30 augustus. Net binnen: de vrouw van 19 die Frankenstein ter wereld bracht

2001   Bij het ‘Joegoslavië-tribunaal’ in Den Haag wordt de Servisch-Joegoslavische president Slobodan Milosevic (1941-2006) aangeklaagd wegens genocide in Bosnië. Twee jaar eerder was hij al officieel in staat van beschuldiging gesteld wegens misdaden tegen de menselijkheid: de moord op 572 Albanezen in Kosovo en de deportatie van 740.000 Albanezen. Tijdens zijn proces in Den Haag overlijdt Milosevic in 2006 in zijn cel aan een hartaanval.

1999   In een referendum kiest Oost-Timor voor onafhankelijkheid. Direct daarop raakt het gebied in de greep van angst en geweld. Ruim de helft van de 900.000 inwoners slaat op de vlucht voor de pro-Indonesische milities. Eerder in het jaar richten de milities al bloedbaden aan, wanneer Indonesië en de voormalige kolonisator Portugal een akkoord bereiken over het referendum. De onafhankelijks staat heet nu ‘Democratische Republiek Oost-Timor’ of in het Portugees, de belangrijkste landstaal, Timor-Leste.

1993   De 150.000.000e bezoeker beklimt de Eiffeltoren in Parijs.

1974   Lancering van de eerste Astronomische Nederlandse Satelliet, de ANS. Deze droeg bij aan de UV- en röntgenastronomie.

1968   Overlijden in Antwerpen van Cyriel Rousseeu (85), een buitengewoon actieve Vlaams-nationalist. Hij stamde uit een West-Vlaams boerengezin en week in 1906 uit van Watou (Poperinge) naar Antwerpen, waar hij als trambeambte ging werken. Rousseeu ontmoet August Borms voor het eerst in 1911, en vraagt Borms het voorzitterschap op te nemen van de Merksemse afdeling van de Groeningerwacht. Beiden blijven in contact met elkaar.

Rousseeu is achter de schermen ook de initiatiefnemer voor de oprichting van Pro Westlandia, een vereniging die de Nederlandse taal en cultuur in Frans-Vlaanderen bevordert. Van 1911 tot 1914 is hij secretaris van deze organisatie. De Antwerpse Groeningerwacht, de Antwerpse afdeling van het Algemeen-Nederlands Verbond, de Kring der West-Vlamingen, het Davidsfonds en het Willemsfonds ondersteunden het project.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog gaat Rousseeu met Borms mee in het activisme. Zijn inzet voor de Vlaamse krijgsgevangenen in Duitsland is ongezien. Op anderhalf jaar verzamelt hij 21.000 boeken en 30.000 brochures en liederenbundels, die naar de krijgsgevangenen worden opgestuurd.

Vanaf augustus 1917 verblijft Rousseeu als ‘bestendig afgevaardigde’ van de Raad van Vlaanderen in het krijgsgevangenenkamp te Göttingen, waar inmiddels alleen nog een grote groep Vlaamse krijgsgevangenen verbleef. Hij organiseerde er diverse politieke, sociale en culturele activiteiten en rapporteert aan Borms over zijn werkzaamheden als activistische propagandist.

In 1919 wordt Cyriel Rousseeu hiervoor bij verstek tot 18 jaar gevangenisstraf veroordeeld, maar na zijn terugkeer door het assisenhof in 1921 zonder meer vrijgesproken. In de jaren 1920 blijft hij druk corresponderen met de opgesloten en ter dood veroordeelde August Borms, die zelf een 300-tal brieven voor Rousseeu uit gevangenis naar buiten weet te smokkelen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog blijft Rousseeu actief in de Zannekin-Werkgemeenschap en publiceert hij enkele artikelen in de VNV-krant Volk en Staat. Hij wordt na de Tweede Wereldoorlog aangehouden, maar in november 1945 zonder veroordeling weer vrijgelaten.

Na de oorlog werd hij voorzitter van het Vlaams Erecomité Dr. A. Borms en blijft hij ijveren voor diens eerherstel. Hij werkte ook mee aan de Bormsherdenking in april 1966 en was tweemaal spreker op de Frans-Vlaamse Cultuurdagen te Waregem. Hij werkte nog mee aan de voorbereiding van de eerste Taal- en Letterkundige Dag te Steenvoorde (Frans-Vlaanderen), die de dag na zijn overlijden plaatsvond.

