25 maart. Net binnen: Herman Wagemans, eerste Vlaams-nationaal Kamerlid na WO II, geboren

Elk jaar   In Griekenland Onafhankelijkheidsdag, zowel een nationale feestdag (de revolutie tegen het Turkse, Osmaanse Rijk op 25 maart 1821) als een religieuze feestdag (Maria Boodschap), de bevrijding van de islam. In elke stad wordt er een vlaggenparade gehouden en in Athene is er een wapenschouw van het leger.

1976   Met een putsch op 24 en 25 maart 1976 grijpt een militaire junta onder generaal Jorge Videla de macht in Argentinië. Hij ontvoert de presidente Isabel Peron en wordt zelf president. Daarna ontbindt hij het parlement en onderdrukt de partijen en vakbonden. Weldra wordt, met de hulp van CIA, een grootschalige en bloedige jacht geopend op peronisten en ‘gauchisten’. Gedurende de tien jaar van de dictatuur worden meer dan 30 000 mensen gefolterd of gedood.

Een jaar na de staatsgreep organiseert een groep moeders, die elkaar in de wachtkamers van de politie op zoek naar hun kinderen waren tegengekomen, de eerste van een serie demonstraties voor het presidentiële paleis in Buenos Aires. Sindsdien eisen de Madres de la Plaza de Mayo iedere donderdagmiddag dat het lot van de slachtoffers bekend gemaakt wordt.

1976   De rechtbank in Assen (Drenthe) veroordeelt de zeven Molukkers die in december 1975 een trein kaapten bij Wijster en de machinist en twee passagiers doodschoten, tot elk veertien jaar gevangenisstraf wegens moord.

Camille Huysmans (1871-1968)

1968   Overlijden in Antwerpen van Camille Huysmans, socialistisch politicus, van 1905 tot 1922 secretaris van de socialistische Internationale. Hij was een van de drie ‘kraaiende hanen’, samen met de katholiek Frans Van Cauwelaert en de liberaal Louis Franck, die in de jaren 1920 een verbeten strijd voerden voor de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit Gent, doel dat ze in 1930 bereikten. Als Minister van Kunsten en Onderwijs in verscheidene regeringen heeft Huysmans sterk bijgedragen tot de vernederlandsing van het onderwijs in Vlaanderen.

1921   Geboorte van de Franse actrice Simone Signoret (met haar ware naam Simone Kaminker), in Wiesbaden, waar haar Frans-Joods-Poolse vader André Kaminker gestationeerd was in het kader van de Franse bezetting van het Rijnland na de Eerste Wereldoorlog. Bekende films van haar zijn La vie devant soi, Ship of fools, Dédee d’Anvers, La ronde, Les diabaloliques. Ze kreeg in 1958 een Oscar voor Room at the top. Ze overlijdt in 1985 aan kanker en ligt begraven op kerkhof Père Lachaise in Parijs, in één graf met haar tweede echtgenoot Yves Montand (1921-91).

1918   Geboorte in Sint-Lambrechts-Woluwe van Herman Wagemans, jurist en Vlaams-nationaal politicus. Tijdens zijn studies rechten aan de KULeuven was hij was in 1939-1940 preses van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) en in 1940-1941 hoofdredacteur van het KVHV-tijdschrift Ons Leven, het oudste studententijdschrift van de Nederlanden, gesticht in 1888.

Hij onthield zich van elke politieke activiteit tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als advocaat in Antwerpen verdedigt hij talrijke repressieslachtoffers. Dat heeft ‘men’ in ’t oog: in november 1945 wordt hij zelf tot zeven jaar gevangenis veroordeeld op beschuldiging van verklikking, maar in 1946 volledig vrijgesproken. Samen met Willem de Meyer, met wie hij in de cel had gezeten, sticht hij in 1946 het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ). Ze organiseren onvermoeibaar zangavonden over heel het land, De Meyer als dirigent, Wagemans als spreker.

