24 april. Historische dag: eindrapport Harmelcentrum gepubliceerd, basis voor taalgrens, federalisme en arbeidsmigratie

2005   De Duitse kardinaal Joseph Ratzinger wordt ingehuldigd als paus van de katholieke kerk met de naam Benedictus XVI.

2004   Trouwdag van prins (Johan) Friso van Oranje-Nassau en Mabel Wisse Smit. Omdat er geen toestemmingswet werd ingediend, is Johan Friso geen lid meer van het Koninklijk Huis. Hij overlijdt in 2013 na een ongeval op de leeftijd van 44.

Estée Lauder (links) met een klant

2004   Overlijden in New York van Estée Lauder (97), met haar ware naam Josephine Esther Mentzer. Deze Amerikaans zakenvrouw, een telg uit een Hongaars-Joodse familie, was de oprichtster en gedurende vele jaren directrice van het Amerikaanse cosmeticabedrijf dat haar naam draagt.

1990   De ruimtetelescoop Hubble wordt gelanceerd door de space shuttle Discovery. Hij is genoemd naar de Amerikaanse astronoom Edwin Hubble (1889-1953) en draait sinds de lancering voor rekening van de Amerikaanse NASA en de Europese ESA als een kunstmaan rond de aarde. De Hubble verricht onafgebroken optische waarnemingen.

1986   Overlijden in Parijs van Wallis Simpson (89), Amerikaans socialiste, maîtresse en later echtgenote van de toen inmiddels vanwege hun relatie afgetreden Britse koning Edward VIII.

Rik Boel (1931-2020)

1979   De Vlaamse socialist Rik Boel wordt voorzitter van de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap, toen het hoogste Vlaamse ambt. Hij volgt in deze functie Maurits Coppieters (Volksunie) op. De Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap is de niet bijzonder fraaie naam van het eerste Vlaamse Parlement. Deze Cultuurraad werd opgericht door de grondwetsherziening van 24 december 1970. Op 1 oktober 1980 werden zijn bevoegdheden overgenomen door het tweede Vlaamse Parlement, de Vlaamse Raad.

1979   Overlijden in Vught (Noord-Brabant) van Willem Gerrit Witteveen (88). Deze ingenieur en stedenbouwkundige is bekend gebleven als ontwerper van het eerste wederopbouwplan voor de Rotterdamse binnenstad. Die was op 14 mei 1940 bij klaarlichte dag door de Duitse Luftwaffe op een kwartier tijd volledig platgelegd. Meer dan 24 000 woningen waren in de as gelegd. Ongeveer 800 mensen vonden de dood en 80 000 Rotterdammers werden dakloos. Direct na het bombardement op Rotterdam kreeg Witteveen de opdracht voor het maken van een wederopbouwplan. Hij werkt er met zijn team dag en nacht aan en presenteert het al een jaar later. Maar zijn plan valt niet overal in goede aarde. Onder druk van een aantal industriëlen – en ondanks het pijnlijke tijdverlies dat dit meebrengt voor de dakloze Rotterdammers – krijgt een andere architect de opdracht voor het maken van een nieuw plan. Waarna de verontwaardigde Witteveen de gemeente verlaat.

1975   Terroristen van de Baader-Meinhofbende (Rote Armee Fraktion) blazen de West-Duitse ambassade in Stockholm op na eerst twee diplomaten te hebben vermoord.

1970   Introductie van de IBM-computer.

Sovjet-Russische postzegel ter ere van Vladimir Komarov (1927-1967)

1967   Overlijden Vladimir Komarov (40), Russisch kosmonaut. Hij kwam om het leven aan het eind van de ruimtevlucht met de eerste Sojoez, omdat het valscherm niet openging. De eerste dode in de ruimtevaart.

1961   In het kader van het Deltaplan, dat een nieuwe waterramp zoals die van 1953 moet voorkomen, wordt in Zeeland het Veerse Gat gedicht.

