolomeo Veneto.

1480   Moeilijk toen er nog geen voorbehoedsmiddelen waren. Geboortedag Italiaanse politica en ‘femme fatale’ Lucrezia Borgia (1480-1519), in Rome. Beroemd geworden om haar lichtzinnigheid en ‘zedelijke verdorvenheid’ en ook omschreven als intrigante en gifmengster. Buitenechtelijke dochter van paus Alexander VI en zijn maîtresse Vannozza dei Cattanei. Haar familie huwelijkte haar drie keer uit, vooral om politieke motieven – de eerste keer toen ze dertien jaar oud was. Lucrezia werd beschuldigd van incestueuze verhoudingen met haar broer Cesare en haar vader Alexander VI, ook al ontbreken hiervoor harde bewijzen. Ze stierf in 1519 in het kraambed bij de geboorte van haar achtste kind.