In 1954 werd hij op de kartellijst Christelijke Vlaamse Volksunie (CVV) voor het kiesarrondissement Antwerpen verkozen in de Kamer, als eerste Vlaams-nationale volksvertegenwoordiger na de oorlog. Later dat jaar, op 15 december 1954, is hij medestichter van de Volksunie. Interne onvrede met zijn optreden in de Kamer maakt dat Wagemans in 1958 niet meer aanvaard wordt als VU-lijsttrekker in Antwerpen. Hij wordt vervangen door VU-voorzitter Frans van der Elst. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1958 komt Wagemans in Antwerpen met een eigen lijst op, maar zonder succes. De onenigheid wordt bijgelegd en in 1964 wordt hij voor de Volksunie verkozen in de Antwerpse gemeenteraad, waarin hij blijft zetelen tot in 1980. Hij wordt in 1965 ook provincieraadslid.

Daarna zien we Herman Wagemans nog als voorzitter van de Vlaams-Nationale Raad, het Bormshuis (documentatie- en archiefcentrum voor de geschiedenis van de Vlaamse Beweging) en medestichter van de IJzerwake, waarvan hij tot aan zijn overlijden in 2006 erevoorzitter is.

Het Gebroeders Van Raemdonck-monument in Steenstrate

1917   De gebroeders Edward en Frans van Raemdonck uit Temse sneuvelen tijdens een aanval in Steenstrate, waar een monument aan hun tragisch lot herinnert. Ze waren 21 en 20 jaar.

1870   In Ochtezeele (Frans-Vlaanderen), geboorte van Renaat Despicht, dichter en taalkundige, eerste hoogleraar Nederlandse taal en letterkunde aan de Katholieke Universiteit Rijsel. Despicht was in de eerste helft van de 20ste eeuw een vooraanstaand figuur in de Vlaamse Beweging in Frans-Vlaanderen. Onder zijn redactie verscheen in Frans-Vlaanderen van 1900 tot 1914 de eerste Tisje Tasjes Almanak. Na de Eerste Wereldoorlog werd hij een zeer actief medewerker van het Vlaams Verbond van Frankrijk, onder meer als bezieler van de ‘Taal- en Letterkundige Wedstrijden’ in Frans-Vlaanderen. Hij wist zijn moedertaal ongemeen creatief te gebruiken. Als hoogleraar Nederlands viel hij op door zijn uitstekende kennis van de literatuur in Zuid- en Noord-Nederland. Vooral Guido Gezelle introduceerde hij op een originele wijze bij zijn studenten. In 1958 wordt hij benoemd tot lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde in Leiden. Hij overlijdt in 1960 op zijn 89ste.

1891   Geboorte in Hamme aan de Schelde van de Vlaamsgezinde romancier Filip de Pillecyn. Tijdens de Eerste Wereldoorlog meldt De Pillecijn zich als vrijwilliger en wordt later, in het licht van het onrecht dat de Vlamingen in het Belgisch leger wordt aangedaan, een van de leiders van de Frontbeweging in de loopgraven van de IJzer. Hij was een van de medeoprichters van de IJzerbedevaart. Zijn bekendste boek is Monsieur Hawarden dat ook werd verfilmd. Filip De Pillecyn werd door Gerard Walschap beschouwd als ‘De Prins der Nederlandse Letteren’. Bij zijn overlijden in 1962 werd hij net als andere grote namen uit de Vlaamse culturele wereld begraven op het Campo Santo in Sint-Amandsberg.

1843   De Thames Tunnel in Londen wordt geopend, ’s werelds eerste tunnel onder water.

1814   Koning Willem I sticht De Nederlandsche Bank, de centrale bank van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. De bank heeft het Nederlandse alleenrecht voor de uitgifte van bankbiljetten.

1655   De astronoom en wis- en natuurkunde Christiaan Huygens ontdekt Titan, de grootste maan van de planeet Saturnus. Huygens, die wordt beschouwd als een van de meest invloedrijke Nederlandse wetenschappers uit de geschiedenis, is verder onder meer beroemd door de ontwikkeling van het slingeruurwerk.