Geen remedie, maar kwaal

Het Pro Flandria-netwerk van Vlaamse ondernemers en academici heeft zich voor het eerst gebogen over onderwijs. Directe aanleiding was het zogenaamde ‘masterplan’ dat de Vlaamse overheid heeft opgesteld voor het middelbaar onderwijs en het voornemen om vanaf 2017 ‘scholengroepen’ in te voeren. Pro Flandria mengt zich in het debat uit bezorgdheid, maar in hun manifest kan men ook veel verontwaardiging lezen. De denkgroep, die traditioneel erg begaan is met het Vlaamse ondernemerschap, vreest de teloorgang van de voornaamste Vlaamse troef: onze goed opgeleide arbeidskrachten.

In het debat over een nieuwe onderwijshervorming, worden nieuwe ingrepen meestal voorgesteld als een hoognodig tegengif voor de verminderde resultaten die onze scholieren de laatste jaren neerzetten in internationale onderzoeken. Pro Flandria maakt een andere analyse: ons onderwijs presteert slechter net omdat er al zoveel onderwijshervormingen geweest zijn. De hervormingen zijn niet de oplossing, maar veeleer het probleem.

Geen uitdaging

Om tot die analyse te komen, maakt Pro Flandria eerst komaf met een ander stereotype dat zeer gretig gehanteerd wordt door voorstanders van een nieuwe grote structuurhervorming: de idee dat het onderwijs een vastgeroeste sector is waar al decennia niets meer hervormd werd en conservatieve korpsen elke verandering resoluut afwijzen. Klopt niets van, zegt Pro Flandria: evolutie is eigen aan het onderwijs en er zijn ook in het recente verleden al tal van hervormingen doorgevoerd. Die hervormingen werden van bovenaf opgelegd aan het werkveld en waren meestal ideologisch geïnspireerd. De bedoeling van veel beleidsmakers was niet om het onderwijs te verbeteren, maar wel om maximale gelijkheid tussen leerlingen tot stand te brengen. Onder het mom van een ‘verbreding’ werd eigenlijk een ‘verlaging’ tot stand gebracht. Zonder veel bombarie werden vele normen afgezwakt, kennisoverdracht ingeruild voor een halfslachtig competentieonderwijs en leerkrachten werd het steeds moeilijker gemaakt om ondermaats presterende leerlingen te sanctioneren. Het resultaat is een Vlaams onderwijs dat veel van zijn vroegere kwaliteit verloren heeft. Het is een verhaal zonder winaars maar de grootste verliezers zijn volgens Pro Flandria duidelijk de sterkere leerlingen, die vandaag amper nog uitgedaagd worden.

De nieuwe grote hervorming die naar voor werd geschoven door zittend onderwijsminister Pascal Smet (sp.a) is in de ogen van Pro Flandria de bekroning van al deze negatieve evoluties. Het plan Smet lijkt er op gericht koste wat het kost gelijkheid tussen leerlingen te scheppen, zelfs wanneer die gelijkheid tot stand wordt gebracht op een bodemniveau. Hoewel er lange tijd maar weinig weerwerk kwam uit de Guimardstraat, hoopt Pro Flandria dat luid en georganiseerd protest vanuit het werkveld het tij alsnog zal kunnen keren. Pro Flandria stelt veel hoop op de basis. Leerkrachten kunnen misschien een grondig en inhoudelijk debat over alweer een hervorming afdwingen. Het initiatief De Werkvloerlijkt al meteen op die hoop in te spelen.

Scholengroepen

Maar behalve de nieuwe grote hervorming, ziet Pro Flandria nog een andere bedreiging voor het Vlaamse onderwijs. Hoewel er heel weinig aandacht voor is, belooft de invoering van scholengroepen een grote omwenteling in het onderwijs. Deze schaalvergroting moet voltooid zijn tegen 2019-2020. Ook hier speelt volgens Pro Flandria een ideologische motivering: men wil elk onderscheid tussen scholen uitvlakken en diverse leerlingen maximaal samenzetten in dezelfde klasgroep. Onder het mom van ‘Gelijke Kansen’ – een vlag waar men moeilijk storm tegen kan lopen – zullen spanningen echter toenemen en prestaties afnemen. Pro Flandria vermoedt zelfs dat de schoolvrijheid door de komst van de scholengroepen in de feiten uitgehold wordt en dat het onderscheid tussen de netten op termijn zal verdwijnen. Op die manier zouden de problemen van het officiële onderwijs zich verspreiden over het volledige onderwijsnet.

Wanneer deze hervormingen ondanks het verzet van de basis toch worden opgelegd aan het onderwijs, zal er in de ogen van Pro Flandria nog maar één oplossing bestaan om het intellectueel kapitaal in Vlaanderen veilig te stellen: het creëren van een nieuw, privaat onderwijsnet, dat zich zo ver mogelijk houdt van de officiële visie die gericht is op maximale gelijkheid. Pro Flandria hoopt evenwel dat het niet zo ver hoeft te komen en dat breed verzet tegen de ideologen in het departement onderwijs soelaas zal kunnen brengen.

Eerder hadden de traditionele media al veel aandacht voor het onderwijsstandpunt van de ondernemersvereniging VOKA. In grote lijnen steunt VOKA een nieuwe grote onderwijshervorming, wat haaks stond op de visie van N-VA – de partij waar VOKA vaak aan gekoppeld wordt. Het wordt afwachten of de andere stem die Pro Flandria nu laat horen vanuit ondernemershoek, evenveel aandacht zal krijgen.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>