D-Day: In de voetsporen van Louis

Op  6 juni 2019 wordt wereldwijd D-Day  herdacht. De dag waarop 75 jaar geleden een einde kwam aan een verschrikkelijk duistere periode uit de wereldgeschiedenis.

Mijn grootvader, Louis

Bij mijn aankondiging om in de politiek te stappen, vermeldde ik reeds dat ik me liet inspireren door mijn grootvader, Louis Davids. Hij werd geboren op 7 maart 1928 en ontsnapte als kleine jongen ternauwernood aan de dood. Dat deed hij door van een rijdende trein te springen, een nazi-transport van Mechelen naar Auschwitz met duizenden andere onschuldige kinderen, vrouwen en mannen. Het merendeel van hen kwam om.

Hij overleefde niet alleen de sprong van de trein, maar ook de oorlog. Hij dook lange tijd onder in Wallonië en keerde pas na de oorlog terug naar Antwerpen. Velen met mij hebben in hun familie een gelijkaardig verhaal en zullen 6 juni op een bijzondere manier herdenken. Voor ons is het wel erg speciaal: als Louis de oorlog niet overleefd had, was het ook voor onze familie en ook voor mezelf wellicht anders gelopen.

Louis, de journalist

Na de oorlog begon Louis te schrijven voor het Nieuw Israëlitisch Weekblad (NIW), wat een Nederlandse krant was, waarvan hij in 1954 een eigen Belgische versie oprichtte onder de naam Belgisch Israëlitisch Weekblad (BIW). Louis zou meer dan 50 jaar lang hoofdredacteur blijven van het BIW (dat eigenlijk  een voorloper was van Joods Actueel). Ik heb nu na 12 jaar Joods Actueel de stap naar de politiek gezet en de erfenis van mijn grootvader is nu in de goede handen van de dochter van Louis, Terry Davids, mijn moeder.

Louis, voorvechter van het Vlaams

Louis was een groot voorvechter van integratie en als geen ander heeft hij er mee voor geijverd dat de Nederlandse taal binnen de Joodse gemeenschap ook de spreektaal werd. Dat deed hij in zijn rol als voorzitter van de Vereniging ter Bevordering van de Nederlandse Taal binnen de Joodse Gemeenschap, maar ook in het dagelijkse leven. Hij werd voorzitter van de VJV (de Vlaamse Journalisten Vereniging) en ontving voor zijn werk de prestigieuze Visser-Neerlandia prijs. Als u zich afvraagt vanwaar mijn Vlaamsgezindheid komt: welnu, ik heb dat van geen vreemden…

Louis vertelde zijn verhaal

Louis was een man die stond voor verbinding: hij zette zich in voor het verbeteren van relaties tussen joden en christenen. Dit leverde hem zelfs een audiëntie op bij de toenmalige paus Johannes Paulus II en ook op het koninklijk paleis bij koning Boudewijn.

Mijn grootvader stond ook bekend als een vlotte spreker en werd vaak gevraagd om voordrachten te geven over Joodse thema’s. Dus u ziet, ook dat zit in de familie.

Actueel verhaal

Louis is er helaas niet meer, en de oorlog is al 75 jaar voorbij, maar dat betekent niet dat in het Vlaanderen van vandaag zijn boodschap niet meer actueel is. Toenemend antisemitisme dat zich opnieuw links en rechts, en vandaag vooral eerder ‘links’ dan rechts, aan het ontwikkelen is binnen Europa moeten we blijven bestrijden.

Voor jongeren van vandaag is het misschien moeilijk om zich voor te stellen welke tragedie 75 jaar geleden heel wat Joodse families heeft getroffen. Maar laten we duidelijk zijn: elk onschuldig slachtoffer van de oorlog, is een persoonlijke tragedie voor de nabestaanden.

Vlamingen zijn intrinsiek goede mensen

Louis was een man die sprak met gezag, hij was een man van moed, maar ook een man van doorzettingsvermogen. Rechtvaardigheid, geloof en liefde voor zijn medemens waren zijn drijfveren. Hij was een man van dialoog boven conflict: een echte verdediger van ons gezamenlijke Joods-christelijke erfgoed.

In een voorwoord van Joods Actueel omschreef ik het ooit als volgt: ‘Al was hij door een buurvrouw verraden, Louis Davids is er tot op de dag van vandaag van overtuigd dat Vlamingen, de uitzonderingen niet te na gelaten, intrinsiek goede mensen zijn. Geen verraderlijke buurvrouw heeft aan die overtuiging een jota kunnen veranderen.’

Het geheime wapen van Louis lag in het feit dat hij van mensen hield.

Zijn moslims de nieuwe Joden?

Er moet me tenslotte nog iets van het hart. Enkele dagen terug las ik in Doorbraak een opiniestuk van een jongeman die de voorbije maanden te pas en te onpas in diverse media mocht figureren als ‘filosoof’. De jongeman die in de hem gekende stijl zoals steeds zijn argumentatie kracht wilde bijzetten, merkte op: ‘Moslims zijn inderdaad de nieuwe Joden.’

Als democraat gun ik vanzelfsprekend éénieder zijn recht op vrije meningsuiting, dus ook aan de jongeman in kwestie. Maar laat me één ding duidelijk maken. Ik zal me, net als mijn grootvader, met elke vezel in mijn lichaam blijven verzetten tegen een ideologie die haat of racisme predikt of minimaliseert. Maar ik zal me vanzelfsprekend ook blijven verzetten tegen ‘would-be’ filosofen die vanuit een gebrek aan historische kennis te pas en te onpas het lef hebben om de situaties van moslims in Vlaanderen, anno 2019, te vergelijken met die van Joden anno 1944. En dat zeg ik met bijzonder veel respect en eerbied voor mijn moslimvrienden.