24 december. Net binnen: het Witte Huis in brand gestoken

Rita Corita (1917-1998)

1998   Overlijden in Beekbergen (Gelderland) van Rita Corita (81), geboren Hendrika Sturm, zangeres, accordeoniste en komiek. Ze hield er de bijnaam ‘de Grande Dame van de Lach’ aan over. Ze zong Koffie, koffie!, Kant aan m’n broek, Ik heb geen vrijer, Carnaval, enz. Trad op met de komiek Bueno de Mesquita en maakte met hem het tv-programma En nou jij weer. Op tv was ze onder meer te zien in Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, Mevrouw Fijnemans, Dynastie der kleine luyden. Verder ook in de films Spuit elf en Peter en de vliegende autobus. Raakte in 1988 op tournee door de VS zwaargewond bij een verkeersongeluk bij San Diego en moest haar carrière beëindigen.

1980   Overlijden in Aumühle (Sleeswijk-Holstein) van Karl Dönitz (89), Duits marineofficier, vanaf januari 1943 met de rang van grootadmiraal. Voor Adolf Hitler op 30 april 1945 zelfmoord pleegt, benoemt hij Dönitz ongevraagd tot zijn opvolger. Een goede week later, op 7 mei, capituleert Duitsland. Bij gebrek aan Hitler is ook hij een van de 24 beklaagden in de processen van Nürnberg tegen de belangrijkste oorlogsmisdadigers. Hij wordt aangeklaagd van het voeren van agressieve oorlogen en oorlogsmisdaden en hiervoor op 1 oktober 1946 veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf, die hij tot 1 oktober 1956 volledig uitzit.

1977   Kerststorm met windstoten tot 124 km/u, gemeten in Oostende. In het Scheldebekken veroorzaakt de storm veel schade en er vallen 7 doden.

1970   De Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap is de niet bijzonder fraaie naam van het eerste Vlaamse Parlement. Deze Cultuurraad werd opgericht door de grondwetsherziening van 24 december 1970. Op 1 oktober 1980 werden zijn bevoegdheden overgenomen door het tweede Vlaamse Parlement, de Vlaamse Raad.

1951   De voormalige Italiaanse kolonie Libië wordt onafhankelijk. Het land was tijdens de oorlog bezet door de Britten en wordt de eerste onafhankelijke staat die wordt opgericht door een resolutie van de VN.

Jo Haazen (°1944)

1944   Geboorte in Antwerpen van Jo Haazen, Vlaams beiaardier. Hij studeerde aan het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium te Antwerpen en aan de Koninklijke Beiaardschool Jef Denyn te Mechelen. Hij was van 1968 tot 1981 stadsbeiaardier van Antwerpen en leraar muzikale opvoeding en esthetica aan het Instituut voor Talen, Secretariaat en Toerisme Van Celst te Antwerpen. Hij was tevens plaatselijk voorzitter van het Jong-Davidsfonds, voorzitter van de Koninklijke Esperanto-vereniging ‘La Verda Stelo’ en bestuurslid van het Verbond van Vlaamse Cultuurverenigingen te Antwerpen.

Wat Haazen recent overkwam, lees je hier.

1914   Kerstbestand tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ondanks de achterdocht van de officieren staken de soldaten geleidelijk aan de vijandelijkheden. Meestal op initiatief van de Duitsers ontmoeten ze elkaar in het niemandsland en wisselen sigaretten, drank, voedsel of uniformknopen uit. Op verschillende plaatsen worden zelfs voetbalwedstrijden gehouden.

Henriette Roland Holst-van der Schalk (1869-1952) aan het woord

1869   Geboorte in Noordwijk (Zuid-Holland) van Henriette Roland Holst-van der Schalk. Ze was een Nederlandse dichteres, schrijfster, socialiste en communiste. Ze stond bekend als ‘Rode Jet’. Op 27-jarige leeftijd wordt Henriette lid van de Sociaaldemocratische Arbeiderspartij (SDAP). Avond na avond spant ze zich in om in rokerige herbergzaaltjes arbeiders aan te porren tot de strijd voor de verbetering van hun armzalig lot. Ze wordt in het partijbestuur opgenomen en in 1900 afgevaardigd naar de Tweede Internationale. Daar heeft zij ook contact met vooraanstaande marxisten zoals Karl Liebknecht, Rosa Luxemburg en Leon Trotski. In 1915 richt ze mede de Revolutionair Socialistische Vereeniging (RSV) op. Na de Russische revolutie wordt ze communiste.

