22 mei. Net binnen: Hergé geboren

Elk jaar   In Turkmenistan de Dag van het Tapijt. Jaarlijks komen op de laatste zondag in mei de beste tapijtwevers van het land bijeen en er vinden diverse concerten plaats.

1967   In Brussel brandt het warenhuis Innovation volledig uit. Het officiële aantal slachtoffers bedraagt 323 doden en 150 gewonden, maar volgens getuigen waren er nog veel meer mensenlevens te betreuren.

1951   Geboorte in Wemmel van Johan Verminnen, Vlaams zanger, waarvan we ons herinneren Laat me nu toch niet alleen, Brussel en In de Rue des Bouchers. Tussen 2007 en 2016 was Verminnen de topman van de auteursrechtenvereniging Sabam.

1919   Opmerkelijke tussenkomst in de Kamer van de katholieke volksvertegenwoordiger Robert de Kerchove d’Exaerde (1876-1954). Hij betreurt dat het activisme als voorwendsel wordt gebruikt om de Vlaamse Beweging te treffen, ‘terwijl in werkelijkheid het Vlaamse volk op een schitterende wijze zijn plicht had gedaan, tachtig percent van de troepen had geleverd en het activisme had uitgeschakeld’. Daarom moest recht geschieden en in het Vlaamse land het ‘Vlaams’ de enige voertaal worden in het onderwijs: ‘Het is nodig dat de hogere klassen in Vlaanderen, die verfranst werden, terugkeren naar de moedertaal, dat het bestuur in Vlaanderen eentalig Vlaams worde, dat de rekrutering in het leger regionaal weze en dat soldaten in hun moedertaal worden aangevoerd’. En – voorspellend of dreigend? – ‘als wij Vlamingen geen genoegdoening krijgen, stevent België af op bestuurlijke en wellicht zelfs politieke scheiding’. De rede van De Kerchove d’Exaerde wordt op luid gejuich onthaald, en dat niet alleen op de katholieke banken.

Vader Abraham (rechts) en Boer Koekoek zingen ‘Den Uyl zit in de olie’

1912   Geboorte in Bennekom op de Veluwe (Gelderland) van Hendrik Koekoek, Nederlands veehouder en politicus, oprichter en kamerlid voor de Boerenpartij van 1963 tot 1981. Mede door zijn partijnaam wordt hij Boer Koekoek genoemd. Bekend, kleurrijk leider van de Vrije Boeren die zich keren tegen omstreden regulering van de landbouw. In 1956 is hij al lijsttrekker van de Nederlandse Oppositie Unie. Midden jaren zestig krijgt zijn Boerenpartij ook steun van andere ontevreden kiezers en weet zodoende met zijn partij in 1963 drie en in 1967 zeven zetels te behalen. Hij valt op door zijn onconventioneel taalgebruik. Een ‘populist’ avant la lettre… Beroemd is zijn dialoog met Kamervoorzitter Vondeling tijdens een aanslepend debat.

Koekoek: ‘Voorzitter, ik eis een erectie!’
Vondeling: ‘Euhm, correctie zult u bedoelen’.
Koekoek: ‘Neen, voorzitter, erectie! Het moet hier maar eens gedaan zijn met dit slap gelul’.

Na zijn overlijden in 1987 trapten de ‘collega’s’ zielig na en werd hij in de Tweede Kamer niet herdacht. Hij is de enige die dat ooit overkwam.

1907   Geboorte in Etterbeek van de striptekenaar Hergé ofte Georges Remi, geestelijke vader van stripheld Kuifje. Zijn vader was een Waal, zijn moeder een Vlaamse en hij werd geboren in Brussel, wat hem later doet zeggen: ‘Ik ben een synthetische Belg’. Een andere mooie uitspraak van Hergé: ‘Les plus belles aventures sont intérieures’, de mooiste avonturen zijn inwendig. De eerste Kuifje-verhalen verschenen in 1929 en werden in 1930 gevolgd door het eerste album: Kuifje in het land van de Sovjets.

