Failed state België

Flaminganten beweren het al decennia lang, maar sedert de moslimterreuraanslagen van 22 maart 2016 – ons Nine Eleven – staat het in de wereldpers: ‘Belgium, a failed state in the heart of Europe’. Ook de Franstalige landgenoten beseffen dat ‘there is something rotten in the state of Belgium’; alleen zeggen ze dat in het Frans en dat het de schuld van de Vlamingen is. Premier Michel bezwoer de wereldpers onhandig dat het niet waar is.

België zou kunnen verdwijnen

Je moet de premier natuurlijk niet altijd geloven, de pers ook niet, zelfs de wereldpers niet. De New York Times blokletterde op 8 september 1912 ‘Belgium may disappear’. Dat was dus vóór de Hunnen ‘poor little Belgium’ binnenvielen, het was nadat Jules Destrée aan de koning had geschreven dat er geen Belgen meer waren en dat zijn koninkrijk ten dode was opgeschreven. En kijk, ruim een eeuw en een pak staatshervormingen later bestaat het land nog steeds. De modelgrondwet waarmee het land zich in 1830 van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden had afgescheurd werd zo vaak gewijzigd dat een misbaksel ontstond dat niet meer behoorlijk functioneert. Daar is nagenoeg iedereen het over eens, belgicisten incluis. De partij die de grootste van het land was geworden met de slogan dat ze het zou veranderen, werd met het misbaksel mee in het bad getrokken en moet nu spijt alles zorgen dat het wél functioneert. Bovendien mogen de parameters gedurende het bestaan van het kabinet-Michel, dus tot en met 2019, niet worden veranderd. Er wordt zelfs schande geroepen als de N-VA met Hendrik Vuye oplossingen voor na 2019 gaat onderzoeken.

Enkele bedrijfsleiders deden onlangs een oproep tot bezinning; men moest maar eens stoppen met elkaar wederzijds verwijten toe te sturen en eendrachtig samen vooruitkijken en doortastend handelen. Vooral het ‘momentum’ benutten. Meer dan ooit is er immers behoefte aan een ‘sense of urgency, zoals topbankier Remi Vermeiren, de vader van het Manifest van de Denkgroep in de Warande (2005) al zo lang predikt. Maar nu de doden van Zaventem en Maalbeek goed en wel begraven zijn, gaat men over tot de orde van de dag: het vluchtverkeer op Zaventem normaliseren, de aankomsthal repareren, het metrostel uit de Maalbeekkoker trekken. We gooien er nog een rituele onderzoekscommissie tegenaan, dreunen bezweringsformules op en plengen misschien enkele zoenoffers, zoals primitieve volksstammen dat plegen te doen.

De waan van de dag leidt nu trouwens alle aandacht af naar de Panama Papers en het Nederlandse referendum, waarin 19,67 % van de stemgerechtigden het associatieakkoord met Oekraïne (zoals er al sedert 1963 een bestaat met Turkije) hebben afgewezen; de Nederlandse staart heeft zowaar gekwispeld met de Europese hond.

Liedjes gaan ons niet redden

Brave lieden mogen op het Beursplein liedjes ter herdenking van de slachtoffers zingen, kaarsjes branden, bloemen en knuffels neerleggen, krijttekeningen maken, zelfs dromen van een harmonische en solidaire wereld waar ‘alle Menschen Brüder’ zijn, en een klein beetje Schwester – vrouwen hebben volgens het totalitaire wereldbeeld van de daders op een herdenking niets te zoeken. Op een verboden samenscholing cynisch Hitlergroeten brengen of ‘gestapo’ roepen uit protest tegen een totalitair wereldbeeld was er dan weer over en leek voor sommigen erger dan de terreuraanslagen zelf. Op de heide mag de wind alle zorgen van romantische zielen doen wegwaaien, in de getto’s van onze steden waar moslims geleidelijk de meerderheid vormen bieden wind en liedjes geen soelaas.

Hét probleem nummer één van Europa is de aanwezigheid in onze samenlevingen van zo’n 50 miljoen moslims die, voorbeeldige uitzonderingen niet te na gesproken, niet passen in onze postmoderne wereld. Dat is een gigantisch probleem dat men onder ogen moet durven zien én benoemen. Ontkennen, wegkijken, relativeren en verklaren volstaan niet meer. Er is maar één keuzemogelijkheid:

• ofwel deze massa mensen er ten spoedigste toe brengen, zich te integreren en te assimileren in onze samenleving,
• ofwel er in berusten dat onze samenleving geleidelijk wegglijdt naar het beschavingspeil van de nieuwkomers en hun landen van herkomst.

Europa heeft het tweede als eens beleefd na de massale en slecht verteerde instroom van Germaanse volksstammen, wat leidde tot de ‘duistere middeleeuwen’. Gelukkig bleven loosters en abdijen oasen van cultuur en beschaving waar wetenschappen en kennis werden gepreserveerd en voort ontwikkeld, zonder te moeten wachten op de omwegen van Avicenna en Averroës. Pas met de herontdekking, vele eeuwen later, van de eerdere beschaving,, heeft de renaissance ons weer vooruitgang gebracht, die nadien door de Verlichting werd versterkt.

Deze tweede optie, met eeuwenlange stilstand tot gevolg, moeten we te allen prijs vermijden. Kiezen voor de eerste optie, het doen aanvaarden van ons beschavingsmodel, is een herculeaanse taak.

Waarom België faalde

Het is met België misgelopen omdat zijn structuren niet aangepast zijn aan de te volgen strategie, die trouwens niet eens bestaat, aldus de gedegeleerd bestuurder van Rode Kruis Vlaanderen, Philippe Vandekerckhove. Hij ziet twee opties: ofwel ‘alles opnieuw op het niveau België organiseren’ ofwel voortgaan op het pad van een (correct uitgevoerde) defederalisering. Er zijn inderdaad geen tientallen alternatieven.

De tweesprong die Vandekerckhove bepleit doet me denken aan de steen die ik medio jaren zestig in de Vlaamse kikkerpoel gooide met het artikel ‘Unitair of federaal’ in het toenmalige weekblad Tijd, de voorloper van de huidige krant De Tijd. Er heeft zich toen, in predigitale tijden, wekenlang een discussie ontsponnen waarin Lode Claes, Walter Kunnen en vele anderen zich mengden met instemmende of afwijzende artikels. Nadien is trouwens de trein van grondwetswijzigingen op gang gekomen. Ik houd fundamenteel nog steeds de lijn aan die ik toen, een halve eeuw geleden, ontwikkelde, met instemming van de wijze Lode Claes.

Fundamenteel is het met België misgelopen omdat de Vlamingen zich toen van strategie hebben vergist, door het door de Walen geëiste zelfbestuur na te jagen.

De auteur is oud-Europajournalist en was directeur-perswoordvoerder voor het Europees Parlement.

Foto (c) Reporters