6 november. Net binnen: Caligula krijgt zusje

1990   In een plotselinge dichte mist vlak boven de A16 bij Breda, botsen in de ochtendspits meer dan 200 auto’s en vrachtwagens op elkaar. Tien mensen sterven, 28 raken gewond.

1945   Geboorte van de Nederlandse schrijfster Nelleke Noordervliet. Van haar tientallen boeken onthouden we onder meer de roman Zonder noorden komt niemand thuis uit 2009. In 2018 kreeg ze de Constantijn Huygens-prijs voor haar gehele oeuvre.

1944   Overlijden van de Vlaamse socialistische politicus Désiré Bouchery. Hij begint bij de Socialistische Jonge Wacht. In 1909, hij is dan 21, komt hij op de redactie van Vooruit terecht. Daar ontmoet hij Helena, de dochter van hoofdredacteur Ferdinand Hardijns, en hij trouwt met haar. Als secretaris bij de Centrale voor Arbeidersopvoeding komt hij in contact met Hendrik de Man en wordt in 1925 directeur van de Vlaamse afdeling van diens Arbeidershogeschool. Van 1919 tot 1944 is hij volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Mechelen en van 1936 tot 1938 ook even minister van PTT. In die functie steunt hij Hendrik de Man in de verzelfstandiging van de Vlaamse vleugel van de Belgische Werkliedenpartij (BWP).

Op het Eerste Vlaams Socialistisch Congres dat De Man in 1937 organiseert, geeft Bouchery een lezing over ‘Radio en culturele autonomie’. Tijdens zijn kort ministerschap wordt de culturele autonomie in programmazaken bij de radio doorgevoerd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt hij door de Duitsers als gijzelaar opgesloten in de kampen van Breendonk en Hoei, waar hij zwaar ziek wordt. Désiré Bouchery overlijdt kort na de bevrijding. In Mechelen is een straat naar hem genoemd.

1940   De gewezen secretaris van de communistische vakbond CGT, René Belin, die minister is geworden in de collaborerende regering van maarschalk Pétain, kondigt aan dat de Franse economie nu volledig onder staatscontrole is geplaatst. Een week later worden alle patronale organisaties ontbonden.

1939   Overlijden van de Brusselse burgemeester Adolphe Max. Deze jurist ziet in de Vlaamse Beweging een groot gevaar voor de machtspositie van de Franstalige minderheid in België en doet er alles aan om het status quo te handhaven. Als voorzitter van de liberale fractie in de Kamer slaagt hij erin vele Vlaamsgezinde voorstellen te blokkeren. Zo dwarsboomt hij de vernederlandsing van de universiteit van Gent, de goedkeuring van de taalwetten in de jaren 1930, de amnestievoorstellen na de Eerste Wereldoorlog en alles waarvan hij denkt dat het de hegemonie van de Franse taal bedreigt. Een van zijn laatste anti-Vlaamse daden was het verbieden van een voor 31 maart 1935 geplande betoging in Brussel van onder meer het Verbond der Vlaamse Oud-strijders, het Davidsfonds en de Vlaamse Toeristenbond.

De stad Brussel eert hem met een monument op de Heizel en een straatnaam, de Adolphe Maxlaan.

1920   Geboorte van de Nederlandse taalkundige Piet Paardekooper. Hij studeert onder meer in Leuven en wordt een vurig sympathisant van de Vlaamse Beweging. De Vlaamse auteur André Demedts brengt hem ook in contact met Frans-Vlaanderen. In 1962 geeft Paardekooper zes lezingen voor de Nederlandse KRO-radio. Samen worden ze uitgegeven onder de titel Er zijn geen Belgen. Hij neemt stelling voor de culturele eenheid van Vlaanderen en Nederland en tegen de discriminatie van de Vlamingen in België. Daarop verbiedt de Belgische minister van Justitie, Piet Vermeylen, hem het land nog binnen te komen. Pas na hevig protest in de Belgische Kamer voor Volksvertegenwoordigers wordt dit verbod weer ingetrokken. Het gevolg is dat de talrijke lezingen die Paardekooper nadien in Vlaanderen geeft een ongezien succes kennen. In 1970 wordt Paardekooper hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de KULeuven, campus Kortrijk.

1919   Eerste openbare radio-uitzending in Nederland voor een algemeen publiek.

1908   Geboorte in Sint-Winoksbergen (Frans-Vlaanderen) van de dichter en schrijver Emmanuel Looten. Hoewel hij in het Frans schreef was hij een Vlaming in hart en nieren, alsook een verdediger van etnische en culturele identiteiten. De mythische en historische figuren van de Lage Landen, het Vlaamse landschap met zijn torens en molens, zijn kenschetsend voor zijn literair werk. Werken van Emmanuel Looten werden vertaald in onder meer het Nederlands, het Italiaans en het Japans. Hij was bevriend met Yukio Mishima. Bij diens dood in 1970 schreef Looten een afscheidsgedicht dat voorgelezen werd op de Japanse televisie.

1893   Overlijden van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, Russisch componist. Zeer bekend blijven zijn Het zwanenmeer (1877) en De notenkraker (1891-1892).

1880   Geboorte van de auteur Robert Musil in Klagenfurt, Oostenrijk. Musil, die ingenieur was, introduceert een nieuw soort vertelstijl, die hij het ‘essayisme’ noemt. Zijn grote, onafgewerkt gebleven roman is Der Mann ohne Eigenschaften (De man zonder eigenschappen), waarvan tussen 1930 en 1932 de eerste twee delen verschenen en in 1952 een volledige editie, postuum aangevuld met onafgewerkte hoofdstukken. Tegenwoordig wordt het werk aanzien als een van de meesterwerken van de 20ste eeuw, te vergelijken met Ulysses van James Joyce en À la recherche du temps perdu van Marcel Proust.

1814   Geboorte in Dinant van Adolphe Sax, uitvinder van de saxofoon.

1813   Op hun congres van Chilpancingo roepen de onafhankelijkheidsstrijders de onafhankelijkheid van Mexico uit. Het congres werd voorgezeten door José María Morelos, de leider van de vrijheidsstrijders. In 1815 wordt Morelos door de Spanjaarden gevangengenomen en geëxecuteerd, waarna ze de onafhankelijkheid van Mexico ongedaan maken. In 1821 lukt het wel.

1771   Geboorte in Praag van de Beierse graficus Alois Senefelder, toneelspeler en uitvinder van de steendruk of lithografie.

1650   Overlijden van Willem II van Oranje, kleinzoon van ‘de’ Willem van Oranje. Hij is de laatste telg van Oranje-Nassau die oog heeft voor alle Zeventien Provinciën van de Nederlanden. Voor hem heerst in de Republiek der Verenigde Nederlanden te veel particularisme en verdeeldheid. Hij ziet mogelijkheden voor een grotere en meer gecentraliseerde Nederlandse staat en botst daarbij frontaal op de grote commerçanten die in Nederland voor alles als een handelsnatie zien. Willem II trouwt met Maria Henriëtte Stuart, de oudste dochter van de Engelse koning Karel I.

Wat van zijn ambities zou geworden zijn, weten we niet. Na een jachtpartij op de Veluwe, krijgt de prins koorts en blijkt aan de pokken te lijden. Hij sterft op 24-jarige leeftijd. Een week later wordt zijn erfgenaam geboren, de latere stadhouder Willem III.

15   Geboorte van Iulia Agrippina Minor, zus van Caligula en moeder van Nero, twee van de meest beruchte Romeinse keizers.