Het Zweedse Tido-regeerakkoord

De Zweedse Democraten (73 zetels in de Riksdag ), de conservatieven (68 zetels), de christendemocraten (19 zetels) en de liberalen (16 zetels) hebben een regeerakkoord van 63 bladzijden gemaakt voor Zweden met als titel: ‘Tidoavtakt Overenskommelse for Sverige’.

Ook in het land van ABBA worden regeergesprekken gevoerd en uitgeschreven in kastelen en ditmaal in het kasteel ‘Tido’ in Vasteras, ten westen van Stockholm in de richting van de stad Orebro.

Afgelopen vrijdag ( 14 oktober) wist de conservatieve leider Ulf Kristersson te melden aan Andreas Norlen, de parlementsvoorzitter en partijgenoot, dat er een akkoord was tussen de vier genoemde partijen. Zoals verwacht gaan drie partijen een minderheidsregering vormen met de steun van de Zweedse Democraten van Jimmie Akesson. Deze centrumrechtse Zweedse regering wordt geleid door Ulf Kristersson, die sinds 2018 de leider is van de conservatieve gematigde partij (‘Moderata Samlingspartiet’). Bij de stemming in de Rikdsdag, op maandag 17 oktober, behaalde hij 176 stemmen op 349 in het Parlement en dus een meerderheid. Daarop nodigde parlementsvoorzitter Norlen hem uit om een regering te presenteren. Dit laatste gebeurde op dinsdag 18 oktober in de Riksdag. Achteraf zal de koning wel geïnformeerd worden. Deze regeringsvorming is bijzonder snel verlopen, wetende dat er op 11 september verkiezingen zijn gehouden.

Regering

De 35ste eerste minister van Zweden is geboren in het zuid-Zweedse Lund in 1963 en studeerde economie aan de universiteit te Uppsala. Hij is getrouwd met Brigitta Ed en zij hebben drie kinderen. Het gezin woont in Strangnas, gelegen tussen Stockholm en Vasteras. Ulf Kristersson is de derde conservatieve regeringsleider in de politieke geschiedenis van Zweden en dit na Carl Bildt (1991-94) en Frederik Reinfeldt (2006-14). In het verleden was hij al eens schepen in Stockholm (2006-10) en minister van Sociale Zaken (2010-14).

Hoe is deze regering samengesteld? De conservatieven krijgen dertien ministers: onder andere de eerste minister, Landsverdediging, Buitenlandse Zaken, Justitie, Financiën-Begroting, Cultuur etc. De christendemocraten krijgen zes ministers met partijleidster Ebba Busch als vicepremier en minister van Energie en Voedsel. Deze partij krijgt ook Sociale Zaken en Plattelandsontwikkeling. De liberalen bekomen vijf ministers met voorzitter Johan Pehrson op Arbeid en Integratie. Verder krijgt deze partij het volledige onderwijsdepartement en milieu.

Akkoord

Op dinsdag 18 oktober heeft eerste minister Kristersson zijn regeringsverklaring voorgelezen in de ‘Riksdag’. Als er applaus komt van de vier steunende partijen dan is dat verspreid over de zaal. De reden is dat het Zweedse parlement het enige is, waar men per provincie zetelt en niet – zoals gewoonlijk – per fractie. De hoofdlijnen van het Tido-akkoord zijn een strenger asielbeleid à al Denemarken, uitwijzigingen bij een niet aanpassing in de Zweedse samenleving, pas na acht jaar een aanvraag kunnen doen voor het Zweedse staatsburgerschap. Het aantal jaarlijks op te nemen UNO contingent van vluchtelingen gaat va 6.400 naar 900. Ook komt er meer geld voor de politie om de criminaliteit aan te pakken. Tevens wil Zweden zijn defensiebudget zo snel mogelijk naar de 2% BBP-norm brengen en zijn leger integreren binnen het Atlantisch militair bondgenootschap.

De nieuwe regering voorziet ook in een ‘nationale veiligheidsraad’. Eerste minister Kristersson valt uit naar de Russische agressie, doch  pleit er ook voor dat de EU een vuist moet maken tegen China. De Tido-overeenkomst voorziet ook in een nationaal bedelverbod. Op vraag van de christendemocraten komt de tandheelkunde terug in de nationale zorgverzekering. De liberalen krijgen meer geld voor het onderwijs om de tendens van de dalende kwaliteit tegen te gaan. De subsidies voor groene energie gaan naar beneden en er komen nieuwe kerncentrales. De Zweedse spoorwegen krijgen minder geld en dat is vooral gerelateerd met de plannen voor de uitbouw van hogesnelheidstreinen. De regering Kristersson gaat alle subsidies in de begroting eens grondig bekijken en daarin  saneren. Met het vrijgekomen geld wil dit kabinet de openbare financiën in evenwicht brengen en de belastingen verlagen.

Conclusie

Zweden heeft een nieuwe rechts kabinet, weliswaar met een nipte meerderheid. De toekomst zal moeten uitwijzen of de liberale groep één geheel blijft in de steun en hoe Jimmie Akesson zijn steun vanuit de oppositie garandeert. De drie linkse partijen (sociaaldemocraten, groenen en communisten) zitten nu samen in de oppositie en zij zullen hun strategie tegenover de regering maar ook tegen elkaar serieus moeten bijsturen. Tenslotte zijn er nog de centrumdemocraten. Zij moeten al een nieuwe voorzitter zoeken na de verkiezingsnederlaag en de partij blijft verdeeld over de te volgen strategie. Want een deel van deze partij ziet dit kabinet wel zitten. Die verdeeldheid in de ‘Centerpartiet’ kan de regering Kristersson nog goed uitkomen.