Hoe zit het in het land van ABBA en dat van duizend meren in verband met de NAVO?
De Zweedse en Finse eerste ministers poseerden eerder dit jaar met Joe Biden tijdens besprekingen over toetreding tot de NAVO.
foto © Belga
Turkije doet toch lastig over de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO. Maar hoe is de stemming in die landen zelf over dat plan?
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementOp 21 juli wist Turkije te melden dat er een permanente opvolgingscommissie moet komen betreffende het drielanden akkoord met Finland en Zweden over de Koerden in beide Scandinavische landen. Want, zegt Ankara, als er geen uitvoering plaats zou vinden van dit akkoord, dan kan het Erdogan regime wel eens de ratificatie op de helling zetten inzake de twee nieuwe NAVO leden.
Nieuwe leden
Op de recente juni NAVO top in Madrid keurden 30 delegaties de protocollen goed om Finland en Zweden toe te laten tot de NAVO. Artikel 10 van het NAVO verdrag schrijft voor dat een dergelijke toetreding unaniem moet goedgekeurd worden. Enige tijd dreigde Turkije met een veto. Uiteindelijk kwam er dat tripartite akkoord.
Maar daarmee zijn de beide Scandinavische landen nog geen lid van het militair bondgenootschap. Inderdaad, artikel 11 van het NAVO verdrag stelt dat er nog een ratificatie moet volgen in elke lidstaat en wel volgens de grondwettelijke voorschriften. Dat laatste betekent dat in de Benelux landen de nationale Parlementen ermee moeten instemmen. Met andere woorden: er is een goedkeuring vereist in de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers en in Nederland door de beide delen van de Staten-Generaal.
Ankara rekt de procedure
Het reeds geciteerde artikel 10 van het bedoeld verdrag bepaalt ook dat de 30 bestaande leden hun ratificatie moeten melden aan de depositaris van het NAVO verdrag : de Verenigde Staten. Als men te Washington DC in het ‘State Department’ die dertig positieve antwoorden binnen heeft, dan kunnen de twee landen toetreden. Maar Turkije dreigt nog eens om de ratificatie procedure te rekken. Dus de formele toetreding tot de NAVO van de Scandinaviërs kan nog een tijd duren ! Of zit Ankara niet te wachten op een andere houding vanwege de Amerikaanse Senaat om de F 35 toch te leveren aan de Turkse luchtmacht?
Desalniettemin kan men zich ook eens ernstig vragen stellen of Turkije nog wel voldoet aan de tekst van de preambule in het NAVO verdrag. Inderdaad daar heeft men het over de rechtsstaat, de rechten en vrijheden van de burgers, eerlijke verkiezingen etc.. en zijn deze bepalingen wel te relateren met het Erdogan regime ?
Zweedse peiling
Wat zegt de laatste zomerpeiling in Zweden? Want dit Scandinavische land trekt op 11 september aanstaande naar de stembus. De sociaaldemocraten van EM Magdalena Andersson staan op 30,3% (2018: 28,3%), de communisten van ‘Venstre’ peilen op 8,4% (was 8% in 2018), de groenen op 4,9% (was 4,4%) en de liberalen op 4,7% (was 5,5%). Die beide laatste partijen geraken in deze peiling terug boven de kiesdrempel van 4%. Maar de weken daarvoor waren ze daar onder gezakt. Het is zeker geen uitgemaakte zaak of de ‘Miljopartiet de Grona’ en de ‘Folkpartiet’ terug in de Zweedse Rikdsdag geraken.
De agrarische- rurale centrumpartij staat op 7,1% ( was 8,6%) en de christendemocraten peilen op 6,1% ( was 6,3%). De Zweedse democraten staan op 16,3% ( was : 17,5%) en de conservatieven op 21% rond ( was: 19,8%). De strijd om de kanselarij gaat dus tussen de huidige regeringsleidster Andersson versus de conservatieve leider Ulf Kristersson van de ‘Moderata Samlingspartiet’.
In feite zit er , noch langs links noch langs rechts, een meerderheidskabinet in. De kans is groot dat Zweden terug een minderheidsbestuur krijgt, alleen stelt zich de vraag wie van de twee toonaangevende partijen dat gaat leiden? Maar er zijn enkele voorwaarden gekend, zoals: alleen de conservatieven en de christendemocraten willen besturen met de Zweedse democraten, de liberalen en de centristen willen niet besturen met de ‘Venste partiet’ en dat geldt ook voor de conservatieven en de christendemocraten. Deze beide laatste partijen lusten de groenen niet en de twee dominerende partijen hebben tezamen nog nooit bestuurd en zien dat ook niet echt zitten. Over een kleine 50 dagen beslist de opkomende Zweedse kiezer daarover !
Finland
In Finland stemde iedereen in het Parlement voor de NAVO toetreding met uitzondering van de linkse (oud communisten) partij. Vervelend is dat voor de regering omdat deze partij een van de vijf regeringspartijen is naast de sociaaldemocraten van EM Marin, de Zweedse -liberale volkspartij, de centristen en de groenen. Het land van de duizenden meren trekt in april 2023 naar de stembus en het belooft ook daar, in het hoge noorden, een spannende strijd te worden tussen de sociaaldemocraten van Marin en de conservatieven van President Niinistro.
België
De Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers heeft de afgelopen dagen in een ongekende snelheid het wetsontwerp inzake de NAVO uitbreiding goedgekeurd. Onze beheerders van de schatkist zullen met plezier bladzijde zes van het wetsontwerp lezen (toelichting bij het ontwerp ). Inderdaad , Finland en Zweden zullen ook moeten bijdragen aan de drie NAVO budgetten (burgerlijk, militair, investeringen ).
Die nationale bijdrage wordt berekend op basis van het BNP van de landen. Het Belgische federale koninkrijk betaalt nu 2,1043% voor elke van deze drie begrotingen. In het totale NAVO BNP heeft Finland een aandeel van 0,9% en Zweden van 1,9% . Dus daar zal wat afgaan voor alle andere landen, met dank aan de twee nieuwe NAVO leden. Tijdens de uiterst warme zomer van 1976 zong ABBA reeds het volgende nummer naar de top der hitlijsten: Money, money, money !
Herman Matthijs doceert publieke en openbare financiën aan de UGent en de VUB. Hij volgt o.m. overheidsadministratie en -begrotingen op, maar evenzeer de politiek van de VS.
Recente provinciale verkiezingen in Canada kunnen de Franstalige Parti Québécois doen overwegen om de gedoogsteun aan premier Justin Trudeaus minderheidskabinet op te zeggen.
‘Afgrond’ verhaalt de waargebeurde verhouding tussen Venetia Stanley en de veel oudere Britse premier Henry Asquith, die leidde tot een kabinetscrisis.