Wellicht het meest verrassende interview in het voorbije weekend was dat van Walter Pauli met Filip Dewinter in Knack van 18 november. Daarin vertelt Dewinter over zijn vele Amerikaanse vrienden en contacten, die nu op de voorgrond komen met de verkiezing van Donald Trump tot president van de VS. Dewinter lijkt zich goed te hebben aangepast aan de Amerikaanse mentaliteit en spreekt vol lof over de omgeving van Trump. Dat is een ander verhaal dan men gewoonlijk hoort, en het verdient daarom meer dan gewone belangstelling (over die omgeving van Trump handelt ook Filip Rogiers in DS Weekblad van 19 november).
Voor iemand als Dewinter gaat met Trump de wereld open en biedt de politiek een nieuw toekomstperspectief. Hij wil zich scharen achter wat hij noemt “rechts-nationalistische” wereldleiders zoals Trump, – en let nu goed op – niet alleen Trump, maar ook Vladimir Poetin en Viktor Orbàn. Dat is volgens Dewinter een “patriottische lente” die thans volop bezig is, en zijn conclusie is dat die ook zal overslaan naar België en dan besluit Dewinter met: “onze opiniemakers kunnen nog moeilijk volhouden dat de Vlaams Belangvisie op immigratie per definitie racistisch en xenofoob is: ze is haast identiek aan die van Trump. En straks ook aan het officiële beleid van het Witte Huis. Het wordt moeilijk om ons te blijven negeren.”
Wel, wel, waar gaan we het schrijven: Vlaams Belang en Poetin, één strijd! Nu, er is meer vreugde in de hemel voor de bekering van een enkeling dan voor de getrouwheid van velen. Ik vraag me af wat hier allemaal gaande is. Alhoewel natuurlijk Dewinter groot gelijk heeft. Maar weten alle militanten van het VB dat? Staan zij op hetzelfde uitgangspunt als bijvoorbeeld Marine Le Pen, die volgend jaar voor een pseudo-staatsbezoek in Moskou wordt verwacht en die onlangs verklaarde (cfr De Groene 12 oktober) dat Trump en Poetin “gemeenschappelijke waarden verdedigen”, namelijk die van “de Europese civilisatie”. Er zal nog werk te verrichten zijn voor Dewinter als hij het nieuwe fenomeen dat thans waar te nemen valt en dat wijst op de ontdekking door extreem-rechtse en zogenaamd rechts-populistische politici van een bondgenoot in Rusland. Die schijnt hen een baken toe in de strijd voor nationalisme tegen ‘Europa’, en voor de verdediging van het Avondland tegen, wat De Groene noemt, “vreemde smetten en moderne fratsen”.
Natuurlijk, iets in deze trant was al lang merkbaar, maar ook Dewinter geeft toe dat daar niet veel van naar buiten kwam. Hierdoor komt het waarschijnlijk dat sommige oudere aanhangers en militanten van het VB nog steeds denken en redeneren in de trant van Rusland = communisme = slecht, en volgens die redenering zijn de goeden dan anti-communistisch en anti-Rusland. Zoals gezegd, daar klopt allang niets meer van, maar er zijn er nog altijd die het niet weten.
Zo ook zou een formatie als die van Dewinter een probleem kunnen hebben met het nieuwe feit dat zogenaamd extreem-rechts en extreem-links er op vele gebieden gemeenschappelijke standpunten op nahouden. Het is nog even wennen aan een toestand waarbij zowel ter linker- als ter rechterzijde de weerstand tegen de neoliberale wereld snel toeneemt. Dat is onlangs nog gebleken toen de Waalse socialist Magnette het voortouw nam van een Europees arbeidersprotest tegen het Europees-Canadees handelsverdrag, dat de oprichting veronderstelde van een soort onafhankelijke wereldhandelsrechtbank, een “International Court System”, de arbitrage bij conflicten rond investeringen.
Vanuit extreem-rechtse hoek was er toen weinig of geen solidariteit met het nochtans populistische verzet van Magnette te merken. Toegegeven, de Europese linkerzijde, extreem of niet, is zoals Mia Doornaert schreef in De Standaard van 10 november “een brokkelige alliantie geworden van hoogopgeleide, welstellende stedelijke elites en minderheidsgroepen”. Er zal dus, als ik me niet vergis, in de wereld en in het bijzonder in Europa en Amerika nog veel puin moeten worden geruimd van al de vroegere veldslagen, voordat men een ietwat realistische beschouwing van de hedendaagse politieke en economische werkelijkheid kan laten prevaleren op de oude, achterhaalde uitgangspunten. Het gaat erom de splijting in de wereldorde te zien als een die nieuw rechts en nieuw-links verenigt in een gemeenschappelijke strijd tegen de status quo en tegen de huidige Europese en Amerikaanse globaliseringstendens. Het is dus wel ook een sociale strijd. Door de schuld van de globalisering is bijvoorbeeld in Griekenland het crisismanagement mislukt: via de open geldgrenzen vloeide 40% van het kapitaal uit het land weg. Wij moeten ook beseffen dat de migratie als gevolg van de globalisering voor veel mensen reële nadelige gevolgen heeft.
