21 mei. Historische dag: Vlaams Blok steekt Volksunie voorbij

Wikimedia Commons/Jan Zandbergen

Driek van Wissen (1943-2010)

2010   Overlijden in Istanboel, tijdens een vakantie in Turkije, van dichter Driek van Wissen (66). Hij studeert Nederlandse taal- en letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn debuut volgt in 1978 met Het mooiste meisje van de klas. Van Wissen schreef doorgaans in sonnetvorm. Daarnaast bediende hij zich ook wel van dichtvormen als rondeel, limerick en ollekebolleke.

Van Wissen had een rubriek over onjuist taalgebruik in het Nieuwsblad van het Noorden. Ook was hij vijf jaar lang te horen en te zien in het radio- en televisieprogramma Binnenlandse Zaken van de TROS, onder andere met zijn rubriek ‘Kritiek van Driek’. In 2001 schrijft hij dagelijks een gedicht voor de website www.gedicht.nl. Vanaf 18 september 2000 publiceert hij bijna 900 snelsonnetten over actuele onderwerpen op de aan poëzie gewijde site www.nederlands.nl.

In 2005 wordt Driek van Wissen gekozen tot Dichter des Vaderlands, als opvolger van Gerrit Komrij.

1995   Verkiezingen voor de eerste rechtstreeks verkozen Vlaamse Raad: 338 188 kiezers zorgen ervoor dat negen Volksunie-leden worden gekozen. Partijvoorzitter Bert Anciaux juicht, maar in werkelijkheid is het een zware nederlaag. De verkiezingen van 1991 hadden al gezorgd voor een enorme achteruitgang voor de VU. In de Kamer waren na een verlies van ruim honderdtwintigduizend stemmen tot 363 124, nog tien VU-leden overgebleven en in de Senaat nog acht.

Interne problemen in de partij zorgen ervoor dat de beide parlementsfracties verder worden uitgedund door overstappen naar andere partijen. Het einde van de VU wordt voorspeld. Op 21 mei 1995 behaalt de VU nog 283 515 stemmen, goed voor vijf volksvertegenwoordigers, een halvering van de fractie. In de Senaat zetelen nog drie VU- verkozenen. In de Brusselse Hoofdstedelijke Raad wordt de enige Volksunie-verkozene, Vic Anciaux, die staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt, vervangen door Sven Gatz.

Daartegenover staat de winst van het Vlaams Blok dat nu elf volksvertegenwoordigers telt en vijf senatoren. De Volksunie zal in 2001 worden ontbonden, het Vlaams Blok blijft stijgen.

1981   Einde van de ambtstermijn van de Franse president Valéry Giscard d’Estaing, een centrumrechtse liberaal. In zijn plaats komt de socialist François Mitterrand in het Élysée. Tegelijk wordt premier Raymond Barre afgelost door Pierre Mauroy.

De Pietà van Michelangelo, 1499

1972   De Piëta van Michelangelo in de Sint-Pietersbasiliek te Rome wordt door de Australiër Laszlo Toth met een hamer ernstig beschadigd.

1955   De nieuwe wet betreffende het rust- en overlevingspensioen voor arbeiders bevat enkele belangrijke wijzigingen en vereenvoudigingen wat betreft de berekeningswijze van de uitkeringen. In navolging van de wet van 28 juni1954 bepaalt deze wet voor de gehuwden het rustpensioen op 75% en voor de alleenstaanden op 60% van de geherwaardeerde jaarlijkse bezoldiging. Voor de jaren vanaf 1955 werd het werkelijk loon in aanmerking genomen. Voor perioden van erkende inactiviteit zoals ziekte, werkloosheid en staking wordt een fictief loon bepaald. Voor elk jaar van gewoonlijke en hoofdzakelijke tewerkstelling vóór 1955 wordt een forfaitair loon bepaald. De wet voorziet in een overlevingspensioen gelijk aan 30% van het hoogste jaarloon. Bent u nog mee?

1918   Het door Oscar de Gruyter en Juliaan Platteau opgerichte Fronttoneel kan eindelijk van start gaan, enkele maanden voor het einde van de oorlog. De eerste opvoering heeft plaats in de Schouwburg van de Koningin te Hoogstade, nu een deelgemeente van Alveringem. De Gruyter en Platteau grijpen meteen hoog en spelen Warenar, een blijspel in vijf bedrijven van P.C. Hooft en Samuel Coster, geschreven in 1617.

