De staat van de natie

De traditionele partijen CD&V, Open VLD en sp.a hebben alle drie zware klappen gekregen bij de laatste verkiezingen. Om te achterhalen waarom dit is gebeurd, besloten ze om een werkgroep in het leven te roepen die de oorzaken van het debacle moest achterhalen.

Al deze analyses hebben min of meer gelijkaardige conclusies: ‘De boodschap was niet duidelijk genoeg, onze poppetjes hadden te weinig “smoel” en het ging allemaal over klimaat en migratie, wat niet onze core business  is.’

Wat stuitend is: geen enkele van deze partijen kwam op het idee om even achteruit te kijken. Integendeel. ‘Het is goed dat de werkgroep niet te lang bij het verleden stilstaat en vooral vooruitkijkt’, klonk het bij CD&V.

De stand

Misschien moeten we toch even naar de staat van de natie kijken om de oorzaken van het wegkwijnen van de trado’s te duiden. Aan de stand van het land hebben alle drie de traditionele partijen gedurende meer dan 50 jaar getimmerd. Niet één van hen kan deze verpletterende verantwoordelijkheid ontlopen.

Nemen we even de kerntaken van een overheid onder de loep. Ontdaan van elke ideologische insteek zijn deze taken: justitie, veiligheid, defensie en infrastructuur. We weten hoe onze regeringen de laatste 50 jaren omgesprongen zijn met deze primaire overheidsopdrachten: defensie is een grap, justitie werkt zeer slecht en onze infrastructuur is in een schabouwelijke toestand.

De rest

Laten we nu de overige taken bekijken waarvan onze opeenvolgende regeringen meenden dat het overheidsopdrachten waren, namelijk openbaar vervoer, onderwijs en sociale zekerheid. Wie regelmatig afhankelijk is van het openbaar vervoer, weet dat onbetrouwbaarheid — veroorzaakt door stakingen, gebrekkig onderhoud enzovoort — helaas haar belangrijkste eigenschap is. Over onderwijs is de laatste maanden al veel inkt gevloeid: van toponderwijs dondert het naar beneden richting middenmoot en dieper. De sociale zekerheid slaagt erin om een groot deel van de gepensioneerden onder de armoedegrens te houden. Van de werkenden wordt bovendien een groot deel door de hoge belastingvoeten tot onder de armoedegrens geduwd.

Om dit wanbeheer te organiseren int de overheid sinds decennia 50% of meer van de inkomsten die het land genereert. Gedurende al deze tijd heeft de overheid geopteerd voor herverdeling in plaats van investeringen — ‘geef ze vis in plaats van ze te leren vissen’.

Het resultaat

Het land is nu op een punt gekomen dat er geen geld meer is om te investeren, en de vis is op. Dit dankzij de torenhoge overheidsschuld, die met rasse schreden blijft stijgen door de oplopende vergrijzingsfactuur enerzijds en de 3%-schuldnorm anderzijds. Een 3%-norm waar de traditionele partijen zich trouwens zelf mee akkoord verklaard hebben.

Het is ergerlijk om te vernemen dat mensen als Eric Van Rompuy in de media ventileren dat ze dertig jaar in het parlement hard gewerkt hebben, en uit respect daarvoor hun afscheidspremie verdiend hebben, terwijl ze dertig jaar lang meegewerkt hebben aan de vernieling van het land. Even ergerlijk is het te lezen hoe Frank Vandenbroucke nú weet hoe de pensioenproblematiek aan te pakken, terwijl hij er niets aan gedaan heeft toen hij minister van pensioenen was.

Te weten dat België het net zo goed had kunnen doen als Zwitserland of Luxemburg, maar het zo slecht doet als Italië en Griekenland, is een bittere pil om te slikken. En deze toestand is de bewuste keuze geweest van de traditionele partijen, die de laatste vijftig jaar de dienst uitgemaakt hebben. Dat de N-VA de laatste verkiezingen mee verloren heeft, heeft te maken met haar belofte om de boel recht te trekken. Een dwaze belofte, gezien de tegenwerking die ze mocht ondervinden van haar coalitiepartners.

Een goede raad aan de N-VA: laat diegenen die deze puinhopen gemaakt hebben met hun malgoverno, ze ook maar opruimen. Intussen blijkt de bevolking stilletjes in de gaten te krijgen wat de traditionele partijen aangericht hebben. Proberen andere thema’s aan te wijzen, zoals migratie en klimaat, helpt niet meer om de aandacht van de penibele stand van het land af te leiden.