De economische voordelen van de globalisering, die vaak voorspeld waren, doen zich slechts mondjesmaat voor. Het gevolg is dat protectionisme een interessant perspectief begint te vormen voor zowel Amerika, waar Trump het propageert, als voor Europa dat er nog afwijzend tegenover staat.
Zo treft men een situatie aan waar, zoals De Standaard in een hoofdartikel van 25 oktober schrijft: “Verzet tegen ongebreidelde globalisering vloeit in een bedding samen met de aanzwellende kritiek op het democratische deficit in Europa.” De kritiek op de globalisering gaat hand in hand met de groeiende kritiek op Europa zelf, en draagt derhalve bij tot de radeloosheid die in Europa ontstaat zodra men de vraag stelt hoe men de EU nog langer bijeen kan houden.
Inmiddels neemt de ongelijkheid in onze maatschappij toe. Om Paul Scheffer te citeren, de zwaarste lasten van de globalisering zijn terechtgekomen op de schouders die er het minst waren voor uitgerust. Of Paul De Grauwe in De Standaard van 5 november: “Globalisering is een kracht geweest die een relatief kleinere groep mensen heel rijk gemaakt heeft.”
De Amerikaanse verkiezingen hebben nu reeds – en Trump moet nog beginnen – een kleine aardverschuiving in de wereld veroorzaakt. Zal het Vlaams Belang zo perfect balanceren op de schuivende platen van de wereldpolitiek dat het voor het eerst kan doorgaan als een geldige Vlaamse vertegenwoordiging in een niet onbelangrijk gedeelte van de wereldpolitiek? Dewinter is er klaar voor en heeft zich, blijkens wat hij vertelt in Knack, in Amerika naarstig voorbereid op een nieuwe taak. Kan hij dit aan? Ik ben het eens met Kristof Calvo (Groen) die zegt (De Morgen 24 september): “Dewinter is helaas een van de invloedrijkste politici van de laatste decennia.” Dat geldt voor Dewinter, en Gerolf Annemans kan bogen op een geschikt Europees profiel, maar volgt de partij? Over die vraag zou ik me niet willen uitspreken, maar volgens Pieter Bauwens (5 oktober), hoofdredacteur van deze Doorbraak.be heeft het imago van anti-systeempartij de N-VA in 2014 aantrekkelijk gemaakt voor de kiezer. Dat zou het Vlaams Belang ook moeten kunnen (MG 20 november).
Ter aanvulling: inmiddels heeft het partijbestuur van het VB verleden zaterdag (20 november) enkele partijleden, waaronder Filip Dewinter, gestraft wegens een bezoek dat ze brachten aan Griekenland. Ze ontmoetten daar een verwante rechtse fractie die door hun tegenstanders neonazistisch wordt genoemd, maar dat wordt door henzelf ontkend. Grote ophef!
Volgens De Standaard (21 november) werd de groepsfoto en informatie door de N-VA aan de pers geleverd. Betrokkenen mochten zich niet verantwoorden noch verdedigen. Hen werd – ongelooflijk maar waar – een uitreisverbod opgelegd. Dat blijkt allemaal overgenomen uit een handboek van de bolsjewistische partijen van veeleer, en heeft geen ander doel dan Dewinter te demoniseren en te destabliseren. Waarom? Afgunst, nijd, jaloezie? Ja, zoals altijd, maar toch vooral volgens De Morgen (21 november) “de jonge voorzitter vaart een koers die zijn partij salonfähig moet maken”. De Wever en Dewinter kunnen niet samen door één deur, kunnen ook niet samen op een lijst, noch samen in een gemeentebestuur. Dit betekent dat het VB van N-VA de boodschap heeft gekregen dat het zich eerst van Dewinter moet ontdoen, voordat het in de salons ontvangen kan worden. Dat proces is nu begonnen. N.B. Dewinter heeft in Athene ook communisten ontmoet, geheel conform de uiteenzetting hierboven (MG 21 november).
Foto: (c) Reporters