Andere speelplaatsen van het Fronttoneel waren het hospitaal L’Océan in De Panne en de schouwburgzaaltjes van Vinkem en Alveringem. De speel- en werkomstandigheden waren armoedig.

Firmin Deprez (1890-1916)

1916   In de nacht van 21 op 22 mei sneuvelt Firmin Deprez (25) aan het IJzerfront. Dit veroorzaakt een schok door de studenten- en intellectuele middens aan het front, want Deprez was de onbetwiste leider van de West-Vlaamse katholieke studentenbeweging van zijn generatie. In 1910 was Deprez in Leuven begonnen met zijn studies rechten. Hij sticht er in 1911 de kring Amicitia en wordt hoofdredacteur van De Vlaamsche Vlagge, tot 1914. Samen met enkele oud-leden van zijn studentenvereniging sticht hij aan het front de studiekring De Wikings, die wantoestanden in het leger aanklaagt en de Vlaamse zaak verdedigt. Door zijn leiderskwaliteiten wordt hij snel adjudant. Hoewel nog niet afgestudeerd in de rechten verdedigt hij moedig Vlaamse soldaten voor het Belgische militaire gerecht.

Als Deprez sneuvelt tijdens een nachtexpeditie wordt hij meteen een IJzersymbool. Tijdens de 13de IJzerbedevaart in 1932 krijgt Firmin Deprez een laatste rustplaats in de crypte onder de IJzertoren. In Diksmuide, Kortemark, Kortrijk en Edegem zijn straten naar hem genoemd.

1908   Grote treinramp in het station van Kontich-Kazerne (Antwerpen): een trein rijdt in op een tweede, stilstaande trein. Het ongeval veroorzaakt 40 doden en tientallen gewonden.

Jozef Simons (1888-1948)

1888   Geboorte in Ranst (Antwerpen) van Jozef Simons, Vlaams schrijver. Deze handelswetenschapper was in de Eerste Wereldoorlog kanonnier aan het IJzerfront en tolk bij het Britse leger. Hij schrijft en componeert het Frontlied in opdracht van de Frontbeweging.

Na de oorlog gaat hij opnieuw studeren en wordt licentiaat in de archeologie en kunstgeschiedenis. Van 1932 tot aan zijn dood werkt hij als uitgever bij Van Mierlo-Proost in Turnhout. In het interbellum verwerft Simons bekendheid als auteur van reisverhalen, verhalen over de Kempen (Harslucht, 1933), novellen (De laatste fles, 1930) en romans (Dientje Goris, 1935), en als vertaler uit het Engels, Spaans, Duits en Nederduits. Hij wordt voorzitter van de Vereniging van Kempische Schrijvers (1937-1948).

Het belangrijkste werk van Jozef Simons is Eer Vlaanderen vergaat (1927), een geromantiseerde geschiedenis van de Frontbeweging. In de inleiding schetst Simons de sociale en geestelijke onderworpenheid van het Vlaamse volk vóór de Eerste Wereldoorlog.

Jozef Simons overlijdt in 1948 op de leeftijd van 59.

1887   Zes studenten aan de Gentse universiteit richten de Vlaams Katholieke Gilde op, met de steun van vooral professor Adolf de Ceuleneer, die erevoorzitter wordt en dat meer dan een kwarteeuw zal blijven. Vanaf 1889 wordt de naam Rodenbach’s Vrienden gehanteerd. Opzet is bundeling van de Vlaamsgezinde katholieke studenten, enerzijds tegen de invloed van het toen liberale ’t Zal wel gaan, anderzijds omdat de Association générale des Etudiants catholiques nauwelijks aanvaardbaar blijkt voor Vlaamse studenten. Het huidige Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) gaat terug op de Rodenbach’s Vrienden en vermeldt trouwens 1887 als stichtingsdatum.

1861   North Carolina scheidt zich af van de Verenigde Staten van Amerika, wat mee de Amerikaanse Burgeroorlog op gang brengt.

1527   Geboorte in Valladolid (Spanje) van Filips van Spanje, zoon van keizer Karel V en Isabella van Portugal. Voor de Nederlanden was hij een volkomen negatieve figuur. Hij overlijdt in 1598 op de leeftijd van 71.