Iets meer duidelijkheid over brexit

Tijdens het congres van haar partij op 2 oktober in Birmingham schepte de conservatieve Britse premier Theresa May eindelijk wat meer duidelijkheid omtrent de komende brexit-onderhandelingen met de EU. Die zullen nog voor eind maart 2017 beginnen. Zelfbeschikking over immigratie zal daarbij belangrijker zijn dan toegang tot de gemeenschappelijk EU-markt. Die is volgens haar wel belangrijk voor het VK, maar niet fundamenteel. Vele afzetgebieden voor Britse goederen en diensten liggen namelijk buiten Europa.

De brexit heeft dus niet alleen te maken met immigratie maar ook met een soeverein VK dat geen deel meer uitmaakt van een unie met instellingen die boven de nationale parlementen en rechtbanken staan. De brexit-onderhandelingen zullen ten minste 2 jaar duren. Sommigen spreken zelfs van 8 jaar.

De PM liet niet in haar kaarten kijken over hoe het VK de brexit-onderhandelingen zal voeren. Een van de streefdoelen blijft kennelijk om tot een overeenkomst te komen waarbij de Britse zakenwereld goed aan zijn trekken komt. May is van plan begin volgend jaar het parlement een wetsvoorstel voor te leggen dat zij zelf doopte tot de “Great Repeal Act”. Die beoogt na de brexit de latere afschaffing van de “European Communities Act” uit 1972 waarbij ook volgens Britse rechtbanken de EU-wetgeving boven de Britse kwam te staan. De premier vond dat, hoewel Noord-Ierland en Schotland liever in de EU zouden blijven, zij zich nu niet tegen de brexit kunnen verzetten. Van een stemming in het Brits parlement kan er volgens haar al helemaal geen sprake zijn.

Haar verklaringen werden door de congresgangers op een warm applaus onthaald. Ook Donald Tusk, de permanente voorzitter van de Europese Raad, Italië en Duitsland verwelkomden de door May verschafte verduidelijking. Tusk voegde er wel aan toe dat zoals May had gehoopt, de EU geen informele gesprekken met Londen zal beginnen voor de officiële start van de procedure krachtens artikel 50 van het Verdrag van Lissabon.

Tim Farron, de leider van de pro-EU Liberale Partij, oordeelde dat alles nu wijst op een harde brexit en bestempelde die aanpak als rampzalig voor de tewerkstelling, de handel en de economie van het VK. De top van de Britse zakenwereld vond dat ondanks de bepaling van de uiterlijke start van de onderhandelingen er nog altijd veel onzekerheid overblijft en dat dit het zakendoen met partners in de EU zeer bemoeilijkt.

Op 22 juni verklaarde onze minister-president Bourgeois in het Vlaams Parlement dat de brexit tegen 2030 hier een vermindering van het bruto binnenlands product tot 2,5% kan betekenen. Vlaanderen voert veel meer uit naar het Verenigd Koninkrijk dan het invoert. Grotendeels gaat het om rollend materieel en chemische of farmaceutische producten. In 2015 bedroeg de uitvoer 27,4 miljard euro en de invoer slechts 15,1 miljard. Het VK is daarmee voor Vlaanderen de vierde belangrijkste afzetmarkt na Duitsland, Frankrijk en Nederland. Wat de uiteindelijke weerslag zal zijn van de brexit voor Vlaanderen, voor het VK zelf en op wereldvlak, valt thans nog moeilijk te voorspellen.

 Dit artikel kadert in het project ‘Soevereiniteitsbewegingen in Europa’ dat tot stand komt met de steun van de Vlaamse overheid.

Foto: (c) Reuters