1958   Het Centrum Harmel legt zijn eindrapport neer. De volledige naam van deze instelling was ‘Centrum van onderzoek voor de nationale oplossing van de maatschappelijke en rechtskundige problemen in de Vlaamse en Waalse gewesten’. De verkorte naam ‘Harmelcentrum’ verwijst naar het jonge Waalse christendemocratische Kamerlid, graaf Pierre Harmel, overtuigd voorstander van de Belgische eenheidsgedachte. Hij dient op 21 mei 1946 een wetsvoorstel in tot oprichting van een onderzoekscentrum.

Dit rapport – dat meer dan 300 pagina’s telt – is een inventaris van de grieven die zowel door Vlamingen als Walen op demografisch, economisch, cultureel en taalkundig vlak werden geformuleerd.

De demografische sectie schetst een alarmerende balans van de evolutie van de leefdtijdspiramide in België. Het land is in een duidelijke verouderingsfase terechtgekomen. Vooral in Wallonië is de situatie catastrofaal. Daarom is het Centrum voorstander van een invoering van een geboorte- en gezinspolitiek met een gedecentraliseerd systeem van kinderbijslagen, waarbij rekening wordt gehouden met de regionale specificiteiten. Brussel wordt beschouwd als een stad die enkel overleeft door de voortdurende instroom van Vlaamse en Waalse emigranten, die zo bijdragen tot de demografische verarming van hun oorspronkelijke regio.

De Waalse socialisten zien echter meer heil in een ongebreidelde immigratie uit de Derde Wereld. En zo zal het gebeuren.

1916   De Paasopstand in Ierland, heroïsche, maar mislukte poging om Ierland onafhankelijk te maken van Groot-Brittannië.

1915   In de beginfase van de Eerste Wereldoorlog wijken de geallieerden achteruit, de Duitsers doen ongezien hetzelfde. Het West-Vlaamse dorp St.-Juliaan (Langemark) wordt de volgende nacht door niemand bezet: beide kampen dachten dat de tegenstrever het dorp in handen had…

1731   Overlijden van de Engelse schrijver, journalist, zakenman en politieke activist Daniel Defoe (71), geboren als Daniel Foe. Deze slagerszoon wordt algemeen beschouwd als de ‘Vader van de Engelse roman’. Van zijn hand zijn Robinson Crusoë, Moll Flanders, Captain Singleton, Colonel Jack, Roxana: the fortunate mistress en nog tientallen andere werken. Hij schreef voor Willem III van Oranje het satirische gedicht The true-born Englishman, maar als Queen Mary en haar echtgenoot Willem III in 1689 gezamenlijk worden gekroond, wordt Defoe een van Willems naaste bondgenoten en een geheim agent. Maar het nieuwe beleid leidt tot conflicten met Frankrijk, waardoor de goedlopende handel van Defoe wordt geschaad. Hij handelde in onder andere wijn en wolproducten.

In 1692 wordt hij gearresteerd wegens schulden van £700 en als men ontdekt dat zijn totale schulden oplopen tot £17 000 wordt hij failliet verklaard. Intussen was hij in 1684 getrouwd met Mary Tuffley. Samen krijgen ze acht kinderen.

Na zijn vrijlating uit de gevangenis reist hij door Europa en Schotland. In 1696 runt hij een tegel- en steenfabriek in wat nu Tilbury in Essex is. Hij richt in 1704 The Review op, de voorloper van The Spectator.

1533   Geboorte op slot Dillenburg in Hessen van Willem van Oranje, Vader des Vaderlands. Hij wil de volledige Nederlanden, Noord en Zuid, bevrijden van de Spaanse bezetting en de inquisitie. Met de steun van de Watergeuzen neemt hij daarvoor de leiding van de volksopstand. Willem van Oranje wordt op 10 juli 1584 in Delft vermoord door Balthasar Gerards, die hiervoor bij voorbaat kerkelijke absolutie kreeg.

-1184   Volgens de legende dringen de Grieken Troje binnen door middel van een reusachtig houten paard waarin zich enkele Griekse soldaten verstoppen. Het paard was eenzaam achtergelaten voor de poorten van het zwaar versterkte Troje. De hoogst verwonderde Trojanen halen het zelf binnen omdat ze er een goddelijke boodschap in zien. De Grieken kruipen er ’s nachts uit en openen de poorten van de stad voor het Griekse leger. Sindsdien is een ‘Trojaans paard’ een vaste uitdrukking in alle talen.