Een film over een icoon

Wat hebben Jackie en Melania gemeen? Ja; ze waren allebei teruggetrokken maar eigenzinnige jonge First Ladies, van de 35e resp. 45e president van de VS. Ze hadden allebei exotische meisjesnamen, Bouvier resp. Knauss. Ze spraken allebei een even lijzig Engels. En hun mannen waren notoire womanizers. Wie de nachtmerrie van de fatale motorcade in Dallas op 22 november 1963 live heeft aanschouwd, ziet Jacqueline Bouvier in haar roze Chanelachtig mantelpakje over haar neergeschoten man klauteren, terwijl ze zijn hersenen en bebloede stukjes in zijn schedel tracht terug te stoppen. Op 20 januari 2017 zagen we Melanija Knavs na de inauguratie van haar man in een gelijkaardig lichtblauw mantelpakje ettelijke keren met haar man uit de presidentiële limousine stappen en parmantig een eindje aan zijn zijde lopen.

Ik ben zeker dat Flip De Mey, die in zijn meesterlijk Cold Case Kennedy (Lannoo, 2013) de details de moordaanslag van 1963 analyseerde, in Melania’s optreden een macabere en riskante uitdaging van het lot zag. Hopen immers niet ontelbare Amerikanen dat een nieuwe Lee Oswald spoedig een kogel door het hoofd van de president jaagt, terwijl 40% vurig hoopt op een impeachment naar het model van het Watergateschandaal dat Richard Nixon uit het Witte Huis verdreef.Cosmopolitan zag ook al opvallende parallellen tussen de twee vrouwen.

De mythe versterkt

De vergelijking komt vanzelf in je op bij het zien van de knappe film Jackie die de Chileense kineast Pablo Larrain voor 9 miljoen dollar draaide op basis van een gedreven script van Noah Oppenheim, met Darren Aronowski als producer (Steven Spielberg had daarvoor eerder afgehaakt). De film die sedert vorige week in de zalen loopt heeft drie Oscarnominaties op zak en wedijvert in deze met La La Land, de musicalfilm met Emma Stone in de hoofdrol. Mrs. Kennedy Onassis is een van de meest iconische en tot de verbeelding sprekende vrouwen in de tweede helft van de 20e eeuw. De film met Natalie Portman in de titelrol doet er alles aan om het beeld van deze beklijvende vrouw te versterken.

Het is niet de zoveelste film over Jackie O maar het prangend portret van een vrouw die meer wil zijn dan een stijlicoon of de niet zo pientere rijkeluisdochter die men de geschiedenis wou doen ingaan als ‘zij die het Witte Huis herdecoreerde’. Oppenheim zet een heel snuggere en subtiele, gedreven, ja obsessionele vrouw meer die alles en iedereen naar haar hand zet, een controlefreak die uiteindelijk altijd gelijk haalt. Ze neemt haar man tegen alles en iedereen in bescherming en komt dan ook zelf te voorschijn als een superieur iemand.

Alternatieve werkelijkheid

De film gaat over de vier dagen tussen de fatale moordaanslag en de onvergetelijke begrafenisstoet te voet, met haar zwart mantelpakje en voile, tussen de broers Bob en Ted Kennedy en een stoet van hinderden prominenten uit de hele wereld, zoals Charles de Gaulle en de jonge Boudewijn. Dat was haar ultieme plan, en helemaal niet naar de zin van de entourage van de nieuwe president Lyndon B. Johnson. De film wordt opgehangen rond een gesprek met de begripvolle journalist Billy Crudup, door Jackie één week na de moord naar Hyannisport ontboden om hem haar lezing van de gebeurtenissen op de dissen. In dat gesprek, een rode draad door de film, zet ze zonder meer een ‘alternatieve werkelijkheid’ neer, rond het korte presidentschap van JFK, zijn twijfelachtig huwelijksleven en dito karakter. Haar alternatieve versie komt sterk over, omdat zij daar een heel andere vrouw neerzet dan het brave vrouwtje dat een gefilmde rondleiding door de eindeloze gangen en vertrekken van het Witte Huis doet – een andere rode draad door de film.

Ex post komt een heel andere Jackie te voorschijn: zelfzeker , intellectualistisch, diepzinnig, manipulatief. Als First Lady was ze eerder geëffaceerd, al werd ze fataal naar de frontpagina’s gekatapulteerd. Als First Widow daarentegen was ze alvast de eerste jaren dominant aanwezig, al werd ze noodgedwongen door de Washington swamp naar het achterplan geduwd. Zo werd ze dan uiteindelijk Jackie Onassis, maar daar gaat deze film niet over.