Communautaire guerrilla versus federale loyauteit

Ze is er dus, de Vlaamse regering. Een zogenaamd centrumrechtse regering, al blijft de ACW- of moet ik zeggen ‘beweging.net’- stempel van de CD&V’ers, die met hun respectievelijke bevoegdheden meer dan de helft van het budget beheren, wel zeer nadrukkelijk aanwezig. In elk geval is het een regering zonder socialisten. Maar daar is het meeste positieve wat mij betreft dan ook wel mee gezegd. Van een inspirerend Vlaams project is geen sprake. En al zeker niet van een Vlaamse regering die ervoor kiest om nieuwe stappen te zetten richting meer Vlaamse zelfstandigheid. Dat werd overigens al voldoende duidelijk bij de totstandkoming van deze regering.

Belgische schoonmoeder

Zo werd de Vlaamse regeringsvorming volledig afgestemd op de federale. De Open Vld is als partner in deze regering geenszins nodig, maar mocht er enkel bij komen omdat die partij wél nodig was om een federale regering op poten te zetten. Machtsgeile Gwendolyn Rutten mocht enkel haar handtekening zetten onder het reeds door N-VA en CD&V afgesproken akkoord en werd daarvoor bedankt met twee ministerposten.

Met opname van de anti-Vlaamse Open Vld in de Vlaamse regering werd echter wel de Belgische schoonmoeder in het Vlaamse huishouden binnengebracht. Voor de Vlaamse regering is Open Vld mathematisch niet nodig. Maar ze is wel nodig voor de federale regering zoals die momenteel tot stand lijkt te komen. Ik schrijf wel degelijk: ‘lijkt te komen’. Het is immers nog allesbehalve zeker of N-VA, CD&V, Open Vld en MR er wel in zullen (of willen) slagen om een ‘centrumrechtse’ federale regering op poten te zetten.

De intrede van de Open Vld in de Vlaamse regering is allesbehalve een goede zaak. Zelfs al zouden de N-VA-leden van de Vlaamse regering buiten de lijntjes willen kleuren – wat zij momenteel, voor een goed begrip, in alle toonaarden ontkennen – dan zal dit hen wel worden afgeraden door hun blauwe coalitiepartner.

De Doorbraak-lezer weet dat de visie van Open Vld haaks staat op het Vlaams-nationalistische gedachtegoed. De lange waslijst van verwijten van VLD’ers aan het adres van N-VA hebben de voorbije dagen nog eens de ronde gedaan op sociale media. Er was de uitspraak van Karel De Gucht die stelde dat de N-VA een nationalistische achtergrond heeft en dat alles wat er ‘de afgelopen honderd jaar fout is gegaan het gevolg is van nationalisme’. Hij kondigde in één adem zelfs aan dat ‘hij er tot zijn laatste snik tegen zou blijven vechten’. En iedereen herinnert zich ook hoe Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten ter gelegenheid van haar recentste nieuwjaarstoespraak snoeihard uithaalde naar de N-VA omdat die partij het land ‘kapot zou willen’.

De copernicaanse omwenteling

Van enige communautaire ambitie kan men de Vlaamse regering van CD&V, N-VA en Open Vld alvast niet verdenken. Terwijl in 2009 nog een communautair luik opgenomen werd in het regeerakkoord, in de vorm van de befaamde ‘Octopusnota’, staat er in het huidige akkoord geen letter over eventuele communautaire verzuchtingen.

Het is de paradox van deze meerderheid: nog nooit was een Vlaams-nationale partij zo groot in het Vlaams Parlement en de Vlaamse regering, nog nooit was er een Vlaams-nationale minister-president en toch is elke communautaire ambitie afwezig. Ik had gehoopt dat deze regering – onder leiding van een N-VA-minister-president – een locomotief in de richting van Vlaamse onafhankelijkheid en een breekijzer voor de Belgische constructie zou zijn. Als ik hoor wat ik hoor en zie wat ik zie, vrees ik dat helaas het omgekeerde zal gebeuren. Ondanks de eclatante overwinning van N-VA zijn stappen naar meer autonomie verder weg dan bij de verkiezingen van 2009 en 2010.

De door de voormalige minister-president al lang beloofde copernicaanse omwenteling voltrekt zich inderdaad. Niet de copernicaanse omwenteling van de Belgische staatsstructuren. Wel de copernicaanse omwenteling van de N-VA. Geen woord meer over Vlaamse onafhankelijkheid. Zelfs niet over confederalisme. De N-VA-teksten van het groots opgezette confederalismecongres eind januari, begin februari, zijn rijp voor het oud papier. Is regeren voor de N-VA een doel op zich geworden?

Gedweeë uitvoerder

Zoals het Vlaams Belang van meet af aan heeft gezegd: het participationisme werkt niet. De N-VA heeft Vlaanderen niet meer Vlaams gemaakt. België heeft de N-VA meer Belgisch gemaakt. Allicht zullen de indrukwekkende verkiezingsoverwinningen die de N-VA veel kiezers, kaderleden en mandatarissen hebben opgeleverd met allicht een iets zwakkere Vlaamse ruggengraat – ik durf het woord ‘opportunisten’ niet goed in de mond nemen – er ook wel voor iets tussen zitten. De N-VA blijkt een gedweeë uitvoerder geworden van de voor Vlaanderen funeste zesde staatshervorming. Loyale uitvoering van een staatshervorming, die Vlaanderen onder meer verplicht om voor meer dan één miljard bij te dragen in het Belgische deficitaire huishouden, komt in de plaats van echte Vlaamse staatsvorming.

Straffer nog, de Vlaamse regering werd zelfs gevormd op basis van de gewenste samenstelling van de coalitie op federaal niveau. De Vlaamse regering werd hiermee gedegradeerd tot verlengstuk van de federale. Ondanks de 32% van de stemmen die de N-VA behaalde voor de Vlaamse verkiezingen van twee maanden geleden, is Vlaanderen nog geen millimeter kunnen wegkruipen uit het Belgische moeras. De Vlaamse regeringsvorming bleef bijna twee maanden lang de gegijzelde van de federale formatie. Wat een verschil met de Franstaligen die wel zelfverzekerd de juiste stappen wisten te zetten!

Voorbije dinsdag, 22 juli, zei Mark Eyskens bij aanvang van het CD&V-partijbestuur: ‘Met twee coalitiepartners die de zesde staatshervorming mee goedkeurden zal N-VA haar federale loyauteit dagelijks moeten bewijzen’. Een veronderstelling die door federaal formateur Charles Michel de dag nadien nog eens werd beklemtoond: ‘Er wordt een ‘groot compromis’ nagestreefd waarbij de N-VA de “communautaire guerrilla” volledig terzijde schuift.’ Tot daar dus het confederalisme, laat staan de Vlaamse onafhankelijkheid, die blijkbaar nog steeds prominent in de statuten van N-VA zou staan. Tot daar dus het Vlaams Parlement als motor voor meer Vlaamse autonomie. Geen nood, het Vlaams Belang blijft de rol van communautaire guerrilla graag op zich nemen. De weinig ‘Vlaamse’ Vlaamse regering kan zich alvast aan een kleine maar dappere Vlaams-nationalistische oppositie verwachten.

De auteur is fractievoorzitter Vlaams Belang in het Vlaams Parlement

Foto: (c) Reporters