28 januari. Net binnen: Karel de Grote overleden

Elk jaar   Sinds 2007 Europese Dag van de Privacy, in het leven geroepen door de Raad van Europa met steun van de Europese Commissie. Spijtig dat ze het op radio en tv niet Europees uitspreken: ‘privesi’, en niet zoals de Amerikanen ‘praaivesie’.

2013   Koningin Beatrix kondigt in een televisierede aan dat ze afstand doet van de troon op 30 april 2013. Zij zal worden opgevolgd door prins Willem-Alexander, die dan koning Willem-Alexander wordt, en prinses Máxima die zich koningin Máxima mag gaan noemen. Koningsdag zal voortaan op 27 april worden gevierd.

Astrid Lindgren (1907-2002)

2002   Overlijden in Stockholm van de Zweedse kinderboekenschrijfster Astrid Lindgren, auteursnaam van Astrid Ericsson. Wereldbekend zijn haar boeken over Pippi Langkous (Pippi Längstrump). En verder: Ronja de roversdochter, De gebroeders Leeuwenhart, Mio, mijn Mio, Madieke van het rode huis enz. Met een totale oplage van ongeveer 165 miljoen boeken (stand februari 2019) is ze een van de bekendste kinderboekenauteurs ter wereld. Haar werken zijn over de hele wereld verschenen, in 106 verschillende talen, waardoor ze ook een van de meest vertaalde auteurs is.

1983   Geboorte in Heemstede (Noord-Holland) van Thierry Baudet, Nederlands politicus, historicus, auteur en jurist. Oprichter en politiek leider van de partij Forum voor Democratie (FvD). Noemt zichzelf een politiek en intellectueel erfgenaam van Pim Fortuyn (1948-2002). Lid Tweede Kamer en fractievoorzitter vanaf 2017. Politicus van het Jaar 2017. Kleinzoon van hoogleraar en oorlogscorrespondent Ernest Henri Philippe Baudet (1919-1998).

William Butler Yeats (1865-1939)

1939   Overlijden in Menton (Provence) van de beroemde Ierse Dichter en toneelschrijver William Butler Yeats. Bekend gebleven zijn onder meer The rose, The wind among the reeds, In the seven woods, The shadowy waters, The tower. Nobelprijs voor literatuur 1923. Hij was senator (1922-28) van de Ierse Vrijstaat. In de winter van 1938 verlaat hij Ierland in slechte gezondheid. Hij overlijdt op 28 januari 1939 en wordt begraven in Roquebrune-Cap-Martin, halverwege tussen Menton en Monaco. In september 1948 wordt zijn stoffelijk overschot naar Ierland overgebracht en opnieuw begraven, nu op de begraafplaats van zijn grootvaders parochie in Drumcliffe. Een steen met inscriptie zoals Yeats had aangegeven markeert de plaats: Cast a cold Eye/On Life, on Death./Horseman pass by! Werp een koud oog/op het leven, op de dood./Ruiter, rij door!

1936   De Pravda veroordeelt onder de titel ‘Chaos vervangt muziek’ veroordeelt de nieuwe opera Lady Macbeth uit het district Mtsensk, het opus 29 van de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj. Het wordt door de communistische partijkrant afgekraakt als ‘pornofonisch’ en een bedreiging voor de ‘psychofysiologische functies van de mens.’ De opera zal gedurende 25 jaar verboden blijven in de Sovjet-Unie.

1929   Opening in Wenen van het eerste congres van de Organisatie van Oekraïense Nationalisten (OUN), ontstaan uit de fusie van verscheidene verzetsbewegingen die tegen de Sovjet-Russische en Poolse overheersing streden.

1923   De Ligue nationale pour l’unité belge houdt in Brussel een grote manifestatie tegen de geplande vernederlandsing van de Gentse universiteit. De organisatie heette aanvankelijk Ligue nationale pour la Défense de l’Université de Gand. De Ligue was voor een groot deel het werk van de belgicistische historicus prof. Henri Pirenne en zijn zoon Jacques Pirenne, eveneens hoogleraar en historicus. Die is als secretaris-generaal de drijvende kracht achter de Ligue. Vader Henri Pirenne is erevoorzitter, de Gentse prorector Eugène Eeman voorzitter.

