De groene duivel en de democratie

Dirk Holemans, ex-parlementslid en ex-voorzitter van Groen, publiceerde op 22 augustus in De Morgen een bijdrage over het klimaat. Waarover en waar anders? Hoelang we de wereld nog naar de verdoemenis gaan helpen, was zijn vraag. Als het van Holemans afhangt, niet lang meer.

Holemans weet ook wat we daarvoor moeten doen. De vermaledijde liberale markt is de boosdoener. We moeten de uitstoot van CO2 verminderen en het verbruik van grondstoffen beperken door minder productiegoederen te consumeren. Dat kan niet in de liberale economie, want de mensen maken in zo’n systeem niet de juiste keuzes.

Consuminderen

Het ‘consuminderen’ van Agalev in de jaren ’70 en ’80 heet nu ‘degrowth’. Dirk Holemans en zijn groene vrienden vragen dat we onze industriële productie afbreken. De basis van onze economie. Dat is behoorlijk riskant. Als zij immers een serieuze dip door moet – de ‘Great Reset’, waar ook oud-WEF-voorman Klaus Schwab voorstander van is – dan loeren armoede en sociaal verval om de hoek.

Voor Holemans is dat geen probleem. Wat we minder consumeren, moeten we compenseren met ‘universele basisdiensten’ — lees: overheidsdiensten. Zoals openbaar vervoer. Zo kunnen we het bruto nationaal product op peil houden.

Tsunami aan modellen

De cruciale vraag bij deze schone theorieën is: ‘Hoeveel procent van de productie en consumptie moeten we wegsnijden, om er zeker van te zijn dat het klimaat en de wereld gered zijn?’ Met ‘zeker’ wordt ‘gegarandeerd’ bedoeld. Anders zitten we opgescheept met een afgebroken economie, en gaat de wereld toch naar de duivel.

Op die cruciale vraag blijft Holemans het antwoord schuldig, zoals zoveel degrowthers die we de vraag al stelden. Dat is merkwaardig, want de miljarden onderzoeksgeld voor het klimaat hebben wereldwijd een tsunami aan modellen gecreëerd. Terwijl dat cruciaal garantiecijfer ontbreekt.

Geen tijd te verliezen

Uiteraard moet zo’n cijfermatige garantie niet alleen in België bestaan: de hele wereld moet mee. Maar op de wereld kunnen we volgens de groene jongens niet wachten. Zelfs als de rest zijn voeten veegt aan het klimaat, moeten wij onze industrie afbreken. De garantie die we krijgen is daarom precies het omgekeerde van de zekerheid die we willen: een afgebroken industrie, en de wereld gaat gegarandeerd naar de groene duivel.

Het klimaatarrest van het Brussels hof van beroep sloot zich bij deze garantie aan. Zelfs als de rest van de wereld niet meewil, moet ons land toch de maatregelen nemen die in theorie, als ze wereldwijd worden toegepast, het klimaat redden. We denken dan met name aan het stoppen van de temperatuurstijging onder de 1,5 °C.

Voor het hof waren alle regeringen van ons land het erover eens dat als we daaroverheen gaan, er behoorlijk wat doden gaan vallen. Diezelfde regeringen waren het er ook over eens dat als ze de internationale CO2-doelstellingen halen, die doden niet zullen vallen. Wie is de rechter om daaraan te twijfelen?

Leven

Het grootste deel van deze aardbol veegt daar evenwel zijn voeten aan. De doelstellingen worden gewoon niet gehaald. Dat staat vast. Zelfs als wat we doen totaal zinloos is, mogen wij aan die ramp niet meewerken. Wij moeten gutmenschen zijn, ook al kost het ons economisch de kop. Een overheid die meewerkt aan een beleid dat doden niet vermijdt, schendt het recht op leven, zo vond het hof.

Maar wat als degrowth leidt tot meer armoede en de levensverwachting van de mensen daalt door toegenomen armoede? Dat is niet erg. De mensen mogen gerust sterven of eerder sterven door de klimaatmaatregelen. Als ze maar niet sterven dóór het klimaat. Dat schendt de mensenrechten niet, want niemand heeft de balans opgemaakt.

Hoeveel doden besparen de maatregelen en hoeveel doden veroorzaken ze? Wie zal het zeggen? Over de negatieve gevolgen van degrowth bestaan geen cijfers. Klimaatonderzoekers worden immers niet betaald om ze bij te houden.

Democratie

In een land waar het overheidsbeslag 57 procent van het bruto nationaal product bedraagt, wil Holemans de overheidsuitgaven significant doen stijgen. Het kleiner aantal mensen aan het werk gaat nog fors meer belastingen betalen. Wie die mensen zijn, dat gaat de markt niet bepalen. Het zullen ‘burgerpanels’ zijn die gaan zeggen wat we nog mogen consumeren en wat niet. De Sovjets zijn helemaal terug.

Holemans is ervan overtuigd dat deze nieuwe Sovjets resoluut voor de beperking van de consumptiegoederen gaan kiezen. Geen SUV’s meer, uiteraard. Elektrische auto’s zijn ook niet zo helemaal oké; beter is geen auto.

Anuna De Wever had het bij haar laatste verschijning in De Afspraak over te veel schoenen. Wie haar fata morgana van dodelijke hitte wil vermijden, koopt minder schoenen. Van een beperkte schoenkeuze gaan we niet doodgaan.

‘Experts’

Maar wat als die burgerpanels voor nog meer consumptie zijn? Is Holemans democraat genoeg om het wereldwijde plan in duigen te laten vallen door recalcitrante burgers? Natuurlijk niet. Aan de burgerpanels worden de juiste ‘experts’ toegevoegd die de beslissingen moeten ‘helpen’ nemen.

Holemans weet uit ‘wetenschappelijke studies’ dat zulke burgerpanels grote voorstanders van consuminderen zijn. U dacht toch niet dat als hij had gekozen voor de democratie, dat hij niet zeker wist dat die democratie zijn standpunt zou volgen?

It’s a brave new world.