Catalaanse gevangenen. Wij zwijgen niet.

Op 8 januari brachten Kamerlid Peter Luykx (N-VA) en Catalaans parlementslid Aurora Madaula (Junts per Catalunya) een bezoek aan zeven Catalaanse politieke gevangenen in de gevangenis van Lledoners in Catalonië. Zij zitten in voorhechtenis achter de tralies voor hun betrokkenheid bij het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum in oktober 2017. Sommigen van hen al langer dan een jaar.

Internationaal draagvlak uitbouwen

Dinsdagochtend 8 januari. Catalaans Minister-President Quim Torra verwelkomt ons, samen met enkele andere Europese volksvertegenwoordigers, in de Catalaanse Generalitat  in Barcelona. Torra weet dat we later die dag naar de gevangenis van Lledoners gaan en wil ons daarvoor bedanken. De Catalaanse regering en het parlement werken intensief aan de internationalisering van het Catalaanse politieke conflict. Ons bezoek is een van de tientallen die zijn georganiseerd.

Uit ons gesprek met Torra blijkt nogmaals hoeveel belang de Catalanen hechten aan het uitbouwen van een internationaal draagvlak voor hun zaak. Internationale steun en druk op de Spaanse regering zijn onontbeerlijk voor het onafhankelijkheidsproces én essentieel voor de verdediging van burgerrechten en politieke rechten. Europa mag de schending van de mensenrechten op Europese bodem niet accepteren en politici hebben de plicht om zich tegen deze situatie uit te spreken. Na de motie van wantrouwen tegen Spaanse premier Mariano Rajoy in juni 2018 dacht de Europese publieke opinie dat de Catalaanse politieke situatie zou verbeteren. Maar over de houding van Madrid en de nieuwe premier Pedro Sánchez is Torra duidelijk: oude wijn in nieuwe zakken.

Symbool vreedzame Catalaanse strijd

Na deze ontmoeting rijden we naar het ‘Centre Penitenciari Lledoners’, ongeveer 70 kilometer ten noordwesten van Barcelona. Met ons bezoek willen we vooral solidair zijn met de gevangenen. Zij staan symbool voor de opmerkelijke en vreedzame Catalaanse strijd voor zelfbeschikking. Wat in Spanje gebeurt is niet meer dan een Europees democratisch anachronisme. Wie kan er zich nu nog voorstellen dat in het Europa van vandaag vreedzame burgers en democratisch verkozen politici zonder proces worden opgesloten omwille van een politieke mening en het uitoefenen van hun functie?!

Dagelijkse protestacties

Ondanks het kille weer wacht een cameraploeg ons op aan de ingang van de gevangenis. De media zijn erg geïnteresseerd in het politieke conflict en de belangstelling neemt alleen maar toe met het naderen van de start van het proces. In de gevangenis zelf is het maken van foto’s, video’s en geluidsopnamen niet toegestaan en moeten we onze mobiele telefoons achterlaten in een kluisje bij de ingang.

Eenmaal geaccrediteerd en onder begeleiding van een gevangenisofficier steken we de binnenplaats over. Vanaf daar zien we net achter de gevangenis een heuvel waar vlaggenmasten met Catalaanse vlaggen de boomtoppen in gesjord werden. Op die plek worden er dagelijks protestacties en wakes gehouden om de gevangenen een hart onder de riem te steken. Het Catalaanse volk verlaat de politieke gevangenen zelfs niet voor een dag of een nacht. Elke avond wenst iemand, omringd door een groep mensen, de gevangenen een goede nacht door hun namen achter elkaar af te roepen.

Eens in de ijskoude bezoekersruimte aangekomen, krijgen we de kans om meer dan twee uur te praten met Jordi Sànchez, Josep Rull en Raül Romeva.

‘Men wil ons vernederen’

Jordi Sànchez, voormalig voorzitter van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging Assemblea National Catalana (ANC), belandde achter de tralies in Madrid op 16 oktober 2017 voor de aanklacht van opruiing (incitatio). In december was hij bijna drie weken lang in hongerstaking. De rust en vastberadenheid waarmee de man spreekt, is opvallend.

‘De moraal is goed. We bereiden ons zeer grondig voor op het aankomende proces in Madrid. We kunnen rekenen op topadvocaten en zijn zeker van onze zaak. Het vooruitzicht om verplaatst te worden naar de gevangenis in Madrid verontrust ons. Het regime daar is zeer strikt. We zullen in de rechtbank moeten verschijnen met de handen geboeid op de rug. Men wil ons vernederen en ons als terroristen voorstellen.’

Zakken vol post

Josep Rull, voormalig Catalaans minister van Territorium en Duurzaamheid, werd gearresteerd op 2 november 2017. Hij werd tijdelijk vrijgelaten op borgtocht, maar opnieuw opgepakt op 23 maart.  Ook hij ging in hongerstaking tot net voor kerstmis. We overhandigen hem namens de federale N-VA-fractie een brief voor alle zeven gevangenen, waarin we hen steun toewensen met hun legitieme strijd. De N-VA wil hen hiermee laten weten dat ze als partij zal blijven opkomen voor de onmiddellijke vrijlating van alle Catalaanse politieke gevangenen en voor de oplossing van het conflict tussen Barcelona en Madrid via niet-gerechtelijke kanalen. Wij zwijgen niet.

Rull toont zich zeer gedreven en wordt even emotioneel: ‘Peter, wil je namens ons alle Vlamingen danken die de voorbije kerstdagen duizenden kaartjes naar ons stuurden.  Je kan je niet voorstellen hoe belangrijk dat voor ons was. Elke dag zakken vol post ontvangen, dat deed ons iets…’.

Raül Romeva, voormalig Catalaans minister van Transparantie, Buitenlandse en Institutionele Zaken, is energiek en overtuigd dat zij het recht aan hun kant hebben: ‘Ik ben een democraat en ik ben er rotsvast van overtuigd dat een stem uitbrengen geen misdaad is.’

Democratische legitimiteit

Het proces tegen de Catalaanse gevangenen zal begin februari van start gaan. Het belang van deze rechtsgang strekt veel verder dan de beklaagden en hun families. De uitkomst van dit proces belangt élke Europese burger aan, of je nu Fins, Bulgaars, Italiaans of Vlaams bent. De Catalaanse gevangenen pleiten voor niet meer of minder dan hun volledige vrijspraak. Elke veroordeling tot gevangenisstraf zal ernstige schade berokkenen aan de democratische legitimiteit van de Europese Unie. Dit zal zowel binnen als buiten de EU niet zonder gevolgen blijven.

Peter Luykx

Peter Luykx en Aurora Madaula

Bona nit

We verlaten de gevangenis bij zonsondergang en Joan Bona Nit (de bijnaam van de persoon die hen een goede nacht wenst) komt naar de gevangenis en bereidt zich met tientallen mensen voor om op de heuvel achter de gevangenis te eten, te zingen en te protesteren. De gevangenen zullen naar hen luisteren vanuit hun cellen. Ze zijn niet alleen en noch zij, noch het Catalaanse volk, zullen zich ooit overgeven.

Bona nit, politieke gevangenen.