1918   Overlijden in het militair ziekenhuis van Bonen (Frans-Vlaanderen) van de Canadese militaire arts en dichter, luitenant-kolonel John McCrae, schrijver van het beroemde gedicht In Flanders Fields.

1907   De Zweedse schrijver en ontdekkingsreiziger Sven Hedin steekt de Himalaya over. Hij is de eerste Europeaan die daarin slaagt.

Wies Moens (1898-1982)

1898   Geboorte in Sint-Gillis-bij-Dendermonde van Wies Moens. Hij staat al zeer vroeg in de Vlaamse Beweging, te beginnen met het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (AKVS). Van 1916 tot 1918 studeert hij Germaanse filologie aan de vernederlandste universiteit van Gent. In december 1920 wordt hij wegens activistische betrokkenheid veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf, na ruim zeventien maanden voorarrest. Populariteit krijgt hij vooral met de prozabundel Celbrieven. Moens’ literair engagement wordt gekenmerkt door humanitair expressionisme, een sociale inslag en sterke volksverbondenheid.

De Vereniging van Vlaamse letterkundigen en andere Vlaamse intellectuelen ijveren voor zijn vrijlating. Op 5 maart 1921 wordt Moens vervroegd uit de gevangenis ontslagen. Hij komt eruit als een sterk anti-Belgisch Vlaams-nationalist met een duidelijke Heel-Nederlandse visie.

In januari 1922, onmiddellijk na zijn legerdienst, wordt hij secretaris en literair adviseur bij Het Vlaamse Volkstoneel van Oscar de Gruyter. Al in de gevangenis werkt Moens mee aan Ter Waarheid, het culturele maandblad van Joris van Severen, waaruit hij zich begin 1923 terugtrekt. Na vergeefse pogingen om via een Vlaams-nationale lijst in het parlement te worden verkozen, sticht Wies Moens met Joris van Severen het Verbond van Dietse Nationaal Solidaristen (Verdinaso), dat naar de staatkundige hereniging van de Nederlanden streeft op solidaristische grondslag. Als Van Severen in de zomer van 1934 zijn ‘nieuwe marsrichting’ afkondigt waarin hij ‘België vernietigen’ vervangt door ‘België veroveren’, treedt Moens uit het Verdinaso. In zijn maandblad Dietbrand (oktober 1933-december 1939) werkt hij zijn Diets volksnationalisme ideologisch verder uit.

Op 4 april 1941 krijgt Moens de redactionele leiding van Zender Brussel, maar per 31 december 1943 neemt hij ontslag omwille van de alsmaar sterkere Duits inmenging. Bij de bevrijding duikt Wies Moens onder en begint zijn memoires te schrijven. In mei 1947 wordt hij bij verstek ter dood veroordeeld. Vier maanden later wijkt hij uit naar Nederland. Daar werkt hij in de jaren 1950 en 1960 als leraar Nederlands en als directeur van een volkshogeschool in Geleen. Hij overlijdt er in 1982.

Wies Moens was getrouwd, maar had geen kinderen. Hij had wel verschillende peetkinderen. Een daarvan is Marijke Dillen, volksvertegenwoordiger voor het Vlaams Belang.

1688   In Peking, overlijden op 65-jarige leeftijd van Ferdinand Verbiest, Vlaams jezuïet, missionaris en keizerlijk wiskundige en astronoom. Hij overlijdt als gevolg van een val van zijn paard en krijgt een staatsbegrafenis. Keizer Kangxi betaalt het mausoleum waarin hij wordt begraven.

814   Overlijden in Aken van keizer Karel de Grote, de stichter van het Heilige Roomse Rijk. Hij wordt in 742 geboren, waarschijnlijk in het Luikse, als zoon van Pepijn de Korte en Bertruda met de Grote Voeten. Zijn familie was uit de Nederlanden afkomstig, waar hij zelf ook graag en dikwijls verbleef. Karel de Grote had ook een bijzondere band met de streek van Ariën-aan-de-Leie (Frans-Vlaanderen). Hij regeerde 56 jaar en stierf op zijn 72ste.