‘Geloof in je eigen kracht’

De woordvoerder is allesbehalve een ruwe bonk met een ooglap, een houten been en een haak in plaats van een hand. Integendeel, Sarah Van Liefferinge is een gedreven jonge vrouw die er rotsvast van overtuigd is dat we naar een totaal andere maatschappij evolueren. De Piraten passen niet in de klassieke hokjes.
“Wij gaan ervan uit dat mensen zelf heel goed weten wat het beste voor hen is”, steekt ze van wal. “Ze hebben daar geen directieve partijen voor nodig die vanuit een strak en star wereldbeeld opleggen hoe we moeten leven en werken. Die centralisatie van de macht leidt tot verstarring en staat vaak echte evolutie in de weg. Als Piratenpartij geloven wij dan ook in echte basisdemocratie in plaats van particratie.”

De mensen moeten dus meer betrokken worden bij het democratische proces?
“Inderdaad. De overheid moet niet sturen, maar bijsturen. Wij nemen de universele mensenrechten als kader. Zolang ze binnen dat kader blijven, laat je mensen hun eigen beslissingen nemen. We hebben dankzij de digitale revolutie alle middelen in handen om iedereen meer te laten participeren. Dankzij het internet kan je snel en makkelijk allerlei informatie delen en opvragen. Gebruik die tools om mensen bij het beleid te betrekken. Vraag hen naar hun mening en hou daar dan ook rekening mee. Het klassieke voorbeeld is Zwitserland. Daar maakt directe democratie onlosmakelijk deel uit van het politieke systeem.”

Niet iedereen heeft toegang tot het internet, vooral de zwakkeren in de maatschappij.
“Klopt, maar dat komt door de concentratie van de macht bij enkele concerns. Het internet is ooit opgestart als een manier om vrij informatie uit te wisselen. Pas later zijn grote commerciële concerns het internet gaan claimen. Zij menen nu het eigendomsrecht erop te hebben, maar dat klopt niet. Het internet moet van iedereen zijn.
Vrijheid van informatie is ook een mensenrecht. Net als privacy. Er wordt nu op allerlei manieren persoonlijke informatie over ons verzameld die dan naar believen gebruikt wordt om winst te genereren. Dat kan niet. Je moet toch zelf kunnen beslissen wat er met jouw persoonlijke gegevens gebeurt? Pas op, datamining is ook heel bruikbaar, voor sociologisch onderzoek bijvoorbeeld, maar je moet de keuze bij de mensen zelf laten.”

De mens centraal, niet de winst. Dat klinkt als de PVDA.
“Ja, maar toch verschillen wij van de PVDA. Zij zijn ook een heel centralistische partij die een bepaald wereldbeeld wil opleggen. Dat wijzen wij af. Wij vinden dat we van die patriarchale maatschappij wegmoeten en moeten evolueren naar een matriarchale. Dus geen maatschappij met een strenge, regulerende en straffende overheid die je de wet dicteert, maar een gemeenschap waar je naar elkaar luistert, waar je dingen bespreekt en waar je samen naar de beste oplossing zoekt.”

Minder overheid, dat is dan weer eerder liberaal.
(lacht) “Je zal ons niet in één bepaald hokje kunnen wringen. Wij kijken naar wat er is bij de andere partijen en ideologieën en nemen er de dingen uit die goed en bruikbaar zijn. Dat kan de ene keer socialistisch zijn, de andere keer liberaal en nog een andere keer zelfs nationalistisch. Zolang het maar binnen dat kader van de mensenrechten blijft. Links en rechts zijn echt wel achterhaalde begrippen, die de particratie in de hand houden en verlammend werken. Links heeft historisch gezien een sterke humanistische inslag, maar tegenwoordig stopt dat humanisme van zodra er ook maar iets in de buurt komt dat wat naar rechts zou kunnen neigen. In plaats van de dialoog aan te gaan, wordt de deur meteen dichtgeklapt. Dat leidt dan tot polarisering, waarvoor de schuld dan in elkaars schoenen wordt geschoven.
We moeten elkaar weer durven aanspreken, de dialoog aangaan. Als een buurman te veel lawaai maakt, kan je dat samen even bespreken, in plaats van er meteen de politie bij te halen. Als iemand een papiertje op de grond gooit, kan je vragen dat hij het opraapt en in de vuilbak gooit, in plaats van hem een gasboete te geven. Als een multinational je mensen en grondstoffen uitput, moet je hen daar op kunnen aanspreken.”

