Een leven opbouwen en de taal leren

Naran (42) nam in 2011 het vliegtuig in Ulaanbaatar naar Berlijn. In Mongolië had ze een eigen schoonheidssalon, maar de zaken verliepen niet zoals gewenst. Te weinig klanten wegens de lage welvaart. In haar thuisland leeft meer dan 36% van de bevolking onder de armoedegrens en 25% lijdt zelfs honger. Waarom verhuisde ze naar Antwerpen? Hier woonde een jeugdvriendin die haar overtuigde om uit Mongolië weg te trekken en een nieuwe toekomst op te bouwen. Ondertussen is ze getrouwd, volgt tweemaal per week Nederlandse les 2.1 en is ingeschreven bij de VDAB als werkzoekende.

Nederlands blijft de sleutel

Hét belangrijkste integratie-instrument is de kennis van het Nederlands; een moeilijke taal voor nieuwe Vlamingen. Maar het blijft dé sleutel naar integratie. In eerste instantie dacht ze dat Engels dé universele taal is in het Westen was, maar al snel ontdekte ze dat Nederlands prioritair is. Vlamingen verwachten van een nieuwkomer dat ze eerst Nederlands leren en vervolgens kunnen integreren, maar het is net andersom. Je moet hier eerst een leven opbouwen en daarna -én gelijktijdig- leer je de taal. Vlaanderen is op dat vlak heel veeleisend, grotendeels ook terecht. Vlamingen zijn heel gesloten, ze spreken je op straat niet zomaar aan. Als zij het wel doen dan is het zelfs dikwijls in eerste instantie in het Engels. Dat bemoeilijkt nog het leren van het Nederlands, want als nieuwkomer durf je de taal niet zo makkelijk spreken uit angst om fouten te maken. Zonder hulp van Vlamingen is het quasi onmogelijk om aan de vele bureaucratische eisen te voldoen om Belg te worden. Een bankrekening openen is trouwens helemaal onmogelijk als je nog geen identiteitskaart hebt. Verschillende instanties vragen ook documenten die je moet laten vertalen en legaliseren door de ambassade en notaris. Je zou verwachten dat ze deze dan ook centraal bijhouden maar niets is minder waar. Bij een volgende bezoek wordt je geacht deze documenten weer opnieuw boven te kunnen toveren.

Moderne slavernij                                                              

De Mongolische nieuwkomers wonen met een groep landgenoten samen in een goedkoop huurappartement. Ze werken -uiteraard in het zwart want ze zijn illegaal- in de Antwerpse rand bij rijke Joden en Indiërs als huishoudhulp aan hongerlonen van 5 à 6 euro per uur. In de diamantsector kunnen ze thuis in hun villa wel extra hulp gebruiken om te poetsen, te strijken en in de keuken. Maar het mag hen allemaal niet te veel kosten. Ze weten dat illegalen toch alle werk aannemen, ook al zijn de lonen zeer laag. Als zij het niet doen dan vinden ze wel iemand anders. Dat ze daarmee niet in orde zijn met de uitstekende sociale zekerheid in ons land beseffen ze onvoldoende of niet. Het bestaan van dit systeem is hen compleet vreemd. Werk is werk; ook al is het zwartwerk zonder enige sociale bescherming.

Bling bling

Geld, luxe en een beter leven is de grote beslissende factor geweest om naar Vlaanderen te verhuizen. Alles moet voor hen nieuw zijn en blinken; bling bling en ping ping. Tweedehandsspullen komen er niet in. Een stad bezoeken? Ja fijn, maar vooral om de winkels te zien. De man wordt verondersteld om alles te betalen om zijn gezin te onderhouden. Een ware cultuurschok, in Vlaanderen betaalt iedereen mee aan het huishouden. Ook omgaan met tijd en afspraken maken liggen zeer moeilijk. Op een feestje één of twee uren te laat komen is volkomen normaal.

Toekomst

Naran wil graag een eigen kapsalon voor kinderen openen. Maar zo eenvoudig gaat dat niet, je moet aan een hele reeks eisen voldoen voor je een eigen zaak kan opstarten, voldoende Nederlands spreken, stage volgen, een diploma behalen, startkapitaal opbouwen, een pand huren, een boekhouder betalen…

Corruptie

Mongolië is een vrij wetteloos land naar onze normen, daar kan en mag alles. Je mag er bij wijze van spreken zomaar zonder vergunning een rivier -formaat Schelde – droogleggen als je er naar goud wil zoeken. Vandaar dat ze van zwartwerk bijvoorbeeld ook geen probleem maken. Alles is beter dan de armoede in het thuisland. Mongolië is rijk aan goud, koper en steenkool. Maar corruptie zorgt er voor dat slechts een klein aantal inwoners hiervan kan leven , de rest leeft in armoede. Een volk krijgt de leiders die het verdient.

Diversiteit is realiteit

Over diversiteit wordt niet nagedacht, dat is gewoon realiteit en vrijheid om keuzes te maken. Het risico op gettovorming en de eigen taal blijven spreken is groot. Nederlands leer je helaas op die leeftijd niet zo snel als een schoolgaande jongere. De stap naar de nieuwe taal en integratie is niet eenvoudig. Naran heeft bij elke administratieve stap hulp nodig. Toch blijft Mongolië hét land van melk en honing. Ze zoekt veelvuldig contact met landgenoten en onderhoudt via internet (Viber, Tango, Skype) contacten met familie en vrienden in het land van Dzjengis Khan. Het thuisland wordt letterlijk bezongen en bewierookt.

Foto © Reporters

De auteur is getrouwd met de Mongoolse Naran en actief in de Vlaamse Volksbeweging (VVB)