Rousseeu schreef uitvoerige gedenkschriften die worden bewaard in het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven, tegenwoordig het Letterenhuis, in Antwerpen. Hij wenste die niet te publiceren, maar bedoelde ze als hulp voor de studie van het leven en het werk van Dr. August Borms.

1967   Geboorte in Den Haag van Frederique van der Wal, Nederlands fotomodel, presentatrice en actrice. Van geen enkele vrouw uit onze gewesten verschenen zoveel opnamen in de pers. Foto’s van haar verschenen op honderden tijdschriftomslagen, waaronder Vogue en Cosmopolitan.

Frederique van der Wal (°1967)

1958   Geboorte in New York van Anna Politkovskaja, Russisch journaliste en mensenrechtenactiviste. Haar ouders waren Sovjetdiplomaten van Oekraïense afkomst, die werkzaam waren bij de Verenigde Naties in New York. Anna studeert journalistiek aan de Universiteit van Moskou en kreeg daarna een job bij de bekende Russische krant Izvestia. In 1999 werd ze journalist bij een andere Russische krant, Novaja Gazeta.

Politkovskaja toont zich meteen een onafhankelijke, kritische en vooral moedige verslaggeefster die politieke en maatschappelijke wantoestanden genadeloos aan de kaak stelt. In verband met de oorlog in Tsjetsjenië beschuldigt zij het Russische leger ervan zich doorlopend te bezondigen aan het schenden van de mensenrechten. Het beleid van de Russische president Vladimir Poetin was ook onderwerp van haar kritiek. Politkovskaja schreef er het boek Poetins Rusland over dat ook in het Nederlands verscheen.

Anna Politkovskaja (1958-2006)

Als in 2002 een groep Tsjetsjenen een theater in Moskou gegijzeld houden, treedt Politkovskaja op als bemiddelaarster. In 2004 wil zij in verband met de gijzeling van schoolkinderen in Beslan (Noord-Ossetië) naar daar reizen, maar werd onderweg vergiftigd en moest haar reis staken. Voordien en nadien werd ze vaak bedreigd. Een Russische legerofficier werd in 2003 hiervoor aangeklaagd, maar vrijgesproken.

Op 7 oktober 2006 wordt Anna Politkovskaja (48) dood aangetroffen in een lift van haar appartementsgebouw. Ze blijkt neer te zijn geschoten, het moordwapen ligt naast haar in de lift. Vijf jaar later volgt een bekentenis van voormalig politieofficier Dmitri Pavljoetsjenkov, organisator van de moord. Hij wordt tot elf jaar strafkamp veroordeeld. In 2014 worden voor de moord nog eens vijf mannen veroordeeld, waarvan twee tot levenslang. De vraag wie de moord had bevolen, is echter onopgelost gebleven.

1949   Geboorte in Brașov (Roemenië) van Peter Maffay als Peter Alexander Makkay. Deze Duits-Roemeense zanger. Hij werd vooral bekend met ‘Du’, een van de grootste hits uit de jaren 1970 en destijds de klassieke openingsdans op Vlaamse trouwfeesten.

1925   Geboorte in Eigenbilzen van Julien Schoenaerts, een van de grootste naoorlogse acteurs in Vlaanderen en Nederland.

1903   Eerste landdag van het Algemeen Katholiek Studenten Verbond (AKVS), in Sint-Niklaas-Waas. Leo van Puyvelde (1882-1965) wordt tot ‘hoofdman’ van het verbond gekozen.

Mary Shelley (1797-1851)

1797   Geboorte in Londen van Mary Shelley als enige dochter van filosoof en schrijver William Godwin en zijn vrouw, de feministische schrijfster Mary Wollstonecraft. Mary begint op haar 16 een relatie met dichter Percy Shelley. Op 19-jarige leeftijd schrijft ze de roman Frankenstein die wereldberoemd wordt.

Het is het levensverhaal van Victor Frankenstein die als schipbreukeling wordt gevonden in de Noordelijke IJszee. Hij vertelt hoe hij achtervolgd wordt door een wezen dat hij zelf heeft geschapen met behulp van een verzameling lijken. Dat wezen heeft hij vervolgens weer tot leven gebracht. Maar het ontsnapt volledig aan zijn controle en wordt een publiek gevaar. Het aantal verfilmingen en bewerkingen als strip is niet te tellen.