Gas

Aan het woord gas zit een luchtje, soms zelfs een geurtje. Gas gaat gewoonlijk gepaard aan druk. Je hoort het niet, zien doe je het evenmin en ruiken nauwelijks. Gas is sluiperig, maar wanneer iemand gas geeft, wordt het geweldig.

Die halo van betekenissen hangt ook rond de vreemde term gasboete, een letterwoord dat de overheid bedacht heeft om maat-regelen of richt-lijnen te benoemen waarvan gedacht of vermoed wordt dat ze buiten-sporig zijn.

‘Maat’, ‘lijn’ en ‘spoor’ zijn drie woorden die wijzen op het feit dat men, althans de allermeesten, vermoedt, denkt, vindt dat er grenzen zijn, ten minste behoren te zijn aan alle vormen van menselijk gedrag. Grenzen zijn een interessant, maar lastig begrip, vooral in een beschaving als de onze, die individualiteit, originaliteit en creativiteit niet slechts nuttig, maar wezenlijk vindt. In onze beschaving wordt niet alleen van iedereen verwacht dat hij gaat, maar dat hij zijn gang gaat.

Voor de homo sapiens, in alle opzichten een apart wezen, hebben grenzen een bijzondere betekenis. Enerzijds zijn zij daar niet alleen om gerespecteerd te worden, zij tonen zelfs dat mensen een grote waardigheid kunnen bereiken, precies door ze te respecteren. Anderzijds roepen zij om overschreden te worden, precies omdat ze daardoor de creativiteit van de mens, eeuwig belust op het nieuwe en nog nooit betredene, uitlokken. In de menselijke existentie zijn grenzen in hoge mate ambigu: je kan er door krimpen, je kan er ook van groeien.

Het vervelende is dat mensen zeer verschillend omgaan met grenzen. Sommigen voelen zich te kort gedaan, alleen al door zich voor een slagboom te bevinden, anderen houden daar een gevoel van geborgenheid, zelfs van veiligheid aan over.

Bovendien is de opvatting die men over een grens heeft geen puur individuele zaak. Het is niet alleen een kenmerk van, maar bovendien noodzaak voor elke groep en gemeenschap opinies te hebben over grenzen in onderscheiden domeinen. Over wat kan en net niet. ‘Het is er over’ is een veel gebruikte uitdrukking geworden in een maatschappij die de neiging heeft om extra-vagant, zelfs buiten-sporig te worden.

Buiten-sporigheid kan op veel manieren aangevoeld en ervaren worden: in de politiek, in omgangsvormen, in het religieuze en het vrijzinnige, waarom niet in het artistieke. Natuurlijk heeft dit alles met waarden te maken die men er op nahoudt, of dat tenminste poogt. De verscheidenheid in die waardepatronen is natuurlijk zeer groot.

In deze maatschappij wordt buiten-sporigheid meer en meer gedefinieerd in termen van over-last. Interessant woord, vooral het onderdeel ‘last’. Vanwege de ingewikkeldheid van het moderne leven zijn we gevoelig geworden voor stress en druk. We hebben daar al last genoeg mee, vandaar is elke vorm van overlast ongewenst. Bovendien zijn we, verwend door groeiend comfort, gaan dromen van een ideaal leven, waarbij iedere overlast als de pest gemeden moet worden. Met andere woorden: elk storend gedrag dient beteugeld. Daar kunnen die GAS-boetes een instrument voor zijn.

Wie in een trein ongegeneerd zijn luie benen op de tegenover staande bank strekt, verdient een bekeuring, al is het met een blik. Oneigenlijk gebruik stoort. Op een plein of in een park op de rugleuning van een bank gaan zitten en je voeten vegen aan de plek waar anderen zullen gaan zitten: kan dat? Een beetje welgevoeglijkheid mag toch. Of klinkt dat te rechts? Wie links denkt heeft daar last mee. Zelfs de democratische vrijheid zou bedreigd worden. Vandaar allerlei pogingen om de gas(boete)-leiding dicht te draaien.

Foto: © Reporters 

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>