Bespaar ons simpele onderwijsrecepten

‘Plus est en vous’  schreef Joachim Pohlmann vrijdag 21 december in De Morgen. Onder deze titel zet hij de zoveelste N-VA-aanval in op de zogezegde nivellering en het gebrek aan ambitie in ons onderwijs. Nadat Theo Francken enkele weken geleden een gelijkaardige passage deed in De Wereld van Sofie (Radio 1), vond nu ook de rechterhand van Bart De Wever het tijd om, wars van alle nuances, eens alle registers open te trekken. Dat deze stijl de heer Pohlmann als gegoten zit, weten we sinds hij de xenofobe mediacampagne tegen het VN-migratiepact lanceerde. Is dit werkelijk het antwoord van de heer Pohlmann in het licht van de torenhoge uitdagingen waarmee schoolteams vandaag worden geconfronteerd?

Excellent onderwijs voor allen

Of bepaalde groepen Vlamingen het nu graag willen of niet, kinderen en jongeren met een migratieachtergrond maken deel uit van onze maatschappij en gaan naar onze scholen, net als kinderen met leerproblemen en jongeren uit kwetsbare gezinnen. Allen hebben ze recht op excellent onderwijs. Dat is grondwettelijk bepaald en dat is ook een internationaal erkend recht. Stop dus alstublieft met het verspreiden van uw — wat mij betreft — onrespectvolle recepten waarmee u de facto heel veel kinderen en jongeren kansen ontneemt en waarmee u in een beweging ook de maatschappij verzwakt.

Niet in het minst verzwakt u hiermee onze economie. Het bedrijfsleven schreeuwt om nieuwe werknemers die excelleren, die creatief zijn, die goed zijn in hun vak, die over de nodige dosis zelfvertrouwen beschikken, die op school de kans hebben gekregen om uit te groeien tot schitterende persoonlijkheden die evenwaardig kunnen samen leven, samen leren en samen werken. Als u denkt dat we alleen de beste studenten nodig hebben voor een sterk Vlaanderen, dan vergist u zich. Het is noodzakelijk dat iedereen excelleert, wil Vlaanderen aan sterkte winnen. We hebben alle jongeren nodig!

Verouderde recepten

De heer Pohlmann bedient zich in zijn schrijfsel van verouderde recepten. Zo houdt hij bv. een pleidooi voor het hanteren van klasgemiddeldes op schoolrapporten. Hij stelt dat het belangrijk is dat kinderen zich met elkaar kunnen vergelijken. Dat is onzin natuurlijk: sommige kinderen scoren boven het klasgemiddelde en hebben toch ondermaats gepresteerd, andere kinderen kunnen onder het klasgemiddelde zitten en toch het maximale uit zichzelf hebben gehaald. Bovendien kan een school — als de heer Pohlmann daar zoveel belang aan hecht — een klasgemiddelde kunstmatig beïnvloeden. Klasgemiddeldes zijn wat mij betreft vooral voorbehouden voor schoolteams om er hun pedagogisch-didactisch handelen op af te stemmen.

Hoge ambities enkel voor sterkere leerlingen

Pohlmann lijkt net als zijn partijgenoot Francken te dwepen met zogenaamde elitescholen. Wat ik een aantal van dit soort scholen durf te verwijten, is dat ze die hoge ambities vooral koesteren voor de sterkere leerlingen. Gelukkig zetten de meeste scholen in Vlaanderen hun deuren open voor alle kinderen, houden deze kinderen aan boord gedurende hun volledige onderwijstraject, voeren geen verdoken uitsluitingsbeleid en hanteren geen ontradingsmechanismes met ouders zodat ze hun kinderen elders gaan inschrijven. Maar de uitdagingen zijn groot en schoolteams verdienen meer ondersteuning.

De Vlaamse overheid heeft de plicht om scholen te versterken die kansen geven aan iedereen, aan kinderen met leerproblemen en aan jongeren met een moeilijke thuiscontext, aan kinderen uit gezinnen die het financieel moeilijk hebben en aan anderstalige jongeren, aan de primussen van de klas en aan de zwakkere presteerders, … De Vlaamse overheid moet niet toelaten dat scholen allerlei mechanismes hanteren omdat ze geen afspiegeling van de maatschappij willen zijn. Zoiets noemt men uitsluiting en discriminatie.

Fundamentele keuze

We hebben de keuze. Gaan we polarisatie, discriminatie en uitsluiting fundamenteel betonneren in ons Vlaams onderwijs? Of willen we onderwijs inzetten als een krachtige hefboom om onze maatschappij te versterken en alle kinderen en jongeren boven zichzelf te laten uitstijgen? Wat mij betreft is die laatste mogelijkheid cruciaal wanneer we Vlaanderen willen uitbouwen tot een welvarende regio. Overtuigd zijnde dat alle kinderen en jongeren evenwaardig zijn, is het wat mij betreft dan ook zonneklaar dat de volgende Vlaamse regering fors zal moeten investeren in een ‘masterplan kwalitatief onderwijs’ (MKO) want voor deze belangrijke opdracht moeten we schoolteams veel beter ondersteunen dan wat nu het geval is.

Stop met het schofferen van zoveel schoolteams die dag in dag uit — vaak met te weinig structurele ondersteuning voor de torenhoge uitdagingen — kinderen en jongeren maximaal boven zichzelf laten uitstijgen. Stop met die valse tegenstelling tussen ambitieuze en niet-ambitieuze scholen en polariseer Vlaanderen niet met het declameren van uw simpele onderwijsrecepten: Plus est en vous, meneer Pohlmann!