Gaza: een gesloten kooi in open lucht

 

Het is hermetisch afgesloten aan de noord- en oostkant door Israël, aan de westkant wordt de vrije toegang tot de Middellandse Zee belet door een Israëlische blokkade en aan de zuidkant door de Sinaï (Egypte). Het beschikt niet over een luchthaven want die werd jaren geleden door Israël verwoest. Het heeft geen economie van enige betekenis, geen groeikansen voor welvaart door de opgelegde blokkade en het hangt voor hulp van  donorlanden af, de EU bijvoorbeeld.

 

Hamas had er in 2006 na een internationaal erkende verkiezingsuitslag de overwinning behaald op Fatah. Na een moordend grondoffensief van het Israëlitische leger in 2009 dat 1500 burgerslachtoffers maakte, volgde een periode van relatieve rust. Als gevolg daarvan zou de bezetting van Gaza in 2012 worden opgeheven en zouden de Palestijnen toegang krijgen tot Israël. Dat is niet gebeurd. Vandaar een groeiende toename van frustratie onder Hamas en de inwoners van Gaza, doordat Israël zijn belofte niet nakwam. Het is, na het afvuren van honderden raketten door Hamas in de voorbije weken, de belangrijkste oorzaak van de huidige opflakkering van geweld en, sinds 18 juli ll., van het tweede grondoffensief van het Israëlitische leger in Gaza.

Die Hamas-raketten zijn doelmatiger dan deze van de vorige generatie, gebruikt in 2009: zij hebben een grotere reikwijdte en bereiken zelfs Tel Aviv. Meer dan 95%  ervan wordt neergehaald door Amerikaanse Patriot–raketten.

Nu, na 750 Palestijnse en 35 Israëlische dodelijke slachtoffers, een precaire wapenstilstand van 24 uur is ingegaan, stelt zich de vraag hoe de raketten – geleverd vanuit Syrië en Iran – het territorium van Gaza zijn binnengekomen. Gelet op wat voorafgaat, blijft slechts één mogelijkheid over, namelijk het binnensmokkelen via tunnels aan de Gaza-Sinaïgrens. Het verklaart waarom het Israëlitische leger de laatste week zijn aandacht op tunnels concentreert en niet alleen diegene die Hamas van Gaza naar Israëlisch gebied heeft geboord.

 

De Sinaï is, na in 1982 door Israël terug te zijn overgedragen aan Egypte, na de val van de Egyptische President Mubarak, op korte tijd een zeer onstabiele en oncontroleerbare regio geworden, waar jihadi’s van alle slag het voor het zeggen krijgen. De opvolgers van Mubarak, eerst Mursi en nu Sisi, hebben het tij voorlopig niet kunnen doen keren. Om politieke redenen zou Israël er bijgevolg goed aan doen met CaÏro besprekingen te beginnen precies om de infiltratie van wapentuig in Zuid-Gaza langs de Sinaï tegen te gaan.

Verder: indien de Gaza-blocus, in de geest van wat in 2012 al had moeten zijn gebeurd, niet verlicht of opgeheven wordt, zullen de scenario’s van 2009 en 2014 zich in de toekomst herhalen, met of zonder raketten. Een volk, jarenlang in zijn ontwikkeling gestuit, door wanhoop voortgestuwd, is tot alles in staat. Zelfs tot de meest roekeloze daden. Stuurt Israël daarop aan?

 

Ten slotte: het is nonsens te beweren dat Israël alleen de Hamas-kopstukken met precisie-ammunitie wil uitschakelen en – mee opgediend als verontschuldiging – dat Hamas de bevolking gebruikt als menselijk schild. Elk gebruik van wat soort ammunitie dan ook maakt tientallen dodelijke slachtoffers per aanval in dit dichtbevolkte gebied. In Gaza schiet men altijd raak en de slachtoffers vallen gegarandeerd bij bosjes.

 

In vele delen van de wereld werd afgelopen dagen fel geprotesteerd tegen het optreden van het Israëlische leger. Terecht, wegens het buitenmatig gebruik van geweld dat duizenden burgerslachtoffers, gedood of gewond achterlaat. Maar ik heb geen weet van één enkele anti-Israëldemonstratie in de VS! Daar is men zowel langs Republikeinse als Democratische kant sinds bijbelse tijden doordrongen van Israëls grote en algehele gelijk. Meer zelfs: de Obama-administratie is elke invloed in Tel Aviv kwijtgespeeld: staatssecretaris Kerry komt keer op keer, na bemiddelingspogingen, van een kale reis thuis. De Israëlische premier Netanyahu is duidelijk de meerdere. Officieel heet het langs Amerikaanse zijde mak: ‘Israël has the right to defend itself.’ Mocht iemand er nog aan twijfelen: de vorige, de huidige en de toekomstige VS-administraties zijn al lang geen ‘honest brokers’ meer als het op arbitrage in het Israëlisch-Palestijns geschil aankomt. De EU zou deze rol kunnen overnemen indien het daarvoor de wilskracht, de durf, de eensgezindheid  en de moed kan opbrengen.