Hoe krijgen we meer mensen overtuigd van een job in de zorg?

De vraag van één miljoen: hoe krijgen we jonge mensen zover om te kiezen voor een job in de zorgsector? Antwoord – en leuke gimmick, u hoort mij niet mopperen – van de Week van de Zorg: ‘We sturen hen op date. We koppelen studenten in een zorgopleiding Tindergewijs aan scholieren uit het middelbaar onderwijs: want wie beter dan jonge, enthousiaste studenten om toekomstige studenten te verleiden?’

Een stout plannetje misschien, maar 450 Vlaamse scholieren hebben deze week een eerste afspraakje beet. Fijn, maar wat is er nodig dat het niet bij een hook-up of losse scharrel blijft, integendeel: dat een mooie, blijvende relatie tussen die jongeren en de zorg open bloeit?

Het thema van de Week van de Zorg is inderdaad brandend actueel: ‘Werken in Zorg en Welzijn.’ Een grootschalige media- en sensibiliseringscampagne kondigt zich aan. Met een roadshow op Studio Brussel en Radio 2, de ‘Zorg-Tinder’ voor studenten en scholieren en fleurige feestvlagjes op zondag 19 maart. Dat is de grote finale, de Dag van de Zorg. Het doel? Het imago van de sector opkrikken en jongeren motiveren om te kiezen voor een baan en/of opleiding in de zorg.

Uitstroom

Want jawel, we komen vele handen tekort. In de kinderopvang bijvoorbeeld telde de VDAB begin dit jaar alleen in Antwerpen al 235 openstaande vacatures voor de job van kinderbegeleider. Dat is maar één job, in de Week van Zorg worden nog twintig andere zorgjobs in de schijnwerpers gezet. Verpleegkundigen, labotechnici, psychologen of ergotherapeuten… de rode draad is een no-brainer: zowat overal heerst krapte op de arbeidsmarkt.

Instroom is niet de enige uitdaging, overigens. Uitstroom, daar wringt het schoentje even hard. Ook dat zie ik al te vaak in de kinderopvang: hoge werkdruk voor de verzorgers, collega’s vallen tijdelijk of langer uit, de werkdruk komt nog meer op de sterkste schouders terecht en dan zie je het waterval-effect: ook die strafste kinderbegeleiders vallen ziek uit. In de stedelijke kinderopvang in Antwerpen schommelde het ziekteverzuim de jongste maanden rond of boven 20 (!) %. Dan is het voor de verantwoordelijke op de werkvloer elke dag puzzelen om voldoende begeleiders per leefgroep te voorzien. Dan haken zelfs jonge mensen aan het begin van hun zorgloopbaan ontgoocheld af. Dan is elk incident aanleiding voor emotionele filmpjes en hartenkreten op YouTube of Instagram. Dan zit je als zorgsector inderdaad in de hoek waar de klappen vallen, en hoe krabbel je in godsnaam weer recht?

Zij-instroom

De zorg aantrekkelijker maken, een betere opleiding, blijvend leren, zij-instromers in de zorg, herintreders en zelfs (al dan niet geschoolde) vrijwilligers… ik kijk met open blik naar elk mogelijk alternatief dat vandaag op tafel ligt. Maar ik wil vooral een lange termijnoplossing in de zoektocht naar voldoende en goed opgeleid zorgpersoneel. Ik wil – en veel Vlamingen met mij – dat de lat in de zorg vooral niet lager, maar net hoger wordt gelegd.

En zo komen we terug bij de vraag van één miljoen. Liever dan vele doekjes voor het bloeden wil ik een beleid dat werken in de zorg weer de moeite waard maakt. Wat als we er al eens gewoon voor zorgen dat wie werkt, netto een flink pak meer overhoudt op het einde van de maand? De lasten op arbeid moeten verder omlaag, de eindejaarspremie moet belastingvrij. Meer loon naar werken: elke werkende Vlaming, maar zeker de mensen in de zorg verdienen dat.

Werken moet lonen

De Vlaamse arbeidsmarkt heeft dringend nood aan een eigen beleid. Want de kloof tussen werken en niet-werken werd de jongste jaren kleiner, en niet groter zoals het hoort. Dat verschil zat al behoorlijk scheef, maar de federale Vivaldi-regering heeft het – begrijpe wie begrijpen kan – nog meer op zijn kop gezet. Wie door ziekte of andere reden lang buiten strijd is geweest, ziet nu te weinig motivatie om terug aan het werk te gaan, om de collega’s bij te springen die vandaag verdrinken in het werk.

Werken in de zorg is een hele eer – je zorgt ervoor dat de kleinsten en de meest hulpbehoevenden mee kunnen in onze maatschappij – maar dan moet het beroep opnieuw in ere worden hersteld. En dat vergt de moed om fundamenteel in te grijpen in een land dat wordt plat geknepen door de federale belastingdruk. Werken moet weer lonen, zodat iedereen loon naar werken krijgt.