IJs

Genoemd artikel betreft het Vida-meer. Niet zo maar een meer: een verborgen meer, al 2800 jaar onder twintig meter Antarctisch ijs. Er is dikker ijs ginder, maar toch. Al tweeduizend achthonderd jaar lang: dat is een ander paar mouwen. Daarom schrijf ik het getal voluit. Het water van dat meer is volstrekt duister, zeg maar zwart en met een temperatuur van min (-) dertien graden Celsius. Ik hoop dat u rilt. En als klap op de vuurpijl: zeven keer zouter dan zeewater.

Ik vraag mij af of u zich in deze avalanche van griezelgetallen nog iets over dat water kan voorstellen, maar het blijkt nu dat dit meer bulkt van microscopisch leven: een nooit eerder geziene soort van bacteriën. Waar ze van leven, weet men nog niet precies: wellicht van in het water opgeloste stoffen zoals stikstofoxiden. Die bacteriën stikken dus niet van stikstof. Integendeel. In elk geval overleven ze.

Wat een boodschap, bijna een Kerstboodschap: om getroost en warm van te worden. Wat een bacterie kan, moeten wij toch ook kunnen: levende wezens hebben zo veel genen gemeen. Allemaal koekjes uit hetzelfde deeg.

Leven is dus over-leven. Zelfs als het water zwart wordt. Het water onder en om ons is nog wel niet zwart, hoewel. Maar de hemel boven ons is zwanger van moordende tornado’s. En toch: opwarmende oceanen met dodelijke El Nino’s, gletsjers en ijsbergen, die smelten als sneeuw voor de zon, zeespiegels die stijgen: men spreekt al van Amersfoort-aan-Zee. Binnenkort zelfs geen droge voeten meer.

En dan de miserie met het geld, met Dexia en Arco, met de euro, met recessie en crisis. Geld is wel het slijk der aarde, maar liefst ploeteren we niet te veel. Maar goed, een stuk van dit leed is nog ver van ons bed (het ene wat verder dan het andere, natuurlijk).

Dit alles is echter klein bier in vergelijking met de situatie in het vaderland. Fout woord. Vreemd land eerder, nu al honderd drie en tachtig jaar vervreemdend voor de Vlaming: van maarschalk Gérard (Antwerpen, 1832) tot Mestrallet en Suez. Stel je voor: zó lang leven we hier al met vorstenparen die onze taal niet of zeer dun spreken. Onvoorstelbaar. Nu is daar een eerste minister bij, die het Nederlands krakend radbraakt. En dan die zielsverwantschap met Hollande uit Parijs. Bovendien: welke taal kan er worden gesproken bij politiek bezoek in Den Haag?

Daarbij komt dat Di Rupo (mooie naam: rots, zoals Petrus!) denkt België te kunnen redden door slechts te dokteren aan symptomen zonder een grondige diagnose te stellen: valse geneeskunde. Onder die ‘rots’ te moeten leven is erger dan verblijven onder twintig meter ijs. Maar die bacteriën kunnen het.

Wat gebeurt er als er gatenworden  geboord in dat ijs? Meer zuurstof wellicht. Worden die bacteriën dan niet lui? Laat het ijs nog maar even drukken. IJs houdt en maakt wakker.