Al zullen die wellicht niet echt onder de indruk zijn.
“Dat is waar. Maar tegenwoordig wordt de moeite zelfs niet meer gedaan. Multinationals zijn machtiger dan natiestaten en dus moeten deze laatsten naar hun pijpen dansen. Een land alleen kan daar niets tegen inbrengen. Daarom geloven wij ook in Europa. Er moet op grotere schaal samengewerkt worden, maar dat gebeurt nu niet. Europa werkt niet, omdat het niet van de mensen is. De EU is veel te snel gegroeid, met alleen maar ook voor het economische en het financiële. En verandering is niet in zicht, met dat gigantische handelsakkoord TTIP! Dat is dus een ramp voor de werkmens en voor het milieu. Alles staat in het teken van koopkracht, consumptie en winstmaximalisatie, zonder enige ethiek of moraal. Alles draait om geld en cijfers, het hele systeem ontmenselijkt, waardoor de mens zelf er zich natuurlijk niet meer in thuis voelt.”

Maar het zijn wel die bedrijven die voor werk zorgen.
“Nu nog wel. Maar we zitten midden in de derde industriële revolutie. Computers winnen terrein en meer en meer wordt mechanische kracht verbonden aan artificiële intelligentie. Machines zijn altijd goedkoper dan mensen, dus het gevolg is duidelijk: minder jobs. Alle partijen die dus jobs beloven, zullen het moeilijk krijgen.”

Dat zal toch flink wat druk zetten op onze sociale zekerheid?
“Inderdaad. En daarom moeten we ook dat systeem in vraag durven stellen. Niet omdat er zogezegd van geprofiteerd wordt of omdat de ene meer bijdraagt dan de andere, maar omdat de hele maatschappij waarop dat systeem gebaseerd is, verandert. De Piratenpartij is resoluut voorstander van een onvoorwaardelijk basisinkomen. Vervang het kluwen van uitkeringen en steun door een vast bedrag voor iedereen, zonder daar enige voorwaarde aan vast te hangen.”

Tegenstanders stellen zich daar wel veel vragen bij.
“Ja, mensen zouden meteen stoppen met werken en het systeem zou onbetaalbaar zijn. Maar zoals ik daarnet al zei, zullen de mensen wel moeten stoppen met werken omdat de bedrijven en multinationals meer heil, en winst, zien in machines. Er zijn bovendien in de hele wereld als sinds de jaren zeventig verschillende experimenten uitgevoerd, waaruit telkens blijkt dat mensen niet stoppen met werken. Net zoals er al verschillende studies en berekeningen gemaakt zijn die aantonen dat het wel degelijk financieel haalbaar is. Het probleem is dat die dossiers en studies nooit bekeken worden door de leidende partijen. Men doet niet eens de moeite om alternatieven te zoeken.”

Waarom moeten we zondag voor de Piratenpartij kiezen?
“Je moet vooral kiezen op wie je zelf wil. Maar met de Piratenpartij kies je voor de bescherming van je privacy, voor een basisinkomen, voor een kleinere, democratische en transparante overheid die echt in dienst van de mensen staat, voor minder macht van multinationals en financiële instellingen op onze gemeenschappelijke goederen zoals schone lucht, proper water, ideeën en kennis. Maar bovenal kies je dan voor echte verandering, voor het in eigen handen nemen van je leven en je beslissingen en voor het geloof in je eigen kracht.”