Roland Holst raakt gefrustreerd door de alsmaar toenemende interne strubbelingen binnen de CPN. In 1927 breekt ze met de partij. Ze sluit zich aan bij de net opgerichte Bond van Kommunistische Strijd- en Propagandaclubs (BKSP). In het eerste nummer van De Kommunist, het orgaan van de BKSP, schrijft zij: ‘In het teken der waarachtigheid. Tegen leugen en bedrog als specifiek communistisch strijdmiddel’.

In haar jonge jaren zijn haar gedichten gepassioneerd socialistisch. Ze schrijft onder meer de Nederlandse tekst voor het strijdlied De Internationale. Later krijgt haar poëzie een eerder religieus karakter. Ze schrijft ook toneelstukken, biografieën, journalistieke bijdragen en ideologische teksten: De held en de schare, De nieuwe geboorte, Opwaartse wegen, De vrouw in het woud, Verworvenheden, Tussen tijd en eeuwigheid, De opstandelingen (lyrisch treurspel), De daden der Bolschewiki, Communisme en moraal. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is ze actief in het verzet. Ze was de echtgenote van kunstenaar en schrijver Richard Roland Holst (1868-1938). Dichter Adriaan Roland Holst (1888-1976) was de neef van haar echtgenoot. Hoewel ze steenrijk was, kan ze toch geen ‘salonsocialiste’ worden genoemd. Maar haar rijkdom stond wel in schril contrast met het orthodoxe marxisme dat ze predikte. Ze overleed in 1952 op haar 82ste.

William Makepeace Thackeray (1811-1863)

1863   Overlijden in Londen van de Engelse schrijver William Makepeace Thackeray (52). Hij was ook journalist, karikaturist, criticus en historicus. Van zijn hand: Vanity fair, jawel, en ook The history of Henry Esmond, The yellowplush papers, The luck of Barry Lyndon, The book of snobs, Rebecca and Rowena, The history of Pendennis.

1818   Eerste uitvoering van het in 1816 geschreven kerstlied Stille Nacht, heilige nacht, in Oberndorf, Oostenrijk. De muziek is van Franz Gruber (1787-1863), de tekst van de priester Joseph Mohr (1792-1848). In Salzburg is een ‘Stille Nacht museum’ gevestigd in het geboortehuis van Joseph Mohr.

1814   Ondertekening van de Vrede van Gent. Deze maakt een eind aan de in 1812 begonnen oorlog tussen de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. In 1812 hadden de Verenigde Staten de oorlog verklaard aan Groot-Brittannië. Dit vanwege de Britse bemoeienis met de scheepvaart. Het Amerikaanse leger stelde destijds nog niet erg veel voor en de oorlog verliep voor de Amerikanen dan ook niet erg gunstig. Een invasie in Canada mislukte bijvoorbeeld. Er waren wel enkele successen. Zo werden er op het Eriemeer enkele Britse schepen verslagen en het latere Toronto werd door de Amerikanen ingenomen. Over het algemeen waren de Britten echter sterker.

Na de nederlaag van Napoleon in Europa hadden de Britten in 1813 meer tijd om zich met de oorlog in de Nieuwe Wereld te bemoeien. Amerikaanse havens werden geblokkeerd en zelfs Washington werd ingenomen. Het Witte Huis werd in brand gestoken en de Amerikaanse president James Madison zag zich genoodzaakt te vluchten.

Met de ondertekening van de Vrede van Gent kwam er in 1814 dus een eind aan deze oorlog. Hoewel de oorlog officieel geen winnaar kende, vierden de Amerikanen het eind van de oorlog als een nationale zege. Als gevolg van het verdrag werden alle gevangenen vrijgelaten en alle veroverde gebieden en boten teruggegeven. Gentlemanlike.

1800   Moordaanslag op Napoleon. Een bom ontploft naast zijn rijtuig als hij op weg is naar de opera. Hij is toen nog geen keizer, maar een van de drie consuls.

Koop nu Vandaag in de loop der jaren in de Doorbraak-boekhandel.