In 23 albums reist deze jonge reporter samen met zijn hondje Bobbie de aardbol rond om het onrecht te bestrijden en beleeft daarbij allerlei avonturen. Wereldwijd zijn er meer dan 200 miljoen exemplaren van de Kuifje-albums verkocht. ‘Kuifje’ vestigt die Hergé’s naam als grondlegger van de hedendaagse Europese strip. Zijn ‘klare lijn’ – een heldere tekentechniek waarbij geen arceringen worden gebruikt – is een begrip. En ook zijn research was ongeëvenaard. Met de dood van Remi ging Kuifje op pensioen. Zijn albums worden nog steeds herdrukt. Hergé overlijdt in 1983.

Joris van Severen Instituut

Jef François aan het graf van Joris van Severen (1983)

1901   Geboorte in Gent van Jef François, militant politicus. Na zijn humaniora wordt hij kadet op de lange omvaart (1919-1923) en accountant bij een scheepsbedrijf. Hij wordt bestuurslid van de Frontpartij en daarna, in 1926, van de meer revolutionaire Vlaams-Nationale Partij van Boudewijn Maes. In 1930 start François met de oprichting van een Vlaamse Militie.

In het najaar van 1931 ligt François samen met Joris van Severen en Wies Moens aan de basis van het Verbond van Dietse Nationaal Solidaristen (Verdinaso). Hij wordt de commandant van de Dinaso Militie (DM), weldra omgevormd tot Dinaso Militanten Orde (DMO). Van Severen vertrouwt hem de organisatie van de landdagen toe en in 1937 bovendien het beheer van de bladen en de financiën van de beweging. Zo komt hij in conflict met andere Dinaso-prominenten die het Verdinaso een meer salonfähig karakter willen geven. De meer revolutionaire Jef François daarentegen ziet de DMO als het sluitstuk van politieke actie.

In oktober 1939 wordt François gemobiliseerd in het Belgische leger en in mei 1940 komt hij met zijn eenheid in het zuiden van Frankrijk terecht. Het Verdinaso blijkt na de moord op Joris van Severen (20 mei 1940) volledig stuurloos geworden. Bij zijn terugkeer in Vlaanderen worden de conflicten met andere Dinaso-leiders alleen maar erger. Emiel Thiers, de formele opvolger van Joris van Severen, neemt in januari 1941 ontslag en draagt de leiding over aan François. Die sluit met de restanten van het Verdinaso aan bij de Eenheidsbeweging-VNV. François wordt er commandant van de Dietsche Militie-Zwarte Brigade (DM-ZB), de tweede in rang na commandant-generaal Reimond Tollenaere.

In augustus 1941 vertrekt François als vrijwilliger naar het Oostfront. Na een officiersopleiding komt hij nabij Leningrad aan het front. Hij wordt gekwetst en keert in augustus 1942 terug naar Vlaanderen. Op 1 september 1942 wordt hij benoemd tot leider van de Algemene-SS Vlaanderen, maar niet voor lang. Door zijn eigengereid optreden komt hij in botsing met de Duitse overheid die hem al in november 1943 vervangt. Hij vraagt zijn overplaatsing naar een actieve eenheid en komt terecht bij de SS-Sturmbrigade Langemarck. In september 1944 staat hij mee in voor de evacuatie van Vlaamse vluchtelingen naar Duitsland.

Sigrid Undset (1882-1949)

Na de oorlog wordt Jef François ter dood veroordeeld, een straf die wordt omgezet in levenslang. In 1952 wordt hij voorwaardelijk in vrijheid gesteld. Eind de jaren 1960 werkt hij op het Volksunie-secretariaat te Berchem en in 1977 sluit hij aan bij de Vlaams-Nationale Partij van Karel Dillen. Hij overlijdt in 1996, op zijn 95ste.

1882   Geboorte in Kalundborg van Sigrid Undset, Noorse romanschrijfster, Nobelprijs voor de Literatuur 1928. Ze vlucht in 1940 naar de Verenigde Staten wegens haar verzet tegen de Duitse bezetting, maar in 1945 keert ze terug. Haar bekendste werk is Kristin Lavransdatter (Kristin Lavransdochter), een trilogie over het leven in Scandinavië in de middeleeuwen. Undset overlijdt in 1949.