Het Europa van seizoensarbeiders en landverhuizers

De Standaard en Le Soir namen gezellig samen een interview af van de Duitse minister van financiën Wolfgang Schäuble. Daarin staan best interessante dingen en het is absoluut nuttig om te weten wat Schäuble er van vindt. Duitse ministers van financiën spelen geen bijrol.

Vermoedelijk wilde de onvolprezen Béatrice Delvaux de gelegenheid niet laten voorbijgaan om een Belgisch doelpunt te scoren door Schäuble als slotvraag voor te leggen of hij niet vreest dat het ‘land politiek onstabiel zou kunnen worden als de nationalistische beweging in Vlaanderen sterker wordt’. Bart Sturtewagen neemt vraag en antwoord alvast over in De Standaard. Schäuble, die eerder in het interview zegt dat Duitsland niet moet oordelen over de Franse politiek, laat die voorzichtigheid bij deze vraag voor intern-Belgisch gebruik varen. Hij trekt zowaar de ‘jaren’30’-lade open. Voorspelbaar natuurlijk als je een Duitser vraagt naar ‘nationalisme’, terwijl we ons moeilijk kunnen indenken dat Schäuble een kenner zou zijn van het Vlaams-nationalisme. Deze uitglijder van de interviewers sluit het stuk zwaar in mineur af. 

De echte boodschap van Schäuble, en die gaat over de crisis, klinkt solide en hij slaat meermaals spijkers met koppen. Maar bij één bepaalde passage uit het op die laatste vraag na dus wel boeiende vraaggesprek bleef ik langer hangen. De interviewers vinden het een bijzonder belangrijke deel van het vraaggesprek want zetten als citaat op de voorpagina: ‘Vind je geen baan, waarom probeer je het dan niet in een andere lidstaat?’

In zijn antwoord op de vraag ‘Moeten jonge mensen dan gewoon geduld oefenen?’ lezen we: ‘Als jobs schaars zijn in een deel van Europa, waarom dan niet je geluk proberen in een andere lidstaat? We hebben een pan-Europese arbeidsmarkt nu, dat is een unieke kans.’ En verder: ‘Na de Duitse eenmaking konden vele jonge mensen in het voormalige oosten geen baan vinden. Ze verhuisden naar het westen of het zuiden, of naar andere EU-landen. Dat was niet altijd gemakkelijk voor hen. Zo bleven ook niet altijd in hun nieuwe omgeving, maar kwamen terug met nieuwe ideeën en kapitaal. Dat kan vandaag ook op het Europese niveau.’

Ok, laat me dan even de kerktorennationalist spelen die het verwijt riskeert de ‘morbide wens’ te koesteren om ‘terug te keren in de tijd’ (Schäuble in de genoemde laatste vraag). Maar als de journalisten van dienst hun kritische geest hier laten vallen, dan neem ik graag over. Is het Europa waarvan we dromen een continent waar jonge mensen die een baan willen have en goed moeten achterlaten om in Verweg hun geluk te beproeven?

Mooi dat we vandaag de wereld kunnen leren ontdekken. Mooi dat jonge mensen gemakkelijk buitenlandse lucht kunnen gaan opsnuiven. Mooi dat grenzen geen ondoordringbare muren vormen. Uiteraard kan van werknemers verwacht worden dat ze zich een eindje verplaatsen om werk te vinden, dat ze enige flexibiliteit aan de dag leggen. Maar de overgrote meerderheid werkt natuurlijk liefst in de eigen streek. De levenskwaliteit van een economie wordt ook afgemeten aan de mate waarin aan die wens wordt voldaan.

Vertelt Schäuble nu dat de Europese Unie de ambitie laat varen om jonge mensen die kans te bieden? Jonge mensen verplichten de eigen omgeving te verlaten als ze hun brood willen verdienen, lijkt absoluut geen vooruitgang en met vrijheid heeft het al helemaal niets te maken. Is het hoopvolle Europese verhaal er een van rondtrekkende seizoensarbeiders en landverhuizers? En gaan we deze vorm van ruw kapitalisme ook nog verkopen als progressief en warm?

Schäuble degradeert jonge werkzoekenden tot verplaatsbare machines die probleemloos kunnen losgeschroefd worden en elders weer geïnstalleerd. De vruchten van die Europese ontwikkeling hebben veel weg van druiven der gramschap.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>